دیده بان حقوق حیوانات: هوشنگ ضیایی کارشناس حیات وحش می‌گوید که بیش از 70درصد گونه‌های جانوری در مناطق حفاظت‌شده به‌خاطر شکار بی‌رویه و تخریب زیستگاه‌ها از بین رفته‌اند.
این استاد دانشگاه در گفتوگو با ایلنا درباره حیوانات در معرض انقراض کشور گفت: حیات‌وحش کشور در شرایط خوبی قرار ندارد زیرا شکار بی‌رویه و تخریب زیستگاه‌های طبیعی موجب شده است تا گونه‌های زیادی از حیوانات با خطر انقراض مواجه شوند.
وی یکی از عوامل تسریع شدت انقراض حیوانات را شکار دانست و خاطرنشان کرد: تاکنون جواز ۵۰۰هزار قبضه تفنگ شکاری صادر شده است. علاوه بر این، یک زمان شش ماهه را برای صدور جواز تفنگ‌های شکاری در نظر گرفته‌اند که این اقدام تأثیر مستقیمی در گسترش شکار حیوانات دارد که این رویکرد سبب شده صدور جواز اسلحه شکاری موجب شود که بازار تفنگ‌های شکاری رونق بیشتری بگیرد.
ضیایی در رابطه با شکار حیوانات افزود: در مناطق حفاظت‌شده بیش از ۷۰ درصد و در مناطق بدون پوشش بیش از ۸۰ درصد گونه‌های جانوری از بین رفته‌اند و این در حالی است که امکانات سازمان محیط‌زیست برای مقابله با تجاوز به حیوانات در مقایسه با امکاناتش در قبل از انقلاب تغییری نکرده است.
ضرورت تجهیز سازمان محیط‌زیست به امکانات پیشرفته
وی ادامه داد: در شرایطی که امکانات سازمان محیط‌زیست پیشرفتی نداشته و نیروهای جنگلبانی و حفاظتی فرسوده شده‌اند، امکانات شکارچیان و متجاوزان روزبه‌روز در حال پیشرفت است.
ضیایی، حیوانی را که کمتر از ۲۰۰ عدد از آن مانده باشد را در حال انقراض عنوان کرد و گفت: وقتی تعداد یک گونه کمتر از ۲۰۰ باشد به مرور زمان به‌علت جفت‌گیری حیوانات خویشاوند دچار اختلالات ژنتیک می‌شوند و در برابر شرایط خارجی محیط به میزان زیادی ضعیف و آسیب‌پذیر می‌شوند که همین امر موجب انقراض حیوان می‌شود. وی تأکید کرد: جمعیت گونه‌های جانوری به‌شدت کاهش پیدا کرده و ارتباط بین جانوران قطع شده است، براین اساس برای حفظ گونه‌های جانوری ضروری است که به‌مدت پنج‌سال شکار در کشور ممنوع شود.
این کارشناس حیات وحش با بیان اینکه به‌گونه‌های جانوری در حال انقراض کشور توجهی نمی‌شود، تصریح کرد: باید در این زمینه یک جنبش همگانی شکل بگیرد و علاوه بر اقدامات سازمان محیط‌زیست، با آموزش‌های لازم زمینه مشارکت مردم برای حفاظت محیط‌زیست کشور فراهم شود. ضیایی ادامه داد: کشور ایران از نظر تنوع زیستی در شمار پنج‌کشور نخست دنیاست ولی از نظر حفاظت از محیط‌زیست در شمار آخرین کشورهای دنیا محسوب می‌شود که بخشی از این ضعف حفاظت ریشه در باورهای غلط دارد.
برای نمونه در مواردی دیده شده است که برخی رسانه‌ها گونه‌های متنوع و ارزشمندی از حیوانات کشور را خطرناک معرفی می‌کنند که همین امر موجب شده است تا مردم رفتار نامناسبی با حیوانات داشته باشند درحالی‌که رسانه‌ها باید باعث ارتقای آگاهی عمومی در زمینه محیط‌زیست شوند. وی در رابطه با ویژگی‌های منحصر به فرد حیات وحش کشور و عدم‌آگاهی مردم از این ویژگی‌ها، گفت: درحالی‌که گرگ درنظر مردم یک حیوان درنده و بی‌رحم مجسم می‌شود ولی این حیوان یکی از وفادار‌ترین گونه‌جانوری به جفت خودش است ولی مردم حس خوبی نسبت به اینگونه در حال انقراض ندارند. وی اظهار کرد: متأسفانه شکار بی‌رویه حیوانات‌علفخوار موجب شده تا منبع غذایی حیوانات گوشتخوار محدود یا نابود شود و در نهایت حیوان برای تأمین نیاز غذایی خود ناچار به دام‌های روستایی روی آورد درحالی‌که تعرض ما به زیستگاه‌های حیات‌وحش چنین نتیجه‌ای را رقم‌زده است.
این کارشناس حیات وحش ادامه داد: در اغلب کشور‌ها دام‌ها بیمه هستند که این امر باعث می‌شود تا روستائیان در قبال حمله حیوانات گوشتخوار به گله متضرر نشوند و در نتیجه برای تلافی و جبران خسارت گونه‌های حیات وحش را شکار نکنند.
یوزپلنگ ایرانی به‌طور قطع در حال انقراض است
وی در رابطه با آمار دقیق یوزپلنگ‌های کشور خاطرنشان کرد: از آنجایی که این حیوان به‌صورت مخفیانه به زندگی خود ادامه می‌دهد نمی‌توان آمار دقیقی از اینگونه با ارزش اعلام کرد ولی به‌طور قطع می‌توان گفت که یوزپلنگ ایرانی در خطر انقراض است.
ضیایی افزود: علت اصلی کاهش اینگونه با ارزش جانوری ایران شکار بی‌رویه طعمه‌های این حیوان و همچنین حمله سگ‌های گله به یوزپلنگ است، زیرا یوزپلنگ به‌علت محدودیت طعمه به گله روی می‌آورد و در نتیجه زمانی که به گله نزدیک می‌شود با حمله سگ‌های گله از پای در می‌آید.
این کارشناس حیات وحش عقب‌ماندگی باغ‌وحش‌های کشور را یکی دیگر از عوامل مهم در عدم‌محافظت از گونه‌های در حال انقراض برشمرد و گفت: باغ‌وحش‌های کشور یک قرن از دنیا عقب است. به گفته وی تعریف درست از باغ وحش همان چیزی است که قرار بود در پردیسان ساخته شود. وی ادامه داد: طرح پارک پردیسان در جهان به‌عنوان بهترین طرح انتخاب و در زمینی به وسعت ۳۰۰هکتار درنظر گرفته شده بود و مراحل ابتدایی آن نیز اجرا شد ولی پس از مدتی این طرح متوقف شد.
