رودخانه شاپور؛ متنوع‌ترین زیستگاه‌ آبزیان/ نابودی زیستگاه‌های منطقه

دیده بان حقوق حیوانات: رودخانه شاپور که زمانی به عنوان یکی از متنوع‌ترین زیستگاه‌های آبزیان آبهای شور و شیرین شناخته می‌شد، به آبی ایستا و کم تحرک تبدیل شده و بسیاری از زیستگاه‌های طبیعی در مسیر این رودخانه از بین رفته است.

به گزارش خبرنگار مهر، ممکن نیست پیچ و خم‌های حاشیه‌ رودخانه شاپور را برای رسیدن به زادگاه خویش بپیمایی و خاطرات آب تنی‌های تابستانه، بازی‌های کودکانه و غرش زمستانی آب در یک نیمه شب بارانی تو را به گذشته شکوهمند این رودخانه پیوند نزند.

رودخانه‌ای که در روزگار شیرین خود که به همین نام شیرین نیز شناخته می‌شود، تا چند سال گذشته هر روزه 230 کیلومتر راه را از کوه‌های جنوبی استان فارس برای رسیدن به خلیج فارس در می‌نوردید تا عظمت جغرافیایی خود را به نمایش بگذارد، امروز چون میراثی تاریخی نشسته بر بستری تفتیده افسانه خویش را برای رهگذران تعریف می‌کند.

رودخانه شاپور از ارتفاعات شمال شرقی کازرون در استان فارس سرچشمه گرفته و پس از اتصال آب چشمه ساسان به آن از حد غربی دشت کازرون گذشته، پس از دریافت آب رودخانه شکستیان و طی یک مسیر کوهستانی وارد دشت خشت می شود.

این رودخانه پس از آبیاری بیش از دو هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی این منطقه و اتصال چند شاخه فرعی دیگر به آن در نزدیکی روستاهای جره بالا و میلک وارد دشت شبانکاره در استان بوشهر می شود.

به منظور بهره برداری بیشتر از آب این رودخانه دو سد مخزنی رئیس علی دلواری و انحرافی شبانکاره در این استان بر روی آن بسته شده است.

 

تنوع بی‌نظیر آبزیان آب‌های شور و شیرین در شاپور

رودخانه شاپور همچون سایر رودخانه های کره زمین پیش از آن که با نگاه اقتصادی مورد بهره برداری قرار گیرد به خودی خود دارای نقش ها و کارکردهایی بوده که اگر چه اکنون با احداث سد این کارکردها کم رنگ شده و و یا از بین رفته است اما باز هم چون در ایامی از سال رودخانه به آب بنشیند جلوه‌هایی از این کارکردها را می‌توان به تماشا نشست.

رودخانه شاپور به عنوان یکی از متنوع ترین زیستگاههای آبزیان آب‌های شور و شیرین نظیر انواع ماهی، لاک پشت، خرچنگ و… منبعی مطمئن در تامین مواد پروتئینی ساکنان منطقه بوده است.

علاوه  بر آن رودخانه برای تمامی روستاهای منطقه همواره محل شستشوی اسباب و لوازم منزل، استحمام و در گذشته های دورتر پاسخگوی نیاز آبی آشامیدنی بوده است.

رودخانه شاپور با جریان آرام و گاه خروشان خود همواره به عنوان یکی از زیباترین و دل انگیزترین موهبت‌های طبیعی در منطقه ی خشک و سوزان جنوب کشورهر ساله پذیرای هزاران گردشگر از مناطق مختلف استان و کشور در فصول مختلف بوده است ، گردشگرانی که ضمن بازدید از این رودخانه با شنا، تماشای منظره ی زیبای اطراف رودخانه، ماهیگیری و… اوقات فراغت خود را سپری می کردند.

 

رودخانه شاپور زیستگاه پرندگان بومی و مهاجر

رودخانه شاپور علاوه بر کارکردهای متداول ذکر شده، اثرات مثبت زیست محیطی بسیاری در منطقه داشته که از جمله آنها می‌توان به شکل‌گیری تالاب بزرگ حله در پائین دست رودخانه، افزایش میزان آب زیرزمینی منطقه، زیستگاه انواع پرندگان بومی و مهاجر، کاهش میزان شوری خاک و… اشاره کرد.

امروزه با احداث سد مخزنی رئیس علی دلواری – در کنار بهره مندی‌ها و امتیازاتی که سد مخصوصا به لحاظ اقتصادی داشته است – رودخانه بسیاری از توان‌ها و کارکردهای خود را از دست داده چرخه طبیعت در این منطقه  خشک و حساس دچار بحران شده است.

نگاهی زیست محیطی به رودخانه شاپور و سرگذشت آن نشان می‌دهد رودخانه‌ای که هزاران سال با گذر طبیعی خود از کوهستان به دریا توانسته بود منشا شکل گیری یکی از پویاترین نظام های حیاتی در اقلیم خشک جنوب کشورشده، زمینه شکل گیری و گسترش صدها شهر و روستا را فراهم کند، امروز با ورود عنصری خارجی که قادر به هماهنگ سازی خود با این سیستم طبیعی نبوده در آستانه شکنندگی و از هم گسیختگی قرار گرفته است.

____________

ساره کفائی

دیدگاه‌ها

دیدگاهتان را بنویسید