دیده بان حقوق حیوانات: تالاب انزلی از مهمترین تالاب‌های ایران و جهان است که امسال نشانی از تالاب نداشت و پرندگان میهمان تالاب بی لاله انزلی بودند.
به گزارش خبرنگار جامعه فارس، تالاب انزلی یکی از تالاب‌های نادر و منحصر به فرد کشور و حتی جهان است که دارای توانمندی‌های بالقوه بسیار زیادی است.
تالاب انزلی به جهت اهمیت خاص خود جز تالاب‌های بین المللی شناخته شده به گونه‌ای که در خردادماه سال 1354 رسماً در سایت رامسر و پس از آن در فهرست منترو به ثبت رسید.
براساس آمارهای سال 85 تعداد کل خانوار روستایی حاشیه تالاب انزلی بیش از 12 هزار خانوار بوده است. همچنین متاسفانه تعداد جمعیت و بعد خانوار این منطقه با کاهش روبرو بوده است که از عمده دلایل این تغییرات به خصوص کاهش تعداد جمعیت منطقه عدم برنامه ریزی مدون، محدودیت زمین‌های زارعی، بیکاری جوانان و به ویژه جوانان تحصیل کرده است.
تالاب انزلی در جنوب غربی سواحل دریای خزر و در کنار مهمترین بندر تجاری اقتصادی جنوب خزر یعنی انزلی واقع شده است. این تالاب دارای آب شیرین بوده که محل مناسبی برای تخم ریزی و تکثیرماهیان، و گذارندن فصل زمستان و جوجه آوری انواع پرندگان است.
مجموعه تالاب انزلی شامل بخش‌های شرقی، غربی و مرکزی است که سرخانکل، سلکه و سیاه‌کشیم از مناطق مهم حفاظت شده این تالاب به شمار می‌آید. حدود 11 رود اصلی و سه رود فرعی پس از آبیاری مزارع به همراه جریان‌های سطحی به این تالاب می‌ریزد.
پس از عبور از جاده 1700 متری که از سازمان شیلات استان گیلان شروع شد و به دلیل وجود انبوه پوشش گیاهی، این جاده را تونل سبز نام‌گذاری کرده‌اند به نزدیک تالاب انزلی که یک خانه روستایی و در حاشیه ساحل چندین قایق موتوری وجود دارد رسیدیم.
خانه بزرگ چوبی در انتهای جاده به چشم خورد که روی آن پلاکارد خوش آمدگویی رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و معاون رئیس جمهور که به زبان محلی روی آن نوشته بود ” به اَمی گیلان خوش بموئید” نصب شده است.
یکی از محیط بانان تالاب انزلی که مشغول ارائه توضیحات کلی در مورد تالاب انزلی به خبرنگاران بود، در گفت‌وگو با خبرنگار جامعه فارس می‌گوید: این منطقه‌ای که در حال حاضر در آن هستیم، منطقه حفاظت شده قلم‌گودر نام دارد که محل زندگی پرندگانی همچون بالاکان بزرگ، قو، غاز، اردک، کشیم، حواصیل و 78 گونه دیگر پرنده است.
وی ادامه می‌دهد: در تالاب انزلی سه منطقه حفاظت شده به نام‌های سیاه‌کشیم، سلکه و سرخانکل وجود دارد و همچنین در این تالاب در دو منطقه حسین بکنده و چوکام شکار ممنوع است.
در حالی که خورشید رو به غروب است و تعدادی از خبرنگاران با پوشیدن جلیقه نجات و سوار بر قایق‌های موتوری در حال بازدید از سطح تالاب و مناطق حفاظت شده هستند، این محیط بان می‌افزاید: وسعت تالاب انزلی 19 هزار هکتار است که پرندگان بومی و مهاجر در این تالاب زندگی می‌کنند.
پرندگان مهاجر تالاب انزلی از اواسط شهریور ماه از شمال اروپا و مناطق سردسیر سیبری به ایران سفر می‌کنند که خوتکا، مرغابی، پلیکان، غاز، قو و غیره از جمله پرندگان مهاجر به این تالاب هستند.
همچنین پرندگان بومی منطقه که حواصیل خاکستری، بوتیمار، اگریت و غیره‌اند در این تالاب مشغول به زادو ولد و زندگی هستند.
پس از آنکه قایق‌های دو گروه از خبرنگاران که از بازدید تالاب درحال بازگشت به اسکله بودند آخرین گروه شش نفره خبرنگاران جهت بازدید سوار بر قایق می‌شویم. آنچه که از همه بیشتر نظر انسان را به خودش جلب میکند، زیبایی تالاب است.
مردمان روستایی و بومی تالاب در کنار آن مشغول زندگی و بعضی در داخل تالاب در حال انجام ماهیگیری با تور و قلاب هستند که این کار رقابتی با پرندگان ماهیگیر است. وجود نیزارها، غروب آهسته خورشید، پرواز انواع پرندگان و مرغ‌های دریایی بر فراز تالاب، ماهیگیری مردم بومی و تمرین تیم قایق رانی کایاک بندرانزلی از دیگر صحنه‌های جذاب تالاب انزلی بود.
تالاب انزلی گل مرداب نداشت
لاله مردابی، منحصر به فردترین گیاهی است که در سراسر ایران تنها در تالاب انزلی می روید امسال گل نداد که افزایش آلودگی تالاب رفت و آمد زیاد قایق ها و کاهش چشمگیر میزان بارش باران در منطقه را اصلی ترین دلایل به ثمر ننشستن این گیاه می توان نام برد.
این گونه گیاهی در دیگر نقاط ایران رویش ندارد و انتشار بسیار محدودی در سطح جهانی دارد به همین دلیل نیز رویشگاه آن در تالاب انزلی واجد ارزش بین المللی است.
با وجود اینکه خرداد از اصلی ترین فصل های به گل نشستن لاله مردابی است اما امسال این گیاه گل نداده است و غنچه‌های لاله مردابی در تالاب انزلی پیش از شکفته شدن و کامل شدن پژمرده و پلاسیده شده و ریخته است، یکی از محیط بانان تالاب انزلی دلیل این مساله را کاهش شدید بارش باران در منطقه و نیاز این گیاه به آب شیرین اعلام کرد.
آنگونه که محیط بانان تالاب انزلی می گویند روند کاهش گل دهی و تخریب رویشگاه های لاله مردابی در تالاب انزلی از سال 88 آغاز شد و امسال در هیچ نقطه ای از تالاب این گیاه به گل ننشست. در این میان بسیاری رفت و آمد بالای قایق ها در محدوده رویشگاه این گیاه، کندن بذر و گل توسط برخی افراد محلی، آلودگی آب تالاب به مواد شیمیایی و نفتی و شرایط آب و هوایی از اصلی ترین تهدید کنندگان این گونه گیاهی منحصر به فرد ایرانی است.
افزایش مهاجرت پرندگان به تالاب انزلی
پرندگان مهاجر در حالی به تالاب انزلی رفت‌وآمد می کنند که این تالاب گل مرداب ندارد و زیبایی خودش را از دست داده است.
محیط بان سازمان حفاظت از محیط زیست همچنین به افزایش مهاجرت پرندگان به تالاب انزلی می‌گوید: بدلیل حفاظت خوبی که امسال صورت گرفته، پرندگان مهاجر بیشتری به این مطنقه سفرکرده‌اند.
وی همچنین در رابطه با پوشش گیاهی حاشیه تالاب انزلی می‌افزاید: نی، اسپرغان، لوئی، علف هفت، بند پهن، تیرکمان آبی، پلم برگ باریک و همچنین گیاهان شناوری همچون سرخس شناور، آب بشقاب معمولی، هفت بند دوزیست و لاله مردابی و غیره از جمله گیاهان تالاب انزلی است.
این محیط بان نیز اضافه میکند: متاسفانه بدلایل مختلف گل لاله مردابی بسیار کم در تالاب انزلی رشد میکند که از زیبایی این تالاب بین المللی کاسته است.
با این حال آنچه دارای اهمیت است، حفظ و احیاء تالاب‌ها و مخصوصاً تالاب انزلی است تا اول اینکه از کوچ مردم بومی به شهرهای بزرگ جلوگیری شود و دوم مردم بومی این منطقه از آن استفاده‌های اقتصادی و معیشتی خود داشته باشند.
همچنین با حفظ بیش از پیش تالاب‌ها اهمیت توریستی و گردشگری آن افزایش پیدا میکند و این خود به اقتصاد و درآمد زایی مردم منطقه و ارز آوری برای کشور موثر است.
