دسته: حیات وحش

زنگ خطر انقراض شتر دوکوهانه ایرانی

دیده بان حقوق حیوانات: ‌کارشناس ارشد بیوسیستماتیک جانوری گفت: تنها زیستگاه اصلی شتر دوکوهانه ایرانی در استان اردبیل است که جلوگیری از انقراض آن نیازمند مشارکت همگانی را می‌طلبد.

تقی قاسمی خادمی‌ در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه اردبیل، گفت: یکی از اقدامات مهم در جهت جلوگیری انقراض شتر دوکوهانه ایران که توسط جهاددانشگاهی اجرا شده، تولید رده‌های زایای سلول‌های فیبروبلاستی شتر دوکوهانه است که قدم مهمی در حفظ ژنوم این گونه جانوری به‌شمار می‌رود.

وی با اشاره به مقوله جلوگیری از انقراض گونه‌های جانوری خاطر‌نشان کرد: گونه‌های جانوری به‌خصوص گونه‌های دامی که از اهمیت اقتصادی، تغذیه‌ای و درمانی برخوردارند، به‌عنوان حلقه‌های مهم چرخه اکولوژیک به‌شمار می‌روند و حذف این حلقه‌های مهم از چرخه حیات صدمات جبران‌ناپذیری بر پیکره حیات زیستی و بشری وارد خواهد کرد. بنابراین لزوم مشارکت جدی همگانی در امر نجات شتر دوکوهانه ایرانی از خطر انقراض امری ضروری به‌شمار می‌رود.

اهمیت اقتصادی شتر در دنیا

قاسمی با اشاره به اهمیت اقتصادی شتر در دنیا تصریح کرد: شتر در سرتاسر دنیا بعنوان یک گونه مقاوم، کم توقع و با پتانسیل بالا معرفی شده است که اهمیت پرورش آن در دنیا، باتوجه به افزایش اقلام خوراکی، کمبود مراتع و همچنین فرآورده‌های تولیدی منحصر به‌فرد این حیوان در مقایسه با دیگر حیوانات در حال افزایش است.

وی یادآور شد: چهره اقتصادی شتر شامل قدرت باربری زیاد، قابلیت سازگاری در شرایط سخت محیطی، قدرت تحرک و راه‌پیمایی طولانی و قابلیت تولید محصولات گوناگون مانند گوشت، پشم و شیر بوده و به‌خاطر ساختمان فیزیولوژیکی و آناتومیکی اعجاب‌انگیزی که دارد مورد توجه محققین واقع شده است.

وی در خصوص گوشت شتر نیز افزود:گوشت این حیوان دارای شباهت زیادی به گوشت گاو دارد . شیر شتر نیز سرشار از ویتامین C بوده که اهمیت شیر تولیدی این حیوان را دوچندان می‌کند. از دیگر محصولات شتر کرک و موی آن است که مقدار کرک در شترهای دوکوهانه بیش‌تر از شترهای تک‌کوهانه بوده و از پشم و موی آن‌ها جهت تهیه چادر، قالی، طناب، پتو و… استفاده می‌شود.

پراکنش در ایران

کارشناس ارشد بیوسیستماتیک جانوری افزود: مطالعات انجام شده در ایران نشان می‌دهد که طی سالیان گذشته در کشور ما شترهای دوکوهانه بیشتر از شترهای تک کوهانه نگه‌داری شده‌، اما به‌مرور زمان به‌علت تطابق بیشتر شترهای یک کوهانه با شرایط اقلیمی کشور، این گونه از کشورهای عربی به ایران آورده شده و جایگزین شترهای دوکوهانه شده است.

قاسمی خادمی با اشاه به مساحت مراتع مخصوص شتر در کشور که حدود 30 میلیون هکتار است، خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی فقط از 0.25 ظرفیت موجود استفاده می‌شود که هیچ‌گونه رقابتی در چَرا ایجاد نمی‌کند.

وی با بیان اینکه ایران از نظر پراکنش شتر در آسیا مقام هشتم و در دنیا مقام بیستم را دارد، افزود: سیستان و بلوچستان، کرمان، فارس، سمنان، بوشهر، هرمزگان، یزد و چند استان دیگر از استان‌های شترخیز کشور هستند.

قاسمی خادمی گفت: استان اردبیل گرچه در مقایسه با استان‌های دیگر از جمعیت شتر کم‌تری برخوردار است، ولی به‌عنوان یکی از کانون‌های اصلی و تنها مرکز پرورش شتر دوکوهانه ایران حائز اهمیت بسیار فراوانی است.

استان اردبیل، تنها زیستگاه اصلی پرورش شتر دوکوهانه ایرانی

قاسمی تاکید کرد: شترهای دوکوهانه ایران با نام علمی(Camelus bactrianus) به‌عنوان ذخیره ژنتیکی دامی بسیار ارزشمندی به‌حساب می‌آیند که موطن و جایگاه اصلی آنها در ایران، استان اردبیل(دشت مغان و مشگین شهر) بوده و همچنین گزارش‌های پراکنده‌ای از وجود تعداد انگشت شماری شتر دوکوهانه در استان‌های گلستان و آذربایجان شرقی حکایت می‌کند. شتر دو کوهانه در میان عشایر دشت مغان و آذربایجان از دیرباز جایگاه ویژه‌ای داشته است، چرا که این حیوان به هنگام ییلاق و قشلاق عشایر اثاث و وسایل زندگی ایلات را بر پشت خود حمل و از ارتفاعات صعب‌العبور سبلان عبور می‌دهد.

ویژگی‌های ظاهری شتر دو کوهانه

محقق حوزه محیط زیست گفت: شتر دوکوهانه از لحاظ ویژگی‌های آناتومیکی جانوری است، دارای موهای بلند و ساختمان بدنی محکم که ارتفاع جنس ماده آن بطور متوسط حدود 180 سانتی‌متر و ارتفاع جنس نر آن بطور متوسط حدود 185 سانتی‌متر است. وزن متوسط زنده این جانور نیز در حدود 460 کیلوگرم بوده، قطر کوهان این جانور بین 35-40 سانتی‌متر است که در شترهای فربه دوکوهانه بیش از 100 کیلوگرم چربی دارند.

مطالعات انجام شده

قاسمی ضمن تاکید بر اهمیت تحقیق و پژوهش کاربردی در حوزه جانوران کمیاب و در خطر انقراض کشور افزود: در سال 1381 مطالعه‌ای در رابطه با وضعیت مورفولوژیکی، زیستی، تولید مثلی(سن بلوغ، سن اولین زایش، فاصله زایش، جفت‌گیری، وزن تولد ناقه، فصل زایش، طول مدت آبستنی، طول مدت شیردهی و …) پراکنشی، تولیدی، تغذیه‌ای و … مربوط شترهای دوکوهانه در استان اردبیل و با در نظر گرفتن صد درصد جامعه آماری شتر در همان سال(مشتمل بر حدود 80 نفر شتر دوکوهانه) انجام شده است.

وی گفت: نتایج مطالعات مورفولوژیکی نشان داده که تمام شترهای دوکوهانه استان دارای تیپ بومی و از نوع گوشتی-کرکی بوده و رنگ این حیوان به تفکیک شامل قهوه‌ای روشن تا سوخته، قهوه‌ای سوخته، آهویی، آهویی تا قهوه‌ای سوخته، قهوه‌ای خاکستری و سفید تا قهوه‌ای خاکستری است. البته به‌ندرت شترهای دوکوهانه سفید رنگ نیز در بین شترها دیده شده است.

قاسمی با اشاره به اهمیت مطالعات مولکولی و ژنتیکی در حوزه شناخت وضعیت ژنتیکی شتر دوکوهانه ایران خاطر نشان کرد: در کنار مطالعه مورفولوژیک، مطالعه مولکولی صورت گرفته در سال 1391 با هفت جفت نشانگر میکروستلایت نیز نشان داده است که میزان هتروزیگوسیتی مورد انتظار در شترهای دوکوهانه ایران 0.489 تقریبا نزدیک به میزان هتروزیگوسیتی مورد انتظار شترهای سایر مناطق جهان است.

وی بیان کرد: همه جایگاه‌های مورد مطالعه نیز انحراف معنی‌داری از تعادل هاردی-واینبرگ نشان داده‌اند. تعداد آلل‌های موثر نیز در آن‌ها 2.622 برآورد شده است. نتیجه‌گیری کلی حاصله از این مطالعه نشان داده است که شترهای دوکوهانه ایران علی‌رغم اندازه جمعیتی بسیار کوچک از تنوع ژنی مناسبی برخوردارند که این خود می‌تواند در حفظ و جلوگیری از انقراض آن عامل مهمی بشمار رود، اما اندازه جمعیتی کوچک خود می‌تواند عامل مهمی در انقراض این گونه به‌شمار رود.

وی با یادآوری اینکه در سال 1389 طرح انتقال آزمایشگاهی جنین شتر دوکوهانه به شترهای ماده تک‌کوهانه با موفقیت به‌انجام رسیده است، تصریح کرد: در صورت انجام عملی این طرح در جهت افزایش نسل و تکثیر این گونه جانوری باارزش، می‌تواند قدم مهمی در جهت افزایش تکثیر این دام مهم بشمار رود.

کارشناس ارشد علوم جانوری خاطر‌نشان کرد: یکی از اقدامات بسیار مهم و باارزش دیگر در جهت حفظ شتر دوکوهانه ایران توسط مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران(وابسته به جهاددانشگاهی) و با همکاری جهاددانشگاهی استان اردبیل و با کمک جهاد کشاورزی استان به انجام رسیده است که در این طرح نمونه‌برداری از بافت زنده شتر دوکوهانه انجام شده و به آزمایشگاه کشت بافت در تهران منتقل شدند تا با استفاده از آن‌ها، رده‌های زایای سلول‌های فیبروبلاستی این گونه در خطر انقراض تولید و در مرکز مذکور حفظ و نگهداری شوند.

وی اضافه کرد: این سلول‌های زایای فیبروبلاستی(به‌عنوان سلول‌های همه‌توان) قابلیت تبدیل به سلول‌های جنسی(اسپرم و تخمک) را دارا بوده و می‌توان در صورت لزوم از این تکنولوژی مدرن در جهت جلوگیری از انقراض و افزایش تولید این گونه بهره برد.

شترهای دوکوهانه استان اردبیل شناسنامه دار هستند

وی اقدامات مهم دیگری که توسط سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل انجام شده را یادآور شد و گفت: دو ایستگاه پرورش و نگه‌داری شتر دوکوهانه در جهاد آباد مشگین شهر و جعفرآباد دشت مغان استان اردبیل ایجاده شده که در ایستگاه‌های مذکور تعداد محدودی از این جانوران باارزش نگهداری می‌شود. همچنین شماره‌گذاری و شناسنامه‌دار کردن شترهای دوکوهانه استان را از جمله اقدامات دیگر در این زمینه برشمرد.

قاسمی در ادامه گفت: از جمله نکات مهم در مورد شترهای دوکوهانه استان اردبیل اندازه جمعیتی کوچک و وجود ضریب خویشاندی نسبتا بالا در میان آن‌هاست. علی‌رغم وجود تنوع ژنتیکی در میان شترها عامل منفی ضریب همخونی و خویشاوندی بالا می‌تواند عاملی در انقراض سریع‌تر این گونه جانوری به‌شمار رود. به‌عبارت دیگر خزانه ژنتیکی هر جمعیت جانوری جهت جلوگیری از انقراض خود بایستی متنوع‌تر باشد و ضریب هم‌خونی بالا می‌تواند در انقراض یک جمعیت محدود جانوری بسیار موثر باشد.

وی ادامه داد: در حال حاضر شتر دوکوهانه در کشور جمهوری آذربایجان، مغولستان و چین نیز به‌تعداد زیاد نگهداری می‌شود که بدلیل قرابت ژنتیکی و هم‌جواری جغرافیایی، به نظر من وارد کردن تعداد قابل توجهی شتر نر دوکوهانه از کشور همسایه جمهوری آذربایجان به کشور می تواند در تلاقی این شتران نر با شترهای ماده در کاهش ضریب همخونی در خزانه ژنتیکی شترهای دوکوهانه عامل بسیار مهم و موثری به‌شمار رود.

کارشناس ارشد بیوسیستماتیک جانوری خاطرنشان شد: ایجاد تسهیلات ویژه برای شترداران در استان، تامین علوفه و مراقبت‌های دامپزشکی ویژه از شترها، افزایش تعداد شترهای دوکوهانه نگهداری شده در سایر استان‌ها، ایجاد بازار خرید و فروش مناسب برای شتر، حمایت ویژه دولت از ایستگاه‌های پرورش شتر در استان، افزایش تعداد شتر دوکوهانه از طریق روش‌های مدرن انتقال جنین، متنوع کردن خزانه ژنتیکی از طریق ورود شترهای نر دوکوهانه از کشور همجوار(جمهوری آذربایجان)، حمایت ویژه از پایان نامه‌ها و تحقیقات دانشجویی در زمینه شترهای دوکوهانه، انجام تحقیقات کاربردی و موثر در زمینه احیا و افزایش زاد و ولد و کثرت شتر آنها و ایجاد یک مشارکت همگانی صحیح و برنامه‌ریزی شده(مردمی و دولتی) عواملی هستند که می‌توانند شتر دوکوهانه ایرانی را از خطر انقراض نجات دهند.

گفتنی است، تقی قاسمی خادمی کارشناس ارشد بیوسیستماتیک جانوری مقاله‌ای نیز در مورد در مورد مطالعات انجام شده در رابطه با شتر دوکوهانه استان اردبیل تالیف کرده که در سال 1391 در یکی از کنگره‌های معتبر داخلی به‌چاپ رسیده است.

آگوست 10, 2015
گردشگری گوریل،‌ گنج اوگاندا (+عكس)

دیده بان حقوق حیوانات: اوگاندا چشم به راه گردشگران است. این کشور آفریقایی از حیات وحش خاص خود سود می برد و تمامی استراتژی های گردشگری خود را براساس آن توسعه داده است. در حال حاضر، اوگاندا و رواندا تنها زیستگاه اندک گوریل های کوهی باقیمانده هستند.

هر دو کشور برای حفاظت از این حیوانات در معرض خطر انقراض، پارکهای ملی زیادی ایجاد کرده اند و از درآمدهای ناشی از ورود گردشگران برای تقویت زیستگاهها و تامین امنیت کشورهای خود استفاده می کنند.

با این حال، اوگاندا به دلیل ناامنی و ضعف در زیرساختهای جاده ای،‌ تاکنون در رقابت با رواندا سهم کمتری از گردشگران داشت. این شرایط سبب شد که دولت اوگاندا به فکر جبران ضعف ها بیفتد و با تمرکز بر گردشگری و تامین زیرساخت های ورود گردشگران به مرور جایگاه خود را در بازار توریسم جهان بهبود بخشید. به نظر می رسد که آنها آینده روشن تری هم خواهند داشت. به خصوص آنکه مدتي پيش، پایگاه اینترنتی «تریپ ادوایزر» به 5 پارک ملی اوگاندا، گواهینامه تعالی 2015 اعطا کرد.

این وبسایت بریتانیایی، تحقیقات گسترده ای در خصوص مقاصد گردشگری جهان انجام می دهد و به گردشگران غربی برای داشتن سفری خوشایند، مشاوره می دهد. در اهمیت و قدرت این پایگاه همین قدر کافی است که بگوییم برخی از کارشناسان معتقدند، که مهمترین دلیل شکست گردشگری پاکستان در چند سال اخیر، تبلیغات تریپ ادوایزر بوده است. دولت بریتانیا و این وبسایت در پی کشته شدن چند گردشگر انگلیسی در پاکستان، مدتها گردشگران را از سفر به آن باز می داشتند و این امر، توریسم پاکستان را با رکود مواجه کرده بود.

اوگاندا اکنون مورد توجه گردشگران بین المللی قرار گرفته است و می تواند با ادامه راهی که شروع کرده است،‌ به موفقیتهای بیشتری دست پیدا کند. راهی که در توجه به مزیت نسبی این کشور (حیات وحش خاص)، تامین امنیت و ایجاد زیرساختها خلاصه می شود اما نتایج آن برای اقتصاد اوگاندا بسیار پربار بوده است. گردشگری گوریل، گنجی برای اوگاندا بود که در رسیدن به آن از هیچ تلاشی فروگذار نکرد و اکنون زمان بهره بردن از منافع آن است.

آگوست 10, 2015
از بازار شیطان شیراز تا رها شدن در آسمان

دیده بان حقوق حیوانات: در بازدید نیروهای یگان حفاظت محیط زیست فارس از بازار موسوم به ‘شیطان’ در شیراز 240 پرنده از فروشندگان متخلف ضبط شد که از این تعداد 210 پرنده قابلیت رهاسازی در طبیعت را دارند و در زیستگاه اصلی خود رها می شوند.

به گزارش دریافتی یکشنبه ایرنا از روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست فارس ، حمزه ولوی مدیرکل این اداره افزود: این پرنده ها شامل 146 سهره، 41 مرغ مینا، 16 بلبل خرما و 37 طرقه است.
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست فارس نیز گفت: نیروهای یگان این اداره کل همچنین 17 قبضه اسلحه که سه قبضه آن غیرمجاز است در شهرستان های این استان کشف کردند .
مجتبی شکرانه به مواردی همچون کشف یک قبضه اسلحه، 55 قطعه تیهو و سه قطعه قمری در شهرستان لار، یک قبضه سلاح و 11 قطعه تیهو در شهرستان لامرد، یک قبضه سلاح در شهرستان داراب، یک قبضه سلاح غیرمجاز در شهرستان قیرو کارزین، یک قبضه سلاح ، سه قطعه کبک و یک کبوتر در شهرستان سپیدان و یک اسلحه غیرمجاز در شهرستان سروستان فارس اشاره کرد.
او از شهروندان و دوستداران طبیعت و حیات وحش درخواست کرد در صورت مشاهده خرید و فروش هرگونه پرنده مراتب را با شماره تلفن 1540 به اطلاع محیط بانان این اداره کل برسانند تا متخلفان فرصت آزار و اذیت و محبوس کردن این آفریده های الهی را نیابند.

آگوست 10, 2015
35 گونه تاکسیدرمی شده حیات وحش در ارومیه کشف شد

دیده بان حقوق حیوانات: رییس اداره حفاظت محیط زیست ارومیه گفت: در راستای حفاظت از گونه های مختلف جانوری در استان ، 35 گونه تاکسیدرمی شده حیات وحش آذربایجان غربی در شهر ارومیه کشف شد.
مختار خانی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: در پی گزارشهای مردمی از نگهداری تعداد کثیری از گونه های پستانداران و پرندگان وحشی که به صورت غیرمجاز شکار و تاکسیدرمی شده بودند ، ماموران یگان حفاظت محیط زیست ارومیه با اخذ حکم از دادستانی نسبت به جمع آوری و ضبط این گونه ها اقدام کردند.
وی با بیان اینکه بسیاری از این گونه ها در ویترینهای شکار به نمایش گذاشته شده بود، ادامه داد: برای کلیه متخلفان پرونده قضایی تشکیل و جهت اقدامات قانونی بعدی به دستگاه قضایی ارسال شد.
خانی اضافه کرد: گونه های کشف شده شامل قوچ ارمنی ، گرگ ، پلیکان ، سمور آبی ، اردک ، عقاب طلایی ، شاهین ، بوتیمار ، کبک ، فلامینگو ، مار ، قرقاوول ، گربه وحشی و چنگر است.
رییس اداره حفاظت محیط زیست ارومیه گفت: از مردم استان می خواهیم تا هر گونه ای از حیات وحش استان در منازل و یا در دسترس دارند برای غنی سازی موزه حیات وحش آذربایجان غربی تحویل ادارات محیط زیست دهند.
وی افزود: بر اساس ضوابط و قوانین سازمان حفاظت محیط زیست هر اقدامی در راستای شکار ، تهیه و فروش تاکسیدرمی حیات وحش ممنوع بوده و دارای پیگرد قانونی است.
خانی اظهار کرد: این نهاد و ادارات تابعه از آمادگی لازم جهت صدور مجوز قانونی و معرفی مکان مناسب با در نظر گرفتن مقررات و قانون جهت نگهداری حیات وحش برخوردار است.
وی ادامه داد: عرضه و نمایش این تاکسیدرمی ها در فروشگاههای شکار و صید موجب رنجش خاطر دوستداران محیط زیست می شود و یگان حفاظت محیط زیست استان آذربایجان غربی به شدت با آن برخورد می کند.
تاکسیدرمی یا آکنده سازی ، فن نگهداری درازمدت پیکر جانوران برای نمایش است.
در تاکسیدرمی بدن جانوران را تهی می کنند و با پرکردن بدن آنها با مواد مختلف آنها را به نمایش می گذارند که اغلب این عملیات در موزه های تاریخ طبیعی صورت می گیرد.

آگوست 10, 2015
کشف دو گونه جدید از جانداران، قورباغه مرگبار و فرشته‌ماهی شیطانی

دیده بان حقوق حیوانات: شاید در گوشه و کنار جهان، خشکی و اعماق اقیانوس‌ها، حیوانات زیبا و تحسین‌برانگیز زیادی وجود داشته‌باشند، اما این گونه‌های جدید که به تازگی در مناطق مختلف جهان کشف شده‌اند در این دسته نمیگنجند.
براساس گزارش NBC، يكي از اين جانداران،‌فرشته‌ماهي است كه برخلاف نامش ظاهري ترسناك و شيطاني دارد. اين جاندار كه در عمق هزار تا 1524 متري از سطح آب در خليج مكزيك كشف شده‌است به دسته لاسيوگناتوس‌ها اختصاص داشته و با كمك زائده درخشان فانوس‌مانندي كه از بالاي سرش آويزان است، شكارها را به خود جذب كرده و به دام مي‌اندازد.

اين ماهي توسط محققان دانشگاه‌هاي نوا و واشنگتن كشف شده‌است. به گفته اين محققان، بستر اقيانوس‌ها مهد ناشناخته‌هايي است كه هربار انسان به اين قلمرو وارد مي‌شود احتمال كشف پديده‌اي كه هرگز تاكنون مشاهده نشده، وجود خواهد‌داشت.

فرشته‌ماهي كشف شده، ماده بوده و طول بدن آن درحدود سه تا 9 سانتيمتر است. اين گونه نيز مانند ديگر فرشته‌ماهي‌هايي كه تاكنون كشف شده‌اند،‌ در تاريكي مطلق زندگي مي‌كند و روند شكارش مبتني بر زيست‌‌تابي است.

گونه‌هاي ديگري كه به تازگي كشف شده‌اند، قورباغه‌هايي برزيلي هستند كه به شدت سمي و مرگبارند و نيش زهرآلودشان روي ناحيه سر قرار گرفته‌است. يكي از محققان موسسه پژوهشي بوتانتان واقع در سائوپائولو درحين مطالعه روي يكي از اين جانداران كه كوريتومانتيس نام دارد، دچار آسيب‌ديدگي در ناحيه دست شد كه نتيجه آن درد آني و ورم شديد دست براي پنج ساعت متوالي بود.

به نظر مي‌آيد اين محقق خوش‌شانس بوده‌است زيرا قورباغه‌اي كه باعث آسيب‌ديدگي‌اش شد نسبت به دو نوع ديگري كه مورد مطالعه قرارداشتند،‌كمتر سمي بود.

براساس محاسبات انجام شده، نيش سمي‌ترين اين قورباغه‌هاي كشنده كه آپاراسفنودون برونوي نام دارد مي‌تواند 300 هزار موش، با 80 انسان را بكشد،‌درحالي كه سم كوريتومانتيس از قدرت كشتن 24 هزار موش و 6 انسان برخوردار است. اين درحالي است كه قدرت سم يكي از مرگبارترين قورباغه‌هاي برزيلي كه تاكنون كشف شده‌است، نيم‌برابر سم كوريدومانتيس و 25 بار كم خطر‌تر از گونه ديگر است.

به گفته محققان قدرت مسموميت بالاي ترشحات پوستي در اين حيوانات خارق‌العاده‌است. دوزيستان از تنوع سموم پوستي بالايي برخوردارند اما اين مكانيزم جديد براي انتقال سم تاكنون در ميان دوزيستان مشاهده نشده‌بود.

قورباغه‌هاي جديد داراي نيش‌هاي سخت و استخوان‌مانندي روي بخش دماغي، آرواره و پس سر هستند و گردن آنها نسبت به ديگر قورباغه‌ها از انعطاف‌پذيري بالايي برخوردار است و زماني كه به دام مي‌افتند، سم را از غدد پوستي اطراف نيش آزاد كرده و گردن را چرخانده و نيش خود را به هر سطحي كه آنها را به دام انداخته خواهند زد.

اگرچه قورباغه كوريتومانتيس از سم كم‌خطر‌تري برخوردار است،‌ اما نيش اين جاندار غدد سمي اطراف آن بزرگتر و بيشترند و مي‌توانند نسبت به گونه ديگر حجم بيشتري سم وارد بدن مهاجم سازند.

آگوست 9, 2015
«ملاحظات» مشکوک، آخرین مانع رهایی ببر سیبری از قرنطینه

دیده بان حقوق حیوانات: سرانجام جایگاهی که 3 سال پیش برای احیای نسل ببر در سمسکنده احداث شده بود گزینه مورد توافق سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان دامپزشکی اعلام شد. جایگاهی که به گفته مسئولان برای پذیرایی از ببر سیبری، ملاحظاتی برای مرتفع کردن پیش رو دارد.

خرازیان مقدم: دفتر حیات وحش برای نگهداری از ببر سیبری سالیانه 100 میلیون تومان اعتبار در نظر گرفته است.به گزارش «تابناک»، مجید خرازیان مقدم مدیرکل دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست در گفت‌وگو با خبرنگار تابناک با اعلام این خبر گفت: طبق صورتجلسه امضا شده، سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت، جایگاه پیشنهاد شده توسط دفترحیات وحش را در منطقه حفاظت شده سمسکنده برای نگهداری از ببر سیبری تایید کردند؛ این تایید شرط لازم است ولی کافی نیست و برای انتقال ببر به جایگاه جدید علاوه بر توافقات به عمل آمده، ملاحظاتی وجود دارد که باید برطرف گردد.

این مقام مسئول که سه ماه پیش در جمع فعالان حیات وحش وعده انتقال این ببر به جایگاهی استاندارد را داده بود، با اشاره به اینکه دفتر حیات وحش طی رایزنیهای مداوم موفق شده جایگاهی را برای انتقال ببر سیبری به سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت پیشنهاد بدهد که نه تنها مورد تایید این ارگانها قرارگرفته بلکه با استقبال آنها نیز مواجه شده، گفت: این جایگاه سه سال پیش و در زمان دولت قبل برای نگهداری از ببر احداث شد و در حال حاضر نیز طبق نظر نمایندگان سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت از هر نظر برای انتقال ببر مناسب است. البته لازم است قبل از انتقال حیوان، اقدامات اولیه از جمله نصب دوربین برای پایش حیوان، سیستم روشنایی و آبرسانی ، تامین محل نگهداری غذای حیوان و… در سایت پیشنهادی به انجام برسد که برای آن بودجه‌ای از جانب دفتر حیات وحش و معاونت محیط زیست طبیعی سازمان پیش بینی گردیده و اقدامات مورد نظر با همکاری اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران انجام خواهد شد.

وی افزود: دفتر حیات وحش به رغم کمبود اعتبار و اینکه حفاظت از حیوان مذکور در مقایسه با برنامه های این دفتر برای گونه های جانوری در معرض تهدید کشور از اولویت پایین تری برخوردار می‌باشد، سالانه مبلغی قابل توجه برای نگهداری از این ببر در جایگاه سمسکنده در نظر گرفته و بنابراین برای انتقال ببر به این جایگاه، طبق برنامه ریزی های انجام شده توسط دفتر حیات وحش، سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت و متعاقبا با هماهنگی اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران این حیوان در پایان شهریور ماه پس از تحمل 5 سال قرنطینه به جایگاه جدید انتقال خواهد یافت.
وی تصریح کرد: بر اساس توافقات به عمل آمده بین دستگاههای ذیربط، مقرر گردید پس از انتقال حیوان به جایگاه جدید، آزمایشات و نمونه برداریهای دوره ای بطور مستمر و هر شش ماه یکبار از حیوان مذکور از جانب سازمان دامپزشکی کشور به عمل خواهد آمد و بر اساس نتایج حاصله نسبت به تعیین تکلیف ببر سیبری تصمیم مقتضی اتخاذ خواهد شد؛ بدین معنی که در صورت سالم بودن حیوان، سازمان حفاظت محیط زیست جهت نگهداری و یا واگذاری آن اقدام نماید و در صورتی که کماکان حیوان مشکوک به بیماری باشد تا آخر عمر در جایگاه جدید به زندگی ادامه دهد.

مقدم در پایان با بیان اینکه هدف از انتقال ببر سیبری صرفا فراهم نمودن امکانات زیستی مناسبتر و جلوگیری از معدوم نمودن حیوان است، ابراز امیدواری کرد برای انتقال ببر سیبری به جایگاه سمسکنده طی هفته جاری ملاحظات پیش رو مرتفع گردیده و هماهنگی های لازم برای انتقال حیوان به جایگاه جدید آغاز گردد. جایگاهی که قرار است آسمان آفتابیش پس از 5 سال تاریکی به ببر سیبری خوش آمد بگوید.

این در حالی‌ست که معصومه ابتکار روز گذشته اعلام کرده بود: هم‌اکنون دومین منطقه برای حفاظت از این ببر معرفی شده است ولی ملاحظاتی وجود دارد که انتقال و جابه‌جایی آن را به تاخیر می‌اندازد.

گفتنی است در سال 1389 دو قلاده ببر سیبری برای احیای نسل ببر در میانکاله به کشور وارد شدند. ببر نر در ماههای اولیه بر اثر تغذیه از گوشت الاغ آلوده به مشمشه جان سپرد و ببر ماده از آن زمان تا امروز در اتاقکی کوچک موسوم به قرنطینه بدون بروز علائمی از این بیماری محبوس است.

به دنبال نامه جمعی از فعالان حقوق حیوانات به وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی کشور مبنی بر درخواست حذف گزینه معدوم سازی ببر سیبری و پیشنهاد خونگیری جهت انجام آزمایش مشمشه، مسولین سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت در جلسه ای که در اردیبهشت ماه سال جاری در سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد، ضمن حذف گزینه معدوم سازی ببر سیبری، پیشنهاد دادند جایگاهی بدون بازدید عمومی و با رعایت استانداردهای رفاهی لازم برای نگهداری از این ببر توسط سازمان حفاظت محیط زیست در نظر گرفته شود و در این جایگاه حیوان مورد آزمایش مشمشه قرار گیرد تا در صورت مثبت بودن نتیجه، حیوان تا آخر عمر در این جایگاه استاندارد به زندگی ادامه دهد و در صورت منفی بودن نتیجه آزمایش، سازمان حفاظت محیط زیست مطابق صلاحدید خود این ببر را به باغ وحش یا هر مکان مورد نظر دیگر منتقل کند.

____________________________________________________________________________

تایید مکان قرنطینه ببر سیبری/هزینه تغذیه این گربه سان ماهانه چهار میلیون تومان

برنامه عمل حفاظت از ۳۰ گونه جانوری تهیه می‌شود و تعیین تکلیف ببر سیبری

اهمیت ببر سیبری برای دوستداران حیات وحش ایران

اخبار مشکوک از وضعیت ببرهای اسیر در اسارتگاه های ایران: خروج ببر بنگال از قرنطینه، وضعیت نامعلوم ببر سیبری

مخالفت وزارت بهداشت با خونگیری مجدد از ببر سیبری باغ وحش ارم

تشریح وضعیت بیماری ببر سیبری باغ وحش ارم/ درخواست تکرار آزمایش خون

اعتراض مدیر پارک ارم به وضعیت ببر سیبریایی

اظهار نظر صریح ابتکار در مورد پروژه خجالت آور ببر سیبری/ استانداردسازی دستورالعمل مدیریت باغ وحشها

انتقاد از تبادل پلنگ ایرانی با ببر سیبری/ خروج پلنگ به صلاح کشور نیست

آگوست 9, 2015
گربه‌سان در حال انقراضی که پس از ۱۰ سال خود را نشان داد + تصویر

دیده بان حقوق حیوانات: از یک گربه پالاس که در حال انقراض است در پناهگاه حیات وحش پس از ۱۰ سال تصویر برداری شد.
به‌گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، محیط بان حمید جوانبخت مسئول پناهگاه حیات وحش حیدری نیشابور حوالی غروب آفتاب حین پایش منطقه یک گربه پالاس را مشاهده نموده و موفق به تصویربرداری از این گونه با ارزش شده است.آخرین گزارش مستند از مشاهده گربه پالاس در پناهگاه حیات وحش حیدری به ده سال قبل باز می‌گردد.

گربه پالاس با نام علمی Otocolobus manul یکی از هشت گربه سان وحشی ایران (پلنگ، یوزپلنگ، کارکال، سیاهگوش، گربه شنی، گربه پالاس، گربه جنگلی و گربه وحشی) محسوب می شود.
اطلاعات چندانی از وضعیت گربه پالاس در ایران نیست و تاکنون مطالعه جامعی در خصوص این گونه ارزشمند در کشور صورت نگرفته است.
گربه پالاس از گونه های بسیار کمیاب و در معرض انقراض کشور به شمار می رود بطوری که از ابتدای سال 1393 تاکنون تنها 4 مورد از مشاهده این گونه منحصربفرد در کشور در خراسان شمالی، کرمان ، اصفهان و هم اکنون در نیشابور به ثبت رسیده است.

آگوست 9, 2015
تصاویر دو عدد پلنگ ایرانی در منطقه صیدوا مهدیشهر ثبت شد

دیده بان حقوق حیوانات: رئیس حفاظت محیط زیست شهرستان مهدیشهر گفت: تیزبینی و تلاش محیط بانان منطقه حفاظت شده پرور باعث ثبت تصاویر دو عدد پلنگ ایرانی در این منطقه شد.

عباس زارع در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: ماموران پاسگاه محیط بانی صیدوا از منطقه حفاظت شده پرور در حین گشت و کنترل مناطق موفق به رویت دو پلنگ ایرانی شده و در ادامه توانستند از این گونه ارزشمند جانوری فیلمبرداری و ثبت تصاویر کنند.

وی ضمن تشکر از ماموران اجرایی شهرستان مهدیشهر، افزود: سخت کوشی محیط بانان در برقراری امنیت و آرامش این مناطق، باعث شده است حیات وحش منطقه حفاظت شده پرور احساس امنیت بالایی کنند، که مصداق آن مشاهده مکرر گونه های مختلف جانوری حتی در مسیرهای رفت و آمد مردم است.

رئیس حفاظت محیط زیست شهرستان مهدیشهر خاطرنشان کرد: فیلم برداری از پلنگ در طبیعت به خاطر تراکم پایین و رفتار مخفی کارانه این جانور بسیار دشوار بوده و مطابق آخرین ارزیابی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت در سال ۲۰۰۸، پلنگ در فهرست سرخ و به عنوان گونه در خطر انقراض قرار دارد.

زارع با تاکید بر اینکه خوشبختانه ایران از مهمترین پناهگاه های جمعیت پلنگ در منطقه خاورمیانه به شمار می رود، تصریح کرد: کاهش طعمه به دلیل شکار غیر مجاز، تغییر زیستگاه ها به دلیل فعالیت های جاده سازی و معادن، آتش سوزی، چرای دام های اهلی و شکار پلنگ توسط شکارچیان به خاطر پوست آن از عوامل در معرض خطر انقراض قرار گرفتن این گونه است.

آگوست 8, 2015
دوئل خونین مرد و سگ‌هایش با پلنگ گرسنه

دیده بان حقوق حیوانات: دامدار سوادکوهی وقتی از سوی یک قلاده پلنگ مورد حمله قرار گرفت، وفاداری سگ‌هایش را به چشم دید؛ چراکه در حالی که زیر چنگال‌های تیز پلنگ وحشی با مرگ فاصله کمی داشت، سگ‌هایش به دوئلی نابرابر با حیوان درنده پرداختند و او را نجات دادند.

به گزارش ایسنا، روزنامه ایران با انتشار این خبر، در ادامه نوشت: این حادثه در منطقه جنگلی ترز لفور شهرستان سوادکوه شمالی رخ داد و هنگامی که مرد دامدار برای سرکشی به حیواناتش رفته بود از سوی پلنگ درنده مورد حمله غافلگیرانه قرار گرفت.

رضا دامدار 46 ساله که بطور معجزه‌آسایی از چنگال پلنگ وحشی گریخته است لحظات دلهره‌آور این رخداد را تشریح می‌کند.وی که در جریان حمله پلنگ قوی هیکل به شدت مجروح شده و اکنون در بیمارستان است، در این باره گفت: نخستین ساعات بامداد روز چهارشنبه 14 مرداد ماه سال جاری بود که بعد از نماز متوجه سر و صدایی در محل نگهداری حیوانات شدم. احساس کردم حیوانات از چیزی ترسیده‌اند. هوا هنوز کاملاً روشن نشده بود. آرام به طرف محل نگهداری حیوانات رفتم هنوز چند قدمی با آنجا فاصله داشتم که ناگهان ضربه سنگینی به پشتم خورد. تعادلم به هم خورده و روی زمین افتادم. پیش از آنکه فرصت عکس‌العملی داشته باشم چنگال‌های تیز حیوان وحشی در بدنم فرو رفت. حیوان درنده غرشی کرد که بند دلم آب شد.

او ادامه داد: با وجود اینکه حیوان وحشی خیلی قوی بود و می‌دانستم که امکان مقابله با او را ندارم اما تصمیم گرفتم با او بجنگم. نمی‌خواستم به‌راحتی تسلیم مرگ شوم. در عین حال با داد و فریاد شروع به کمک‌خواهی کردم. از نجات یافتنم ناامید شده بودم و انرژی بدنم در حال تحلیل رفتن بود، دو سگ گله پارس‌کنان به کمکم آمدند. حیوان وحشی با دیدن سگ‌ها مرا رها کرده و با آنها به جدال پرداخت. از فرصت به دست آمده استفاده کرده و فرار کردم. جنگ سگ‌ها و پلنگ وحشی چند دقیقه‌ای طول کشید. دقایقی بعد پلنگ با مجروح کردن یکی از سگ‌ها پا به فرار گذاشت.

دامدار زخمی که در بیمارستان شهدای زیرآب بستری است، ادامه داد: در حالی که به شدت مجروح شده بودم، به کمک همسر و همسایه‌ام به بیمارستان منتقل شدم.دکتر مهسا محسنی پس از انجام عمل جراحی گفت: حال عمومی این بیمار رضایت بخش است، این دامدار از ناحیه دو پا و یک دست مجروح شد.

شایعات در سوادکوه

حمله پلنگ به این دامدار در سوادکوه شایعه رها‌سازی پلنگ باغ وحش در جنگل‌های سوادکوه را بر سر زبان‌ها انداخته است اما مسئولان اداره حفاظت محیط‌زیست این شهر چنین اتفاقی را تکذیب کرده و اعلام کرده‌اند: پلنگ باغ وحش توان زندگی و شکار در طبیعت را ندارد و نمی‌تواند خود را سیر کند و از خطرات محافظت شود.

رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان سوادکوه با اشاره به زمینه‌های حضور پلنگ در مناطق مسکونی به بیان ابعاد مختلف آن پرداخته است. ابراهیم فلاحی با اشاره به وقوع حمله پلنگ به دامدار سوادکوهی در روستای ترز شهر سوادکوه‌ شمالی به وجود چهار منطقه حفاظت ‌شده و دو منطقه شکار‌ ممنوع لفور سوادکوه‌ شمالی و آریم سوادکوه اشاره کرد و گفت: در سال‌های اخیر هیچ گزارشی از حمله پلنگ به انسان برای تأمین غذا گزارش نشده و در صورتی که پلنگ غافلگیر یا از طرف انسان یا حیوان تحریک شود یا دارای فرزند باشد به اطرافیان حمله می‌کند.

وی با اشاره به حادثه روستای ترز و متواری شدن پلنگ با پارس سگ گله افزود: سگ گله در حدی نیست که سبب متواری شدن پلنگ شود و این حیوان در شرایطی تحت فشار بود که متواری شد.

10 قلاده پلنگ در سوادکوه

رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرهای سوادکوه و سوادکوه‌ شمالی به گزارش‌های حمله پلنگ از چهار ضلع جغرافیایی سوادکوه به احشام خبر داد و با بیان اینکه این حیوان دارای قلمرو خاصی است که به امنیت و غذای آن بستگی دارد، خاطرنشان کرد: پلنگ در زیستگاه‌های مختلفی مانند کوهپایه و کوهستان و جنگل امکان زندگی دارد و حداقل 10 قلاده پلنگ در شهر سوادکوه شمارش شده است.

وی به علل نزدیک شدن پلنگ به حاشیه اماکن مسکونی شهری و روستایی و آبادی‌ها اشاره کرد و خروج دام از جنگل و تغییر پوشش جنگلی انجیلی که درختی مقاوم و با پوشش مناسب است و شکار بی‌رویه حیوانات که غذای پلنگ را تشکیل می‌دهد سبب شده است که پلنگ برای تأمین غذای خود یا فرزندانش، خطر حضور در مناطق مسکونی را تحمل کند.

بر اساس این گزارش، حال عمومی فردی که مورد حمله پلنگ در سوادکوه قرار گرفت، مناسب اعلام شده است.

آگوست 8, 2015
فروش راکون در معابر و پت شاپ های کشور؛ هشدار دیده بان حقوق حیوانات در رابطه با سلامت مردم و حیات وحش/ تصویر

دیده بان حقوق حیوانات: گزارش های مستند رسیده به تحریریه دیده بان حقوق حیوانات حاکی از فروش راکون در سطح شهرهای کشور است.

به گزارش دیده بان حقوق حیوانات تا کنون لا اقل در دو مورد، یکی در نزدیکی شهر همدان و دیگری در شهر تهران فروش راکون به عنوان حیوان خانگی اتفاق افتاده است. فروش راکون در شهر تهران شامل سه عدد راکون و به مبلغ حدود یک میلیون تومان بوده است.

راکون قابلیت سازگاری با شرایط اقلیمی و آب و هوای شهرهای مختلف و طبیعت ایران را دارا بوده و با توجه به دفع غیر اصولی زباله ها در شهرهای مختلف و حومه شهرها و روستا ها، پیش بینی می شود در صورت رهاسازی عمدی یا سهوی یا فرار از قفس در شهرهای مختلف، طبیعت و حیات وحش با ضرر غیر قابل جبرانی مواجه شوند. راکون از یک سو با توان تکثیر سریع و قابلیت تبدیل شدن به ناقل بیماری هاری و از یک سو به دلیل خاطره جمعی ایرانیان از انیمیشن زیبای رامکال (با نام اصلی راسکال یا Rascal the Raccoon) می تواند تهدیدی جدی برای سلامت شهروندان نیز محسوب شود.

در شرایطی که روش های شهرداری ها در بیش از ده سال گذشته به بهانه انتقال هاری از سگ های آزاد به انسان (با آماری نزدیک به صفر)، منجر به قتل عام سگ ها به روش های بدوی شده، خطر معرفی راکون به اقلیم های مختلف کشور را باید برای مردم، محیط زیست و حیات وحش خطری جدی تلقی کرد.

لازم است با ورود بدون فوت وقت ادارات تخصصی سازمان محیط زیست و همکاری جدی سازمان پدافند غیر عامل، سازمان دامپزشکی، نیروهای انتظامی و شهرداری ها از طریق ارایه دستور العمل فوری مبنی بر گزارش مشاهده راکون به هر شکل اعم از خرید و فروش، دست فروشی، نگهداری، مراجعه به عنوان بیمار به کلینیک های دامپزشکی، تبلیغ به عنوان حیوان خانگی و … از ورود این گونه به شهرها و محیط زیست کشور پیشگیری کنند.

پراکندگی راکون:

طبق نقشه فوق، راکون در آمریکای شمالی گونه بومی محسوب می شود که در بسیاری از شهرها به عنوان حیات وحش شهری آزادانه زندگی می کند ولی به عنوان عامل انتقال هاری، هرگونه صید، تغذیه، تکثیر و نگهداری آن به عنوان حیوان خانگی ممنوع بوده و با جرایم مالی هنگفت همراه است. دو جفت از این حیوان که به منظور تشدید حس لامسه، غذای خود را قبل از خوردن در آب فرو کرده و لمس می کند، در سال 1934 در یکی از شهرهای آلمان رها شدند. رها کننده، مرغداری بود که با هدف غنا بخشیدن و معرفی یک گونه جدید به تنوع زیستی آلمان، دو هفته قبل از دریافت مجوز این دو جفت راکون خانگی را در مزرعه اش رها کرد و باعث شد اولین جمعیت راکون در آلمان تکثیر شود. جمعیت بعدی در سال 1945 با فرار 25 راکون از یک مزرعه پرورش خز و پوست بعد از حمله هوایی در آلمان شرقی پدیدار شد. تا 1956 تعداد راکون های جمعیت اول به 285 عدد رسید و تا 1970 این جمعیت به 20 هزار عدد رسید. این جمعیت در سال 2008 به حدود 400 هزار عدد بالغ شد و در حال حاضر برآورد می شود جمعیت راکون در آلمان بالغ بر یک میلیون عدد برآور می شود. شرایط مشابه در رهاسازی تعداد بیشتری راکون از باغ وحش ها و مزارع پرورش خز در شوروی سابق، راکون را در این کشور نیز به رقیبی برای گونه های بومی تبدیل کرد. در سال 1977 و پس از موفقیت انیمیشن رامکال، سالانه حدود 1500 راکون به عنوان حیوان خانگی وارد کشور ژاپن شده و در سال 2000 یعنی فقط 3 سال بعد، جمعیت رهای این گونه در 17 استان از 47 استان ژاپن گزارش شد. جمعیت راکون های رها شده ژاپن از 17 استان در سال 2000 تا 2004 به 42 استان و تا 2008 به تمام 47 استان این کشور گسترش پیدا کرد. در ایران نیز از سالها قبل مشاهده این گونه در جنگل های تالش گزارش شده و رقابت آن با حیات وحش بومی هشدار داده شده بود. تا اواخر سال گذشته یک عدد از این گونه بدون اطلاع رسانی در کلینیک پارک پردیسان نگهداری می شد.

از نوروز امسال، دیده بان حقوق حیوانات با اعلام موجودیت کمپین «قاچاق حیات وحش نه!» به همراه کمپین «تصادف با حیوانات نه!» در حال برنامه ریزی و اجرای مراحل اولیه اقداماتی جامع در حیطه قاچاق حیات وحش بوده که به دلیل برخی حساسیت های امر و جلوگیری از اختفای تخلفات کلان، تا کنون از رسانه ای کردن بخشی از اقدامات خودداری کرده است. با توجه به اسناد جامع جمع آوری شده در دو سال اخیر، به زودی اخبار خوبی در رابطه با برخورد با قاچاق حیات وحش در دنیای مجازی منتشر خواهد شد.

گزارش فروش این گونه به صورت کتبی و با اعلام آدرس و مشخصات فروشنده جهت پیگیری به اطلاع مسوولان سازمان حفاظت محیط زیست رسیده است.

آگوست 7, 2015