دیده بان حقوق حیوانات: گوزن زرد ايراني به كرمانشاه مي آيد مديركل حفاظت محيط زيست استان كرمانشاه گفت: در راستاي احياي مجدد گونه هاي منقرض شده در مركز تكثير واحياي حيات وحش درابادام منطقه حفاظت شده قلاجه، بزودي تعداد 10 راس گوزن زرد از استانهاي كردستان و آذربايجان غربي به اين مركز منتقل و نگهداري مي شود.
به گزارش روابط عمومي حفاظت محيط زيست استان كرمانشاه،مجيد ابدي در خصوص اين پروژه گفت: با توجه به رسالت سازماني و لزوم تكثير و حفاظت گونه هاي جانوري، پروژه احيا و نگهداري و تكثير گونه در معرض انقراض گوزن زرد در كرمانشاه اجرا مي شود.
وي در خصوص اين گونه منحصر و ويژگي هاي مختلف آن گفت: گوزن زرد ايراني (Dama mesopotamica) پستانداري از خانواده گوزن است و گمان مي رفت كه نسل اين حيوان منقرض شده باشد تا اينكه در دهه 1950 گله اي از آن در خوزستان كشف شد .
ابدي گفت: اينگ گله هايي از گوزن زرد ايراني در دشت نازساري در استان مازندران در محوطه محصوري مراقبت مي شوند.
وي افزود: در برخي از باغ وحش هاي جهان نيز نمونه هايي از آن وجود دارد.
ابدي با اشاره به مشخصات گوزن زرد ايراني، گفت: گوزن زرد ايراني جثه اش از مرال كوچك تر است. از نظر اندازه طول سر و تنه 150 تا 200 سانتي متر، دم 16 تا 20 سانتي متر، ارتفاع 85 تا 110 سانتي متر و داراي وزني بين 50 تا 130 كيلوگرم مي باشد.
وي ادامه داد: زيستگاه اين گوزن بيشتر در جنگل هاي متراكم زاگرس و بيشه زارهاي غرب و جنوب غربي مي باشد. البته در گذشته پراكندگي وسيعي از شمال آفريقا تا عراق، تركيه و ايران داشته، ولي در حال حاضر نسل آن در تمام كشورهاي مذكور به جز ايران نابود شده است.
وي افزود: گوزن زرد ايراني عموما شبگرد است و صبح زود و اوايل غروب فعاليت بيشتري دارد. به صورت اجتماع زندگي مي كند و معمولا ماده ها، بچه ها و نرهاي نابالغ در گروه هاي جدا از دسته نرهاي مسن مشاهده مي شوند.
ابدي گفت: حس بينايي گوزن زرد قوي تر از مرال است و به خوبي شنا مي كند. گوزن زرد در محيط هاي طبيعي بسيا رمحتاط است و به محض احساس خطر با خيزهاي بلند فرار مي كند. گاهي نيز درميان بوته ها و درختان مخفي مي شود.
وي تصريح كرد: گوزن هاي زرد ايراني اغلب در اوايل پاييز جفت گيري مي كنند. مدت آبستني حدود هشت ماه است و يك و به ندرت دو بچه مي زايد. طول عمر آنها حدود 16 سال است.
ابدي افزود: تغذيه گوزن ها بيشتر از علف ها و شاخ و برگ گياهان مي باشد. گاهي اوقات نيز از سرشاخه هاي درختان يا از پوست ساقه آنها استفاده مي كنند .
گفتني است،گوزن زرد ايراني (Dama mesopotamica ) پستانداري از خانواده گوزن است. گمان مي‌رفت كه نسل اين حيوان منقرض شده‌باشد تا اين كه در دهه ۱۹۵۰ گله‌اي از آن در خوزستان كشف شد. اينك گله‌هايي از گوزن زرد ايراني در دشت ناز ساري در استان مازندران در محوطه محصوري مراقبت مي‌شوند. در برخي از باغ وحش‌هاي جهان نيز نمونه‌هايي از آن وجود دارد.
گوزن زرد ايراني جثه‌اش از مرال كوچك‌تر است. نرها شاخ‌هاي بلند و نسبتاً پهني دارند. رشد شاخ‌ها از يك سالگي به بعد شروع مي‌شود، ولي شاخك‌ها از دو سالگي ظاهر مي‌گردد.
در اواخر فصل زمستان شاخ‌ها مي‌افتند و شاخ‌هاي جديد بلافاصله شروع به رشد مي‌كنند و در تابستان تكميل مي‌شوند. موها در فصل تابستان كوتاه است.
رنگ پشت و پهلوها در اين فصل زرد متمايل به قرمز و زير بدن و كفل‌ها و دم سفيد است. در قسمت پشت و پهلوها خالهاي سفيد مشخصي دارد. در زمستان موها بلندتر و به رنگ خاكستري با خالهاي نامشخص است.در بين حيات وحش متنوع فلات ايران، گوزن زرد ايراني كه به دليل منقرض‌شدن نسلش در معرض انقراض قرار دارد.
از نظر اندازه طول سر و تنه ۱۵۰ تا ۲۰۰ سانتي متر، دم ۱۶ تا ۲۰ سانتي متر، ارتفاع ۸۵ تا ۱۱۰ سانتي متر، وداراي وزني بين ۵۰ تا ۱۳۰ كيلوگرم مي باشد.زيستگاه اين گوزن بيشتر در جنگل‌هاي متراكم زاگرس و بيشه‌زارهاي غرب وجنوب غربي مي باشد.
در گذشته پراكندگي وسيعي از شمال آفريقا تا عراق، تركيه، و ايران داشته، ولي در حال حاضر نسل آن در تمام كشورهاي مذكور به جز ايران نابود شده‌است.
گوزن زرد ايراني عموماً شبگرد است و صبح زود و اوايل غروب فعاليت بيشتري دارد. به صورت اجتماعي زندگي مي‌كند. معمولاً ماده‌ها، بچه‌ها و نرهاي نابالغ در گروه‌هايي جدا از دسته نرهاي مسن مشاهده مي‌شوند.
حس بينايي گوزن زرد قوي‌تر از مرال است و به خوبي شنا مي‌كند. گوزن زرد در محيط‌هاي طبيعي بسيار محتاط است و به مجرد احساس خطر با خيزهاي بلند فرار مي‌كند. گاهي نيز در ميان بوته‌ها و درختان مخفي مي‌شود.
در تابستان به واسطه پوشش خال‌خالي، توانايي استتار خوبي دارد. در زمستان پوشش او تيره‌تر مي‌شود. گوزنهاي زرد ايراني اغلب در اوايل پاييز جفت‌گيري مي‌كنند. مدت آبستني حدود هشت ماه است. يك و به ندرت دو بچه مي‌زايد.
طول عمر آنها حدود ۱۶ سال است. تغذيه گوزنها بيشتر از علف‌ها و شاخ و برگ گياهان مي‌باشد، گاهي اوقات نيز از سرشاخه‌هاي درختان يا از پوست ساقه آنها استفاده مي‌كنند. گوزنهاي زرد ايراني اغلب اوايل صبح قبل از طلوع آفتاب يا عصر به چرا مي‌پردازند و بقيه روز را به نشخوار كردن يا استراحت مي‌گذرانند.
