دسته: شکار و کشتار حیوانات

دیده بان حقوق حیوانات: یکی از مشکلات مهم محیط زیست کشور ما در معرض انقراض قرار گرفتن بسیاری از گونه‌های جانوری است.به انگشت شمار رسیدن بعضی از گونه‌ها نگرانی‌ها را بیشتر کرده و به افزایش نظارت‌ها منجر شده است، به حدی که امسال با افزایش مجازات‌ها…

به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری میزان به نقل از شفاف، یکی از مشکلات مهم محیط زیست کشور ما در معرض انقراض قرار گرفتن بسیاری از گونه‌های جانوری است. به انگشت شمار رسیدن بعضی از گونه‌ها نگرانی‌ها را بیشتر کرده و به افزایش نظارت‌ها منجر شده است، به حدی که امسال با افزایش مجازات‌ها و به ویژه افزایش چند برابری جریمه‌های شکار غیرمجاز روبه‌رو شدیم. از اقدامات جدید سازمان حفاظت محیط زیست برای حمایت از گونه‌های جانوری در حال انقراض بیمه کردن آن‌هاست. در همین راستا در روزهای گذشته اخباری مبنی بر بیمه شدن پلنگ ایرانی در رسانه‌ها منتشر شد.
گونه در معرض خطر جانوری است که به دلیل تعداد کم یا تهدیدات ناشی از تغییرات محیطی یا اکولوژیکی در معرض خطر انقراض قرار دارد. درست است که انقراض بخشی از چرخه طبیعی به‌شمار می‌رود، اما انسان به انقراض گونه‌ها سرعت بخشیده ‌است و گونه‌های در معرض خطر را افزایش می‌دهد. در فهرست در حال انقراض‌های کشور ما جانورانی مانند ببر مازندران، یوزپلنگ ایرانی، پلنگ ایرانی، شیر ایرانی، سیاه‌گوش ایران، گربه پالاس، روباه بلانفورد یا شاه روباه، روباه کرساک یا روباه ترکمنی، روباه شنی و گوزن زرد ایرانی به چشم می‌خورند که از بعضی از آنها تعداد انگشت‌شماری باقی مانده است. درست است که یوزپلنگ ایرانی به نماد گونه در حال انقراض تبدیل شده است ولی علاوه بر یوزپلنگ ایرانی بسیاری دیگر از گونه‌های جانوری دیگر حال خوشی ندارند و به نظر می‌رسد که بی‌مهری‌هایی که در حق آنها می‌شود به بدتر شدن شرایط‌شان دامن زده است.
تهدیدات انسانی در کمین پلنگ ایرانی
مدیر پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی در رابطه با وضعیت پلنگ ایرانی به «آرمان» می‌گوید: پلنگ ایرانی با اینکه پراکندگی وسیعی در ایران دارد و در بیشتر مناطق یافت می‌شود اما به دلیل تعارضی که با مردم دارد بیش از هر گونه دیگری در معرض خطر قرار می‌گیرد و دلیل آن این است که مردم سعی می‌کنند پلنگ را به دلیل احساس تعارضی که با آن دارند از طبیعت حذف کنند. هومن جوکار ادامه می‌دهد: در بعضی از موارد این تعارض اتفاق می‌افتد اما در بسیاری از موارد دیگر این تعارض روی نمی‌دهد و مردم فقط با این تصور که ممکن است پلنگ به خودشان یا دامشان آسیب بزند آن را از بین می‌برند. او می‌افزاید: هیچ تهدید طبیعی‌ای برای اینگونه جانوری وجود ندارد، زیرا هیچ شکارچی‌ای ندارد و خودش در رأس هرم شکارچیان است اما حجم زیادی از خطرات انسانی پلنگ ایرانی را تهدید می‌کنند. او تصریح می‌کند: تهدید مهم انسانی‌ای که پلنگ‌ها با آن مواجه هستند استفاده از سموم است که کنترل آن برای سازمان محیط زیست کار سختی است. در مرحله بعدی شکار مستقیم این گونه را تهدید می‌کند.
تخریب زیستگاه‌های اینگونه جانوری توسط انسان و تبدیل آن به چراگاه دام کمترین تهدید را برای آن دارد. این خطر زمانی می‌تواند جدی شود که انسان‌ها با این فرض که پلنگ تهدیدی برای دام‌های‌شان است دست به نابودی آن بزنند. جوکار می‌گوید: برای هر کدام از گونه‌های جانوری در حال انقراض یک برنامه عمل در حال تدوین است که در صورت اجرایی شدن، مشکلات گونه‌های جانوری در حال انقراض را با یک هدفگذاری مشخصی، مدیریت و رفع می‌کنند.
پلنگ ایرانی بیمه می‌شود
مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست از طراحی مدلی جدید برای بیمه پلنگ ایرانی در قالب برنامه ملی عملیاتی حفاظت و مدیریت اینگونه در کشور خبر داد. علی تیموری افزود: یکی از موضوعات اساسی که در تهیه و تدوین برنامه ملی عملیاتی حفاظت و مدیریت پلنگ در ایران در دستور کار قرار دارد، بیمه این گونه جانوری است. او ادامه داد: شرایطی از جمله پراکنش وسیع پلنگ در کشور، اندازه و تنوع طعمه‌های مورد استفاده آن، زیستگاه‌های متنوعش مانند مناطق جنگلی و کوهستانی صعب‌العبور یا با امکان دسترسی کمتر، آمار بالای مرگ و میر‌های پلنگ و تعداد عوامل اجرایی مرتبط با زیستگاه‌های آن سبب ایجاد تفاوت‌های اساسی در مدل طرح بیمه‌ای، نحوه اجرا و نظارت‌های بعدی آن در مقایسه با تجربیات موجود درباره بیمه یوزپلنگ شده است. او تصریح کرد: با بررسی وضعیت موجود درباره میزان تعارضات با دام اهلی، با تعدادی از شرکت‌های بیمه‌گذار سرآمد و صاحب تجربه مذاکراتی صورت گرفت که برخی از این شرکت‌ها توانایی اجرایی کافی برای همکاری درباره انتظارات این سازمان برای بیمه پلنگ ایرانی را نداشتند.
همچنین برخی دیگر با اعلام آمادگی طی جلسات کارشناسی با همکاری موسسه تخصصی مطالعات پلنگ آسیایی به بررسی راهکار‌های اجرایی برای مدل بیمه‌ای پلنگ و در قالب برنامه ملی عملیاتی حفاظت و مدیریت این گونه در کشور پرداختند. به گزارش مهر، تیموری با بیان اینکه طبق مطالعات صورت گرفته طی یک دوره چهار ساله مجموع ۷۱ درصد از مرگ و میر‌های پلنگ به دلایلی چون شکار و طعمه مسموم بازمی‌گردد، پیش‌بینی می‌شود با تکمیل مدل بیمه پلنگ ایرانی، یکی از بی‌سابقه‌ترین طرح‌های بیمه و همچنین برنامه‌های ساماندهی خسارات و تعارضات گربسانان بزرگ دنیا، درباره پلنگ ایرانی اجرا شود که می‌تواند بخش عمده‌ای از تلفات این گونه ارزشمند را در کشور کاهش دهد. گفتنی است، از سال ۱۳۹۲ اقدامات هدفمندی برای مطالعات و نیازسنجی برای تهیه و تدوین برنامه ملی عملیاتی حفاظت و مدیریت پلنگ در کشور آغاز شده است که انتظار می‌رود تا پایان نیمه اول سال جاری تکمیل شود.
بیمه کردن نشان‌دهنده اهمیت پلنگ‌هاست
یک کارشناس محیط زیست با بیان اینکه بیمه کردن پلنگ ایرانی بیشتر در راستای فرهنگ‌سازی تبلیغاتی است، به «آرمان» می‌گوید: بیمه کردن پلنگ یعنی اینکه ما برایش ارزش قائل هستیم. اسماعیل کهرم می‌افزاید: سازمان محیط زیست مبلغی را برای بیمه 15 هزار قلاده پلنگ هزینه می‌کند و چنانچه اتفاقی برای یک پلنگ بیفتد شرکت بیمه‌گر هزینه‌ای را می‌پردازد. سازمان محیط زیست از این هزینه برای حفاظت از پلنگ‌های دیگر استفاده می‌کند.
او ادامه می‌دهد: همان‌گونه که ما انسان، خانه، ماشین و سایر اشیا را به دلیل اینکه برایشان ارزش قائلیم بیمه می‌کنیم، بیمه کردن پلنگ هم نشانه ارزش قائل شدن برای آن است. او با اشاره به اهمیت و نقش فرهنگ‌سازی در حفاظت از گونه‌های جانوری می‌گوید: اگر ما سالی 15 یا 16 قلاده پلنگ را از دست می‌دهیم در اثر عدم وجود فرهنگ شناخت ارزش این گونه‌های در حال انقراض است. کهرم ادامه می‌دهد: دیدن نمونه‌هایی از کشته شدن پلنگ و یوزپلنگ ایرانی توسط مردم نشان‌دهنده عدم فرهنگ‌سازی در جامعه است، در حالی که مردم ما باید با محیط زیست مهربان‌تر باشند و به جای نابود کردن این گونه‌های جانوری از دیدن آنها لذت ببرند. او تاکید می‌کند: اگر ما حیات‌وحشمان را از دست می‌دهیم قسمت اعظمی از آن به دلیل نبود فرهنگ شناخت ارزش آن است. بنابراین همین که در رسانه‌ها اعلام شود که پلنگ‌ها بیمه شده‌اند ارزش آنها را نشان می‌دهد و به آنها شخصیت و اهمیت می‌دهد.

دیده بان حقوق حیوانات: مدیرکل دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست از تهیه برنامه عمل برای 30 گونه در معرض انقراض تا پایان برنامه ششم توسعه و همچنین تهیه فهرست «سرخ ملی» خبر داد.

مجید خرازیان مقدم در گفت‌وگو با خبرنگار «محیط زیست» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با اشاره به وضعیت کلی حیات وحش کشور، گفت: براساس فهرست (IUCN) هفتاد و چهار گونه از مجموع 1140 گونه مهره‌دار موجود در کشور یا در معرض تهدید هستند، یا وضعیت به شدت بحرانی دارند، یا در شرایط غیر قابل قبول قرار گرفته‌اند. وجود این 74 گونه ارزشمند از یک طرف نشان‌دهنده تنوع زیستی مطلوب کشور و از سوی دیگر مسئله‌ای نگران‌کننده است.

وی در ادامه با بیان اینکه در برنامه پنج ساله ششم توسعه نیز تهیه «برنامه عمل گونه‌های در حال انقراض» مورد تاکید قرار گرفته است، اظهار کرد: طی یکی دو سال اخیر از مجموع 74 گونه در معرض تهدید کشور، 30 گونه که دارای اولویت بیشتری هستند، انتخاب و برنامه عمل آنها تدوین شده یا در دست تهیه است.

تهیه کتابچه مدیریتی برای ارتقای وضعیت گونه‌ها
مدیرکل دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه برای حفظ گونه‌های در حال انقراض کسب اطلاعات پایه‌ای درمورد آن‌ها احتیاج است، گفت: باید اطلاعاتی درباره عوامل تهدیدکننده، وضعیت پراکندگی و جمعیت، وضعیت زیستگاه آن گونه وجود داشته باشد تا بتوانیم راهکاری در زمینه ارتقای وضعیت آن ارائه دهیم؛ بنابراین این اطلاعات در قالب یک کتابچه که در آن آیتم‌های موجود از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی به دست می‌آید، جمع‌آوری می‌شود؛ به این کتابچه برنامه جامع عمل گفته می‌شود که برای بهبود شرایط یک گونه باید طبق این کتابچه رفتار کرد.

وجود برنامه جامع عمل گونه‌ها مانع اقدامات مقطعی و سلیقه‌ای
وی با تاکید بر اینکه تهیه برنامه عمل گونه‌ها به منظور اجتناب از اجرای اقدامات مقطعی و سلیقه‌ای انجام شده است، گفت: وجود برنامه جامع گونه‌ها مانع این می‌شود که در دوره مدیریت هر فرد مجموعه‌ای اقدامات مقطعی و بی‌نتیجه شکل بگیرد. سعی داریم برنامه عمل این گونه‌ها را تدوین کنیم تا در صورت تغییر مدیریت نیز آن برنامه عمل برای گونه‌ها اجرا شود.

خرازیان مقدم همچنین با تاکید بر اینکه برای چاره‌اندیشی لازم به منظور ارتقای وضعیت گونه‌ها به یک برنامه جامع مدیریتی احتیاج است، گفت: برخی از این 30 گونه جانوری، گونه پرچم هستند؛ این گونه‌ها در راس هرم قرار دارند که اگر ساماندهی شوند تاثیر مثبتی در وضعیت سایر گونه‌ها نیز خواهند داشت. برای مثال اگر برای پلنگ که در راس هرم غذایی قرار دارد در برنامه عمل، تدبیری پیش‌بینی می‌شود، گونه‌های پایه و مرتبط با آن نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرند.

اجرای برنامه عمل گوزن زرد
وی در ادامه به تدوین و اجرای برنامه جامع برخی گونه‌ها مثل تمساح (کروکودیل پوزه‌کوتاه) اشاره کرد و افزود: در سال گذشته برنامه عمل گوزن زرد تدوین شد که هفته آینده کلید می‌خورد. همچنین برنامه عمل سمندر نهایی شده و برنامه عمل تعدادی از گونه‌ها مثل غاز پیشانی سفید، خرس سیاه و قهوه‌ای و پلنگ نیز در دست تهیه است.

خرازیان همچنین گفت: در حال حاضر دنبال این هستیم که برنامه عمل شش یا هفت گونه را با همکاری دانشگاه‌ها در قالب انعقاد قرارداد تهیه کنیم.

خرازیان مقدم با اشاره به اینکه در تهیه برنامه‌های عمل گونه‌های در معرض تهدید از همه ظرفیت‌ها استفاده می‌کنیم، گفت: از بدنه کارشناسی کشور در NGOهای تخصصی و علاقه‌مند به مسائل زیست محیطی، مراکز تحقیقاتی دانشگاه‌ها، کارشناسان درون سازمان و پتانسیل بیرون سازمان در سطح ملی و بین المللی استفاده می‌شود.

تهیه برنامه عمل 30 گونه و اجرای 15 گونه در حال انقراض
وی افزود: اجرای برنامه عمل این گونه‌ها در انتهای سال 95 یا ابتدای سال 96 شروع خواهد شد. در طول برنامه پنج ساله ششم توسعه که از سال 95 تا 99 خواهد بود، تصمیم داریم نسبت به تهیه برنامه 30 گونه جانوری و حداقل اجرای برنامه عمل 15 گونه اقدام کنیم؛ البته به تخصیص اعتبارات لازم توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در این حوزه احتیاج است.

مشکلات سازمان حفاظت محیط زیست در انجام پروژه‌ها
مدیرکل دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه با اشاره به دو مشکل اساسی در حوزه تخصیص اعتبارات به سازمان حفاظت محیط زیست گفت: تا زمان انجام و رسیدن اعتبارات لازم به دست سازمان، چند ماه اول سال از دست می‌رود.

وی افزود: در حال حاضر که پنج ماه از سال گذشته، هنوز در ارتباط با طرح‌های تملک دارایی هیچ‌گونه اعتباری دریافت نکرده‌ایم. این باعث می‌شود هر سال زمان قابل توجهی را در اجرای طرح‌ها از دست بدهیم؛ زیرا اول اینکه اعتبارات در زمانی که باید، به دست سازمان نمی‌رسد. دوم اینکه درصد تخصیص اعتبارات برای سازمان مشخص نیست؛ در واقع به طور کلی مقدار و زمان تخصیص اعتبارات روشن نیست.

خرازیان مقدم افزود: در بخش اجرای برنامه عمل گونه‌های در معرض تهدید باید سایر دستگاه‌ها نیز دخالت داشته باشند؛ برای مثال بعد از تهیه برنامه عمل هوبره که یکی از مشکلات آن قاچاق این گونه است برای مقابله با این مسئله باید ارگان‌های دیگر نیز از جمله نیروی انتظامی دریایی و گمرکات پای کار بیایند.

مدیرکل دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه در مورد آمار گونه‌های در معرض تهدید کشور گفت: بر اساس لیست قرمز IUCN هفتاد و چهار گونه در معرض تهدید شامل 21 گونه پستاندار، 25 گونه پرنده، 16 گونه خزنده، چهار گونه دوزیست و 10 گونه ماهی آبهای داخلی هستند.

وی افزود: در حال حاضر تنها استناد برای آمار گونه‌های در معرض تهدید کشور، فهرست سرخ جهانی (IUCN) است اما خود سازمان می‌تواند نسبت به تهیه «لیست سرخ ملی» گونه‌های در معرض تهدید کشور اقدام کند.

خرازیان مقدم در پایان با بیان اینکه در صورت تامین اعتبارات لازم این طرح از سال آینده شروع خواهد شد، گفت: اهمیت تهیه این لیست از آن جهت است که وقتی یک گونه در لیست سرخ جهانی به عنوان گونه در معرض تهدید قرار می‌گیرد، وضعیت این گونه در کل دنیا در نظر گرفته شده است؛ در حالی که ممکن است وضعیت یک گونه در کشور ما اندکی بهتر یا بدتر از وضعیت اعلام‌شده در این لیست جهانی باشد؛ بنابراین لازم است این لیست سرخ ملی را داشته باشیم اما این طرح زمان‌بر است و به اعتبارات کافی احتیاج دارد.

دیده بان حقوق حیوانات/ زهره کریم زاده: شوکای خجالتی شاید هراسان، بزرگترین دشمن خود را انسان می داند و گاه با تیرهایی که از روی طمع شکار می شود پژواک خطر انقراضش در طبیعت سرسبز اورامانات منعکس می شود.

به گزارش خبرنگار ایرنا مرکز کرمانشاه، دیار سرسبز زاگرس در ماه های اخیر برخی از معضلات زیست محیطی را به چشم دیده و گاه با خشک شدن چشمه ها و سراب های کهن و هزارساله رو به رو شده و گاه شعله های حریق را در دل جنگل های بلوط خود لمس کرده است.
برای بازگشت آب به سراب های تشنه استان کرمانشاه و یا دورشدن حریق از جنگل های سرسبزمان نشست ها برگزار شد، نامه نگاری ها انجام شد و حتی پای این معضلات به گروه های مجازی باز شد.
حال که وجود این معضلات زیست محیطی همچنان باقی مانده و هرازچندگاهی در گوشه ای از این استان خود را نشان داده و ردپایی برجای می گذارد زنگ خطری دیگر به گوش می رسد و این بار انقراض شوکا تهدیدی است که اذهان بیدار را به سمت خود جلب کرده است.
شوکا گوزنی زیبا و در نوع خود منحصر به فرد است که طبیعت رویایی اورامانات را برای ماندن و زیستن انتخاب کرده است و آنقدر خجالتی یا ترسان است که به هنگام دیدن یک غریبه در زیستگاهش سعی می کند خود را در پشت صخره و یا در میان علفزارهای رقصان اورامانات پنهان کند.
به جرات می توان گفت که ایران از داشتن این گوزن زیبا محروم مانده و بنابرگفته برخی از فعالان محیط زیست گونه هایی از آن در مناطق شمالی ایران همانند گرگان و مازندران دیده شده که با این حال، طبیعت اورامانات که همان منطقه حفاظت شده و شکارممنوع بوزین و مره خیل پاوه است زیستگاه اصلی این حیوان است.
شوکا که در زبان محلی به ‘فیله گیجه’ معروف است با داشتن بدنی خوش تراش و ظریف و با پوزه ای پهن و کشیده پس از یک سال از تولدش از داشتن شاخ های در پشت گوش های کشیده خود بهره مند می شود که شاید همین شاخ ها ویژگی منحصر به فرد این نوع از گوزن باشد.
این حیوان علفخوار اگر از دست شکارچیان متخلف هم جان سالم به در ببرد به سختی می تواند خود را از طعمه حیواناتی گوشتخوار نجات دهد و اکنون تنها کم تر از 40 راس از این گوزن مینیاتوری در زیستگاه اصلیش باقی مانده است.
بنابرگفته اهالی منطقه بوزین و مره خیل پاوه، در ماه های گذشته نوعی پلنگ در این منطقه دیده شده که ناشناخته است و شوکا در زنجیره غذایی این حیوان نادر قرار دارد و هر زمان که صدای افتادن بدن نحیف شوکا در طبیعت اورامانات بپیچد اکوسیستم منطقه تحت تاثیرات خاصی قرار خواهد گرفت.
در صورتی که شوکا منقرض شود چرخه غذایی این پلنگ نادر هم برهم خواهد خورد و موجب می شود که این پلنگ برای نجات خود از دیگر حیوانات تغذیه کند.
به دلیل اهمیت حفظ این حیوان، در روزهای اخیر از تندیس طرح شوکا به عنوان نماد زیست محیطی ورزش و جوانان استان کرمانشاه با حضور معاون فرهنگی، آموزشی و پژوهشی وزیر ورزش و جوانان رونمایی شد.
برای نجات شوکا که نماد زیست محیطی و در واقع اعتبار استان کرمانشاه و کشور است باید کارهایی بهتربا درنظرگرفتن اعتباراتی ویژه انجام داد و نیروهایی بیشتر به عنوان محیط بان در زیستگاه اصلیش مستقر کرد.
ایجاد منطقه ای پرورشی برای ازدیاد این نوع گوزن و یا ایجاد سایت پرورش شوکا در منطقه راهکاری منطقی برای حفظ این علفخوار است و باید با معرفی ویژگی های منحصر به فرد این حیوان، افکارعمومی را به حفظ این گونه بی نظیر ترغیب کرد.
منطقه حفاظت شده بوزین و مره خیل پاوه با وسعتی بالغ بر 23 هزار هکتار یکی از مناطق بکر جنگلی کشور است که با جنگلهای متراکم، طبیعی و چشمه سارهای فراوان پناهگاهی امن برای گونه های گیاهی و جانوری است.

دیده بان حقوق حیوانات: مدیرکل دفتر زیست بوم‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست ضمن تاکید بر ضرورت حضور پنج کشور حاشیه خزر (ایران، روسیه، قزاقستان، آذربایجان و ترکمنستان) در حفظ گونه در معرض انقراض فک خزری، گفت: حفظ این گونه یک کار منطقه‌ای است و احتیاج به تصمیمات و اقدامات مشترک این کشورها دارد.

داوود میرشکار در گفت‌وگو با خبرنگار «محیط زیست» خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، با اشاره به اینکه آمار مربوط به فک خزری برای چند سال پیش است و در حال حاضر اطلاعات دقیقی از تعداد این گونه در حال انقراض نداریم، گفت: آمار 100 هزار تایی فک خزری برای سال‌های گذشته است و به طور قطع با توجه به تهدیداتی که این گونه را در معرض خطر قرار می‌دهد این رقم ثابت نمانده است. برای پایش و سرشماری آن نیز باید پنج کشور حاشیه خزر به طور مشترک اقدام به این کار کنند.

روال مشخصی برای پایش فک خزری وجود ندارد
وی با تاکید بر اینکه تعداد فک خزری در جزیره‌های خالی از سکنه بیشتر است، اظهار کرد: از آنجا که زاد و ولد فک‌ها بر روی یخ‌ها انجام می‌شود فصل زمستان فصل خوبی برای سرشماری این گونه است. اما در حال حاضر روال مشخصی برای پایش این موجودات وجود ندارد. باید با همکاری همه‌جانبه بین سازمان محیط زیست، دانشگاهیان و سازمان‌های مردم‌نهاد تخصیص بودجه‌های لازم و تامین نیروی انسانی پایش موجودات به صورت مستمر صورت گیرد.

عوامل تهدیدکننده گونه‌های دریای خزر
میرشکار با بیان اینکه تهدیداتی کل گونه‌های زیستی دریای خزر را در معرض خطر قرار می‌دهد، گفت: آلودگی‌های میکروبی ناشی از پساب‌های صنعتی، فاضلاب‌های خانگی، سموم کشاورزی، تخریب سواحل، آلودگی‌های نفتی ناشی از فعالیت‌های کشورهای شمال دریای خزر از جمله خطرات ناشی از فعالیت‌های انسانی هستند که همه گونه‌های این دریا از جمله فک خزری را در معرض خطر جدی قرار داده است.

وی با اشاره به شناسایی 110 هزار قلاده فک بالغ و نابالغ در دریای خزر در سال‌های 78، 79 گفت: در فروردین ماه 79 و 80، 109 بچه فک به واسطه وجود نوعی ویروس متعلق به سگ‌سانان که با حمله گرگ‌ها و روباه‌ها در سواحل یخ زده شمال شرقی خزر ایجاد شد، از بین رفتند.

کاهش 90 درصدی فک خزری در قرن گذشته
مدیرکل دفتر زیست بوم‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه فصل زندگی این گونه در ایران در زمستان و پاییز است و در قرن پیش با کاهش 90 درصدی فک خزری مواجه شدیم، گفت: یکی از تهدیدات اصلی این گونه صیادان هستند زیرا بسیاری از این فک‌ها در تور صیادان می‌افتند و توسط آن‌ها کشته می‌شوند؛ یا به علت گیر کردن در تورهای انتظاری در سواحل دریای خزر خفه می‌شوند و از بین می‌روند.

وی در ادامه با اشاره به اقداماتی که در سواحل دریای خزر به ویژه در استان گلستان برای حفاظت فک خزری صورت می‌گیرد، گفت: کارگاه آموزشی در سطح مدارس و ادارات در این استان داشتیم تا همه شهروندان به ویژه صیادان نسبت به اهمیت موضوع آگاه شوند. برای صیادانی هم که فک‌های خزری جراحت دیده را به مرکز درمانی واقع در این استان برای مداوا تحویل می‌دهند، هدیه‌ای به مبلغ 100 هزار تومان تحویل داده می‌شود.

آلودگی نفتی و شکار ، تهدیدات منطقه‌ایی فک خزری
میرشکار همچنین در مورد آلودگی‌های نفتی ناشی از اقدامات کشورهای همسایه، اظهار کرد: این مسئله در قالب کنوانسیون تهران در حال پیگیری است؛ کشورهای همسایه حاشیه خزر باید از تکنولوژی‌های نو برای استخراج و اکتشاف نفت استفاده کنند زیرا علت عمده ورود این آلودگی‌های نفتی به دریای خزر استفاده از روش‌های قدیمی برای استخراج است.

وی با اشاره به اینکه شکار فک خزری در کشورهای شمال و شمال شرقی دریای خزر اتفاق می‌افتد، گفت: علاوه بر آلودگی نفتی، شکار فک خزری نیز جزو تهدیدات منطقه‌ای محسوب می‌شود. برخی افراد در این کشورها به منظور بهره‌برداری اقتصادی به شکار این گونه می‌پردازند. این معضل هم در کنوانسیون تهران مطرح و بررسی می‌شود.

حذف مجوز ورود سموم کشاورزی ارگانوکلره
مدیرکل دفتر زیست بوم‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه در مورد آلودگی ناشی از سموم کشاورزی در دریای خزر، گفت: بحث ورود سموم کشاورزی به خزر از طریق جهاد کشاورزی پیگیری می‌شود، سازمان حفاظت محیط زیست سال‌هاست که مجوز ورود سموم ارگانوکلره را حذف کرده و از سموم ارگانوفسفره با ماندگاری پایین در طبیعت استفاده می‌کند، زیرا سموم ارگانوکلره در طبیعت ماندگاری بیشتری دارند و در انسان،‌ حیوانات و محصولات کشاورزی تاثیرات منفی می‌گذارند، بنابراین بیش از پنج سال است که سازمان حافظت محیط زیست از ورود این سموم جلوگیری می‌کند.

کمبود سکونتگاه امن برای فک خزری
وی در ادامه افزود: برای استراحت فک خزری سواحل امن و کم تردد مناسب است و از آنجا که ساخت سازه‌ها و به تبع آن تردد در سواحل افزایش یافته، مکان امن برای این گونه از بین رفته است و در حال حاضر سواحلی با این ویژگی بسیار کم یافت می‌شوند؛ منطقه میانکاله استان گلستان به علت تردد محدودتر و شرایط امن‌تر تا حدی برای استراحت این گونه مناسب است.

کارخانه‌داران باید دغدغه محیط زیست را داشته باشند
میرشکار با اشاره به آلودگی میکروبی ناشی از ورود فاضلاب‌های صنایع به دریای خزر، گفت: ادارات کل استان‌ها سعی می‌کنند جلوی ایجاد و انتقال آلودگی به طور مستقیم به دریای خزر را بگیرند. در حال حاضر تعدادی از صنایع تصفیه‌خانه دارند، تعدادی هم ندارند و تصفیه‌خانه برخی صنایع هم کارآمد نیست. رییس کارخانه‌ها و مردم محلی باید دغدغه‌یی مشابه دغدغه سازمان محیط زیست داشته باشند زیرا وقتی یک واحد صنعتی که به خاطر نبود تصفیه‌خانه و ورود پساب به دریای خزر تعطیل می‌شود، در اثر فشار افرادی که بیکار می‌مانند باز می‌شود به همین دلیل این یک اقدام مقطعی می‌شود که در دراز مدت تاثیری نخواهد داشت.

ضرورت همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت در زمینه استفاده از تکنولوژی‌های نوین
وی با بیان اینکه در بحث تولید تصفیه‌خانه‌ها به تکنولوژی‌های نو احتیاج داریم، گفت: باید برخی کارخانه‌ها در استان‌ها سیستم‌های تولید خود را تغییر دهند تا آلودگی کمتری تولید کنند و از موادی استفاده کنند که تخریب کمتری برای محیط داشته باشد و امکان بازیافت و بازگشت آن به چرخه مواد وجود داشته باشد. برخی از این تکنولوژی‌ها در کشور وجود دارد و تکنولوژی‌های وارداتی نیز باید در کشور مورد استفاده قرار گیرد. وزارت صنعت، معدن و تجارت باید با هماهنگی سازمان محیط زیست این موارد را حل و فصل کند و سعی کند کارخانه‌هایی در حال تاسیس، ایزوهای محیط زیستی لازم را رعایت کنند و باید به لحاظ تامین بودجه مورد حمایت دولتی قرار گیرند.

دریای سیاه وارد کننده موجود شانه‌دار ژله‌ایی به دریای خزر
مدیرکل دفتر زیست بوم‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در مورد موجودات شانه‌دار ژله‌ای موجود در دریای خزر که حیات فک خزری را تحت تاثیر قرار می‌دهد، گفت: این گونه از دریای سیاه به واسطه آب توازن کشتی‌ها وارد دریای خزر شده است. کشتی‌ها در جایی که بارشان را تخلیه می‌کنند به جای بار مخازن خود آب دریا را وارد می‌کنند و در هنگام رسیدن به مقصد این آب را خالی می‌کنند تا بتوانند دوباره بارگیری کنند این آب توازن کشتی باعث انتقال این گونه مهاجم به دریای خزر شده است.

موسسه تحقیقات علوم شیلاتی بانی حذف گونه مهاجم به دریای خزر
وی در ادامه افزود: این گونه مهاجم فیتوپلانگتون‌ها و تخم ماهی‌ها را مصرف می‌کند و باعث آسیب به منابع تغذیه‌یی فک خزری می‌شود. در حال حاضر برای از بین بردن این گونه‌ خطرناک بودجه‌ایی در اختیار موسسه تحقیقات علوم شیلاتی قرار گرفته است. این مرکز تحقیقاتی طی سفرهایی که به کشورهای حواشی دریای سیاه داشت، برای حذف این گونه با استفاده از تجربیات و روش‌های اجرا شده در این کشورها اقدام کرد، که به علت شرایط متفاوت اکولوژیکی دریای خزر موفقیت‌آمیز نبود.

حفظ فک خزری اقدامی فراملی است
میرشکار با اشاره به نبود امکانات و تجهیزات و منابع مالی کافی برای حفاظت از این گونه‌های در معرض انقراض، گفت: حفظ فک خزری یک کار منطقه‌ای است که با حضور هر پنج کشور باید انجام شود و اگر توسعه‌ای در این کشورها صورت می‌گیرد باید توسعه پایدار و با در نظر گرفتن مسائل زیست محیطی و حفظ منابع طبیعی برای آیندگان است.

دیده بان حقوق حیوانات: رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان های ترکمن و گمیشان واقع در غرب استان گلستان ، از تحویل لاشه یک قلاده فک خزری تنها پستاندار آبزی دریای خزر از سوی صیادان به محیط بانی گمیشان خبر داد.

به گزارش عصر پنجشنبه ایرنا از اداره کل محیط زیست استان گلستان، علی بیانی در این باره گفت: یکی از صیادان گمیشانی طی تماس تلفنی با مأموران محیط بانی گمیشان، از گرفتار شدن یک قلاده فک خزری در آب های دریای خزر اطلاع داد.
وی افزود: با هماهنگی صورت گرفته، فک خزری که ظاهرا به علت گرفتار شدن در تورهای صیادی دچار خفگی و مرگ شده بود، به محیط بانی گمیشان انتقال یافت.
وی خاطرنشان کرد: این فک خزری پس از انتقال به مرکز تحقیقات محیط زیست دریایی اداره حفاظت محیط زیست بندرترکمن، توسط کارشناسان محیط زیست و دکتر امیر شیرازی نماینده مرکز درمانی و بازتوانی سگ های آبی هلند در ایران، مورد کالبدشکافی قرار گرفت تا علت اصلی مرگ بررسی و مشخص شود.
رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان های ترکمن و گمیشان در عین حال به نتیجه کالبدشکافی اشاره نکرد.
فک های خزری گاه در دام و تورهای صیادی سرگردان موجود در پهنه آبی خزر، گرفتار و به سبب کمبود اکسیژن دچار خفگی و یا به سبب جراحات وارده تلف می شوند.
در سال های اخیر اقدامات تشویقی و ترغیبی مؤثری برای رهاسازی فک های گرفتار در تور ماهیگیران صورت پذیرفته که رهاسازی چند فک خزری در سال گذشته از اهم اقدامات مشترک نماینده مرکز درمانی هلند و واحد محیط زیست دریایی اداره محیط زیست شهرستان ترکمن بود.
گروه امداد و نجات فک خزر، در سال 1389 با کمک مرکز تحقیقاتی درمانی سگ دریایی در کشور هلند و با همراهی سازمان حفاظت محیط زیست ایران شروع به کار کرد.
این گروه در بدو امر توسط تعدادی از افراد علاقه مند اداره می شد، افراد این مجموعه زیر نظر مرکزی در کشور هلند و ایران آموزش دیده و آمادگی لازم را برای انجام عملیات امداد و نجات کسب کردند.
رهایی فک های آسیب دیده و گرفتار شده در تورهای صیادی، درمان حیوانات بیمار، ثبت اطلاعات مربوط به فک های یافت شده، نمونه برداری از حیوانات زنده و همچنین کالبدشکافی، جمع آوری نمونه های بافتی از لاشه های کشف شده با هدف کنترل سلامت زیستی اکوسیستم خزر، از دیگر فعالیت های این گروه است.
فُک خزری یکی از پستانداران کمیاب آبزی دنیا بوده که فقط در دریای خزر و رودخانه های منتهی به آن زندگی می کند.
این گونه تنها پستاندار دریای خزر محسوب می شود و به دلیل صید بی رویه و به هم خوردن شرایط زیستی و کاهش شدید جمعیت، نیازمند حمایت بین المللی است.
فُک خزری به طور میانگین یک و نیم متر طول و 68 کیلوگرم وزن دارد و یکی از کوچک ترین انواع فک به شمار می رود.
ساحل نشینان شمال به آن سگ آبی می گویند، فک ها در میان هزار نوع جاندار خزر تنها پستاندار این دریا محسوب می شوند. فک ها در تابستان، بهار و پاییز بیشتر در آب های ایران زندگی می کنند و برای زایمان به مناطق یخی در شمال دریای خزر مهاجرت می کنند.
بندرترکمن با افزون بر 60 هزار نفر جمعیت در شمال غرب استان گلستان واقع است و جزیره آشوراده در حوزه سرزمینی این شهرستان قرار دارد.

دیده بان حقوق حیوانات: «آرون بلازی» انیماتور انیمیشن‌هایی مانند «شیرشاه» در واکنش به مرگ دلخراش معروف‌ترین شیر کشور زیمبابوه، پوستری را طراحی کرد.

این انیماتور که ساخت انیمیشن‌های معروفی را مانند «شیرشاه»، «علاءالدین»، «پوکاهانتس» و «دیو و دلبر» در کارنامه‌اش دارد، پوستری را به افتخار «سیسیل» (شیر کشته‌شده در زیمبابوه) طراحی کرد. این حیوان چندی پیش در کشور زیمباوه به‌دست یک شکارچی آمریکایی کشته شد.

او در بیانیه‌ای که به همین دلیل منتشر کرده، آورده است: همانطور که می‌توانید بگویید من عاشق حیوانات هستم، دیدن این‌که این موجودات بدون هیچ دلیلی نابود می‌شوند، من را دیوانه می‌کند. در واقع، تصمیم گرفتم شخصا وارد ماجرا شوم و امیدوارم تلاش ما موجب آموزش افراد و جلوگیری از وقوع چنین رویدادهای دلخراشی در آینده شود.

در پوستر طراحی‌شده توسط «آرون بلازی»، تصویر «سیسیل» در میان ابرها ترسیم شده و در زیر آن نیز سه شیر دیگر روی یک تپه دیده می‌شوند همراه با نقل قولی از «شیرشاه»: به ستاره‌ها نگاه کن، شیر بزرگ گذشته از میان ستاره‌ها نظاره‌گر ماست.

«سیسیل» نام شیر مشهوری است که در پارک ملی «هوانگه» زیمبابوه نگهداری می‌شد، اما یک‌ماه پیش خبر رسید یک دندانپزشک آمریکایی او را با تیروکمان شکار کرده و پس از 40 ساعت زجر دادن، به ضرب گلوله کشته است.

علاوه‌ بر موج اعتراض‌هایی که از سراسر جهان در واکنش به این رفتار غیرانسانی به راه افتاد، آمارها نشان می‌دهد تعداد گردشگرانی که برای ورود به این پارک طبیعی اظهار علاقه کرده‌اند، به‌طور چشمگیری کاهش یافته است.

_______________________________________________________________

واکنش تناولی به قتل فجیع یک شیر

دیده بان حقوق حیوانات: دانشمندان اعلام کرده اند که تجارت سمندر به آمریکا باید فورا متوقف شود.به گزارش خبرنگار مهر، هر سال، هزاران سمندر زنده وارد محموله های ایالات متحده در سواحل می شوند. با توجه به تحقیقات جدید، ممنوعیت واردات سمندر برای توقف گسترش قارچ های کشنده بسیار حائز اهمیت است چرا که می توان گفت تقریبا هر سمندری که به آن آلوده شود، جان خود را از دست می دهد.

قارچ مسری به نام قارچ خورنده سمندر (Batrachochytrium salamandrivorans) که پوست سمندرها را می‌خورد و یکی از موارد مشابه قارچ قورباغه (Batrachochytrium dendrobatidis) است که گونه های تهدیدآمیز در سراسر جهان به شمار می آیند.

قارچ سمندر برای اولین بار در سال ۲۰۱۳ کشف شد. در آن موقع سمندرهای زیادی در هلند در حال مرگ بودند. از آن زمان به بعد این قارچ وارد بلژیک شد. در مدتی کوتاه از طریق تجارت حیوانات خانگی به آسیا نیز راه یافت.

دیده بان حقوق حیوانات: مجمع عمومی سازمان ملل متحد در اقدامی بی سابقه، قطعنامه ای را تصویب کرد که هدف از آن تلاش بیشتر برای مقابله بین المللی با شکار غیرقانونی حیوانات است.

به گزارش ایرنا از خبرگزاری فرانسه قطعنامه سازمان ملل که هشتم مرداد ماه تصویب شده، الزام آور نیست اما این موضوع دلیلی بر رشد نگرانی ها و مخالف های رو به رشد جهانی علیه شکار غیرقانونی در حیات وحش و نابودی حیواناتی ست که اکنون نیز در خطر انقراض قرار دارند.

در این قطعنامه به طور مشخص نگرانی جهانی از افزایش مداوم کشتار کرگدن ها و نیز روند نگران کننده شکار فیل ها در آفریقا ابراز نگرانی شده است.این گونه ها در مواردی به طور محلی و در مواردی در سطح بین المللی، در پی چنین شکارهایی، با خطر انقراض روبه رو شده اند.

در این گزارش به نقل از سازمان غیردولتی «فیل ها بدون مرز» آمده است: شمار گونه آفریقایی این حیوان در حیات وحش، به 470 هزار زنجیر رسیده است. در مقایسه با سال 2006، یعنی طی ده سال، با وجود تلاش ها برای جلوگیری از شکار این حیوان، شمار آنها 80 هزار زنجیر کم تر شده است.انجمن حمایت از حیات وحش، در سال جاری میلادی، گزارش داده بود که سالانه تا 30 هزار زنجیر از این گونه خرطوم دار در آفریقا کشته می شود.

براساس گزارش های بین المللی شکار غیرقانونی فیل عمدتا فقط برای فروش عاج های آن صورت می گیرد.اما وضعیت در مورد کرگدن ها از این هم بدتر است. از سال 2007 میلادی پارک ملی کروگر در آفریقای جنوبی، صدها کرگدن را به دلیل شکار غیرقانونی از دست داده است.کرگدن ها نیز به خاطر شاخشان شکار می شوند و بسیاری از خریداران آن نیز مشتریانی در شرق آسیا هستند که از جمله معتقدند شاخ کرگدن بر قوه جنسی مردان تاثیرگذار است.

**فیل ها ممکن است به زودی با خطر انقراض روبه رو شوند

منابع زیست محیطی در سال های اخیر بارها اعلام کرده اند که با وجود تلاش های علمی بر رد این گفته ها و نیز پیشرفت های دارویی برای افزایش قوه جنسی، ادامه شکار غیرقانونی کرگدن ها، این گونه را در معرض نابودی کامل قرار داده است.

در سال 1391 گزارش ها نشان می داد هر کلیو شاخ کرگدن تا 60 هزار دلار آمریکا به فروش می رسد؛ گران تر از طلا.

گاه اتهام ها در مورد شکار غیرقانونی به مقام های رسمی و سیاسی کشورها نیز زده شده است. در پاییز سال گذشته یک سازمان فرادولتی، مقام های رسمی چین را متهم کرد که حین سفر رئیس جمهوری آن کشور به تانزانیا، در سال 92، به شکل غیرقانونی مقدار قابل توجهی عاج فیلی خریداری کرده و آن را در چمدان های دیپلماتیک با خود قاچاق کرده اند.