دیده بان حقوق حیوانات: رئیس انجمن دیده بان میانکاله گفت: دلیل اصلی مهاجرت های فصلی یا به اصطلاح رفت و برگشت سالانه پرندگان ، مقابله جمعیت گونه ها با تغییرات آب و هوایی و زیست محیطی است.
حر منصوری در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: دلیل اصلی مهاجرتهای فصلی، یا به اصطلاح رفت و برگشت سالانه، مقابله جمعیت گونه ها با تغییرات آب و هوایی و زیست محیطی و انتخاب مناطقی برای تکثیر و زمستان گذرانی است، به نحوی که بیشترین امکان جهت بقا و تکثیر نسل فراهم شود.
وی افزود: مناطق شمالی به واسطه روزهای بلند و در نتیجه امکان بیشتر برای پیدا کردن مواد غذایی برای جوجه ها، محیط مناسبی هستند؛ به علاوه از نظر حیوانات درنده نیز در این مناطق امنیت بیشتری وجود دارد. بهترین دلیل در اثبات موفقیت این سیستم، جمعیت های عظیم گونه های متعدد پرندگانی است که همه ساله جهت تکثیر در بهار و تابستان به این مناطق پرواز می کنند تا از غذای فراوان و روزهای تقریبا 24 ساعته استفاده کنند.
به گفته منصوری، در واقع عوامل اکولوژیک مهاجرت عملا موجب بروز گرایش ژنیتیکی بسیار قوی شده است. جهت یابی پرندگان بستگی کامل به دقت پرنده در تشخیص وقت و زمان دارد، حتی ساعات روز هم جزء مهمی از جهت یابی است.
وی اظهار داشت: پرندگان دارای دو ساعت فیزیولوژیک هستند که یکی مربوط به آهنگ سالانه می شود و دیگری به اوقات روزانه. رابطه فیزیولوژیک پرنده با چرخش های شبانه روزی به طور چشمگیر در آزمایش هایی که با پرنده های نگهداری شده در قفس مخصوص صورت گرفته نمایان شده است.
رییس انجمن دیده بان میانکاله گفت: در میان پرندگان چهار نوع پرواز وجود دارد؛ بال زدن منظم، که از آن پرندگانی است که نسبت وزنشان به سطح بالها زیاد است، مانند غاز و مرغابی. پرواز جهشی، یعنی به نوبت بال زدن و بال بسته حرکت کردن، که این شیوه مربوط به پرندگان کوچک است، مانند سک و سهره، به نوبت بال زدن و بال باز رفتن، که برای پرندگانی مناسب است که وزنشان بیش از تقریبا 140 تا 150 گرم باشد که شامل بسیاری پرندگان از جمله برخی از پرنده های شکاری و کبک است و در پایان بال بازرَوی و بال باز اوجگیری که طریقه پرواز پرندگان بزرگ مانند لک لک و لاشخور و عقاب است.
منصوری تصریح کرد: سرعت کم در پرواز انرژی زیاد می طلبد و به تناسب بیشترین انرژی را پرنده شهد خور در حالت توقف در هوا مصرف می کند. مناسبترین سرعت آن است که از لحاظ مصرف انرژی بیشترین فاصله پرواز را موجب شود و این معادله ای است که پرنده به طور غریزی به آن پی می برد.
وی افزود: پرواز یا مهاجرت بعضی گونه ها فقط در روز امکان دارد، یعنی گونه هایی که پروازشان متکی به بال بازرَوی و اوجگیری است، به طور کلی گونه هایی که مبادرت به مهاجرت های کم مسافت می کنند مسافرین روز هنگام هستند و اغلب جزء گنجشک سانان مانند سهره، چکاوک، و دم جنبانک هستند، اما بعضی دیگر گونه ها مانند جغد و شبگرد شب مهاجرند.
منصوری یادآور شد: حقیقت این است که بسیاری از پرندگان حتی گنجشک سانان نیز مهاجرین شب هستند اما بعضی گونه ها که پرواز های دراز در پیش دارند و مسیرشان از روی دریاست گاهی مجبور می شوند روز و شب به پرواز خود ادامه دهند.
به اعتقاد منصوری، مزایا و برتریهای پرواز در شب شامل خطر کمتر در مقابل پرندگان شکاری، مصرف انرژی کمتر در هوای خنک و متراکم تر شب نسبت به هوای گرمتر روز، کمتر بودن سرعت باد و جریانات مختل کننده هوای عمودی در شب و در واقع صرفه جویی در زمان و انرژی بزرگترین مزیت برای مهاجرت شب هنگام پرندگان است.
