ارمغان گردشگران و صیادان برای دلفین های خلیج فارس

دیده بان حقوق حیوانات: عظمت و شکوه خلیج همیشه فارس تنها به گاز و نفت آن نیست گونه های مختلف موجودات دریایی، محیط زیست جانوری متنوع و کم نظیری را در این دریا به وجود اورده است.
به گزارش روزنامه خورشید: موجوداتی که جزء نادرترین و مهم ترین گونه های آبزی به حساب می آیند و حتی در لیست خطر انقراض قرار دارند. یکی از این موجودات دلفین ها هستند که هراز گاهی مرگ آنها به گوش میرسد. مرگ و میر دلفین ها و مشاهده لاشه های آنان در سواحل و آبهای شمالی خلیج فارس یکی از دغدغه های دوستداران محیط زیست به شمار می آید که در سالهای اخیر و با توجه به صنعتی و نفتی شدن خلیج فارش شدت هم پیدا کرده و به یک معضل زیست محیطی تبدیل شده است.
دلفین ها نوعی از پستانداران دریایی و از رده آب بازان هستند که زیاد شناخته شده نیستند. خانواده دلفین ها با 17 جنس و 35 گونه بزرگترین خانواده درراستای نهنگ های دندان دار محسوب می شود. دلفین ها در تمام آبهای آزاد جهان و برخی از رودخانه های منتهی به آب شیرین وجود دارند. آنها حیوانات باهوشی هستند که از ظاهری زیبا هم برخوردارند و انسان دوست و اجتماعی هستند. سالانه 60 هزار توریست به سفر دریایی می روند تا از نزدیک این حیوان زیبا و جذاب را ببینند. ضریب هوشی بالای این حیوانات آنان را به دنبال قایق های گردشگران هدایت می کنند و توریست ها با دادن انواع خوراکی و غذا در طول مسیر آنها را تشویق می کنند و به نوعی این روش برایشان عجین شده و زندگی مسالمت آمیزی را با انسان دارند.
روزگاری خلیج فارس مامن و مکان بسیار خوبی برای این پستانداران به حساب می آمد اما در سالهای اخیر به دلیل صنعتی شدن و تردد کشتی های تجاری و نفتکش ها محلی برای کشتار این حیوانات تبدیل شده است که بر نگرانی های دوستداران محیط زیست افزوده است؛ مرگ دسته جمعی حدود80 دلفین کمیاب و در معرض خطر انقراض در سال 86 شوک بزرگی بود که به دوستداران محیط زیست وارد شد و حتی در اوایل تیرماه امسال هم لاشه یک دلفین پوزه بطری در سواحل جاسک مشاهده شد.
معاون محیط زیست دریایی سازمان محیط زیست درخصوص مرگ این دلفین به خبرنگار خورشید می گوید: هشتم تیرماه امسال لاشه یک دلفین پوزه بطری در ساحل روستای بیاهی جاسک مشاهده شد که در بررسی ها مشخص شد که علت اصلی مرگ این دلفین ضرباتی بوده که بر سر آن وارد شده است.
عبدالرضا کرباسی با اشاره به اینکه دلفین ها از گونه های کمیاب و در حال انقراض هستند می افزاید: عوامل زیادی در مرگ و میر و انقراض دلفین ها موثر است؛ اما نکته ای مهم این است که وقتی دلفین ها در تورهای ماهیگیری به دام می افتند شبه صیادها برای اینکه به هر نحو ممکن از شر آنها خلاص شوند با بی مسئولیتی تمام با زدن ضرباتی به سر انها باعث اختلال در سیستم راداری حیوان می شوند و چون نمی توانند مسیر خود را پیدا کنند با تحمل درد شدید به سمت خشکی می روند و از پای درمی آیند.
به گفته وی شبه صیادان از دلفین ها به عنوان ردیاب استفاده می کنند تا به صید ماهی برسند و وقتی تور می اندازند دلفین ها در تور می افتند و تکان شدید می خورند تا تور را پاره کنند و شبه صیادها برای اینکه تور پاره نشود با پتک به جمجمه حیوان ضربات سنگینی را وارد می کنند و سیستم ردیابی دلفین را از کار می اندازند.
این کارشناس ادامه می دهد: دلفین ها حیواناتی اجتماعی هستند و در پی درد شدیدی که در سر خود دارند زوزه کشان به سمت ساحل می روند و در این بین چندین دلفین دیگر برای همراهی با این حیوان به سمت خشکی می روند و اینگونه است که گاهی شاهد مرگ دسته جمعی و حدود 70 تا 80 دلفین هستیم.
این مسئول یکی دیگر از عواملی که در مرگ و میر دلفین ها تاثیرگذار است را قایق های توریستی می داند و می گوید: متاسفانه به دلیل تردد بیش از حد شناورها و همچنین توریست های زیادی که در سفرهای دریایی خود به دیدن دلفین ها می روند خطراتی را برای آنها موجب میشوند زیرا دلفین ها از ضریب هوشی بالایی برخوردار هستند و به دنبال قایق توریست ها می روند و با حرکات نمایشی خود شادی آنها را موجب می شوند و در همین حین با پره های قایق نزدیک می شوند و صدمه جدی می بینند و آنهایی هم که صدمه سطحی می بینند امیدواریم که طی چند ماه بهبود پیدا کنند.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به تدوین دستورالمعل نجات دلفین ها توسط سازمان حفاظت محیط زیست، گفت: این دستورالعمل را در سال 91 در 50 صفحه تهیه شد و در نسخ 100هزارتایی تکثیر و بین جوامع محلی و بومی و ادارات کل محیط زیست توزیع و پخش کردیم تا با استفاده از آن بتوانند دلفین های به گل نشسته را به دریا بازگردانند.
کرباسی با بیان اینکه سازمان محیط زیست از پرسنل کافی برخوردار نیست ادامه میدهد: طول سواحل خلیج فارس و دریای عمان 1800 کیلومتر است و با وجود 200 پرسنل در هر استان نمی توانیم تمام سواحل را پایش کنیم بنابراین با کمک مردم محلی و بومی که دوره های آموزشی را گذراندند بتوانیم از خطر به گل نشستن دلفین ها و دیگر حیوانات آبزی جلوگیری کنیم.
وی در پایان به بیمارستان دریایی اشاره می کند و می گوید:در جنوب و شمال کشور به بیمارستان دریایی نیاز داریم که دو سال پیش طرح آن را ارائه کردیم و معطل بودجه هستیم در این رابطه با بخش خصوصی هم وارد عمل شدیم و آنها متعهد شدند که در صورت تامین بودجه این بیمارستان ها را راه اندازی کنند این مراکز که در استان گلستان و استان هرمزگان است برای امداد و نجات دلفین ها و دیگر آبزیان مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در پایان با اشاره به پهنه آبی خلیج فارس و دریای خزر میگوید: سواحل شمالی و جنوبی کشور از انواع گونه های آبزی و گیاهی منحصر به فردی برخوردار است که به نوعی شاهرگ اقتصادی ایران و ساحل نشینان به شمار می رود اما وجود آلاینده ها و فاضلاب های انسانی نقش موثری در عدم حفاظت از گونه های آبزی کشور دارند و برای حفاظت و پایش این الاینده ها نیاز به ابزار پیشرفته است. 16 ماه پیش ایستگاه های آنلاین برخط در هیات دولت مصوب شد و قرار بر این بود که وزارت نفت 300 میلیون دلار وسایل آنلاین پایش را در اختیار محیط زیست قرار دهد اما اهتمام لازم صورت نگرفت و گام های اصلی این ایستگاه های پایش به درستی اجرا نشد.