دیده بان حقوق حیوانات: با شروع فصل صید در دریای خزر صیادان پرتلاش میانکاله با کار و کوشش فراوان مشغول صید ماهی و عرضه آن به بازار مصرف هستند.
عکس: مهر/ ابوطالب ندری
دیده بان حقوق حیوانات: با شروع فصل صید در دریای خزر صیادان پرتلاش میانکاله با کار و کوشش فراوان مشغول صید ماهی و عرضه آن به بازار مصرف هستند.
عکس: مهر/ ابوطالب ندری
دیده بان حقوق حیوانات: معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست در خصوص آخرین زمان ورود ببرهای سیبری به کشور گفت: محیط زیست برای دریافت ببرهای سیبری به طرف روسی اعلام آمادگی کرده است و زمان ورود ببرهای روسی پس از بازدید کارشناسان روس از میانکاله اعلام میشود و ناظر این پروژه اتحادیه باغوحشهای اروپا است.
خبرگزاری فارس: ورود ببرهای سیبری پساز بازدید کارشناسان روس/اتحادیه باغوحشهای اروپا؛ ناظر پروژه
اصغر محمدی فاضل در گفتوگو با خبرنگار جامعه فارس اظهار داشت: با توجه به اینکه موضوع تکثیر در اسارت گونههای منقرض شده و گونههای در معرض خطر انقراض یکی از بحثهای مطرح در سطح دنیا است سازمان حفاظت محیط زیست با بهره گیری از چندین تجربه موفق تکثیر در اسارت گونههای در معرض خطر انقراض، برای احیای جمعیتهای گونههای مختلف برنامههایی را در دست تهیه دارد.
وی ادامه داد: در ملاقاتی که اخیراً با اورس برایتن موزر، رئیس کارگروه گربه سانان IUCN داشتهایم، موضوع حفاظت از گربهسانان کشور را به صورت یک برنامه جامع مدنظر قرار دادیم و جزئیات بحث احیای جمعیت گربهسانان بزرگ را به صورت خاص طرح موضوع کردیم.
احیای 4 گونه شیر، ببر، پلنگ و یوزپلنگ در ایران
فاضل گفت: قرار است که برنامه مشترکی به صورت 3 جانبه با مشارکت اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN)،سازمان حفاظت محیط زیست و دانشگاه محیط زیست تهیه و برنامه تکثیر در اسارت 4 گونه از گربهسانان بزرگ ایران شامل شیر، ببر، یوزپلنگ و پلنگ اجرا شود.
رئیس دانشگاه محیط زیست عنوان کرد: در این فرایند علاوه بر توانمندسازی کارشناسان سازمان محیط زیست، مشارکت دانشجویان مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه را نیز به دنبال خواهد داشت که در آینده شغلی آنها نیز مؤثر است.
وی افزود: سازمان حفاظت محیط زیست برنامههایی که برای احیای این 4 گونه مد نظر داشته برای رئیس گروه گربهسانان IUCN پیشنهاد داد و در کارگاهی که آذرماه سال جاری در دانشگاه محیط زیست برگزار شد، جزئیاتی از وضعیتهای موجود گربهسانان در ایران را ارائه داد.
پیشنهاد اتحادیه جهانی حفاظت برای تکثیر کاراکال و سیاه گوش در ایران
فاضل اظهار داشت: البته اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN) تأکید دارد که برخی دیگر از گربهسانان ایران نظیر کاراکال و سیاه گوش نیز در این برنامه گنجانده شوند ولی ما به دلیل محدودیتهای فنی و مالی هنوز با این پیشنهاد موافقت نکردهایم.
وی عنوان کرد: جزئیات برنامه تکثیر در اسارت 4 گونه از گربهسانان بزرگ ایران در یک چارچوب زمانی توافق شده با کارشناسان گروه گربهسانان در میان گذاشته شده است ضمن اینکه ما تعدادی سایت تکثیر در اسارت را به عنوان سایتهای پیشنهادی معرفی کردهایم و اواخر هفته گذشته شان مک کوئین کارشناس برجسته بینالمللی و رئیس پارک حیات وحش ایرلند از این سایتها بازدید کرده و در حال تهیه یک گزارش فنی است.
سفر تعدادی از کارشناسان اتحادیه باغوحشهای اروپا به ایران
معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست گفت: تا پایان سال هم تعدادی از کارشناسان IUCN از سوئیس و اتحادیه باغوحشهای اروپا از آلمان به کشورمان سفر خواهند کرد.
محل پیشنهادی تکثیر در اسارت ببر در مازندران و شیر در خوزستان است
وی در خصوص محل تکثیر در اسارت ببر و شیر گفت: برای ببر سایتهایی که در نظر گرفته شده در استان مازندران است و محل پیشنهادی برای تکثیر در اسارت شیر ایرانی در استان خوزستان قرار دارد.
فاضل ادامه داد: در مورد سایت تکثیر در اسارت شیر ایرانی هنوز به جمعبندی فنی نرسیدهایم چرا که هنوز مطالعات آن به اتمام نرسیده است و جزئیات این موضوع را به محض مشخص شدن اعلام میکنیم اما برای تکثیر در اسارت شیر ایرانی جدی هستیم.
معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به این پرسش که آیا ممکن است محل تکثیر در اسارت شیر به محل دیگری تغییر پیدا کند؟ عنوان کرد: فعلاً روی استان خوزستان به عنوان سایت پیشنهادی برای تکثیر در اسارت شیر کار میکنیم و استانهای دیگری هم برای این اقدام مد نظر داریم اما هنوز مکانیابی برای استانهای دیگر انجام نشده است و احتمالاً در استانهای فارس، یزد و اصفهان هم احتمال این شرایط فراهم است اما هنوز در مورد آن استانها مکانیابی انجام نشده است.
موضوع تکثیر در اسارت در کشور سابقه زیادی ندارد
رییس دانشگاه محیط زیست افزود: نکته مهم این است که اگرچه در مورد فرآیند تکثیر در اسارت گونههای وحشی سُمداران بزرگ در کشور تجربه زیادی وجود دارد ولی تجربیات ما در مورد گوشتخواران منحصر به تجربیات باغ وحشی است.
وی ادامه داد: در مورد گور ایرانی، آهو، گوزن زرد و مرال سازمان محیط زیست تجربیات خوبی در خصوص تکثیر در اسارت دارد اما در مورد سایر گونهها موضوع تکثیر در اسارت در کشور سابقه زیادی ندارد و بدیهی است که بومی کردن این دانش مستلزم جسارت کارشناسی، ریسک پذیری و فراهم کردن ظرفیت لازم و انتقال دانش فنی جهانی است.
فاضل عنوان کرد: خوشبختانه ظرفیت کارشناسی موجود در کشور خوب است اما نیاز داریم که با همگرایی مراکز اجرایی و علمی، این ظرفیت با تجربه نیز آمیخته شود چون مشکل ما این است که دانش تئوری داریم، اما تجربه کافی نداریم.
ساخت قفس مشبک، مجموعه آزمایشگاهی و محوطهای برای گردش ببرهای سیبری
معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص مشخصات فنی سایت تکثیر در اسارت ببر در مازندران گفت: در منطقه میانکاله و در منطقه محصور یک هکتاری حدود 8 هزار مترمربع امکانات اختصاصی مانند قفسهای مشبک با طراحی ویژه برای تکثیر در اسارت ببر، مجموعه آزمایشگاهی، دامپزشکی و محوطه فضای باز برای گردش در فضای آزاد ببرها ایجاد شده است.
فاضل تأکید کرد: در کنار مجموعه میانکاله یک ساختمان محیط بانی استقرار پیدا کرده تا به لحاظ حفاظتی بتوان از امکانات محیط بانی میانکاله نیز استفاده شود همچنین در این محوطه ساختمانی برای دفتر کار و استراحت مراقبین و کارشناسان داخلی و خارجی آماده شده است.
ایجاد سایت قرنطینه در پناهگاه حیات وحش سِمسکنده با اعتبار 500 میلیون ریال
وی بیان کرد: علاوه بر مجموعه ذکر شده، در حال تکمیل سایت قرنطینه در محل پناهگاه حیات وحش سِمسکنده هستیم تا در صورتی که نمونههای وارد شده به کشور یا تکثیر شده به دلایلی نیاز به قرنطینه موقت داشته باشند، فضایی با استانداردهای علمی برای قرنطینه داشته باشیم.
فاضل گفت: برای تکمیل سایت قرنطینه فضایی حدود 5 هزار متر مربع در محوطه یک هکتاری در نظر گرفته شده و برای این محل نیز 500 میلیون ریال اعتبار پیشبینی شده است.
توافق نهایی در مورد انتقال 2 جفت ببر موکول به بازدید کارشناسان روس است
معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به این پرسش که چه زمانی این ببرها به میانکاله منتقل میشود؟ اظهار داشت: با هماهنگی امور بینالملل سازمان محیط زیست و سفارت جمهوری اسلامی ایران در مسکو مذاکرات با طرف روسی در حال انجام است و ما به طرف روسی برای دریافت ببرها اعلام آمادگی کردهایم و از کارشناسان روسی برای بازدید و تأیید نهایی محل دعوت کردهایم تا به ایران سفر کنند و منتظر پاسخ از طرف روسیه هستیم.
فاضل بیان کرد: با توجه به اینکه باید برای نمونههایی که روسها تحویل میدهند شناسنامههای بهداشتی و قرنطینهای خاصی در هر 2 کشور تهیه شود و باید هماهنگیهای لازم برای پرواز مستقیم چارتر صورت گیرد، به همین دلیل مذاکرات مستلزم زمان است ولی ما آمادگی خود را برای اعزام کارشناسان ایرانی جهت طی دورههای آموزشی خاص و میزبانی کارشناسان روسی برای بازدید از سایتهای تکثیر و قرنطینه اعلام کردهایم و منتظر جواب طرف روسی هستیم.
وی در خصوص تعداد ببرهایی که قرار است از روسیه به ایران آورده شود، گفت: پیشنهاد طرف روسی 2 جفت ببر بوده که موافقت ایران هم اعلام شده، اما توافق نهایی موکول به بازدید کارشناسان روسیه شده است.
فاضل خاطر نشان کرد: رابط فنی ما در این خصوص گروه گربهسانان IUCN است و نظارت بر این عملیات را قرار است که اتحادیه باغوحشهای اروپا عهدهدار شود.
ببر ماده همچنان در قرنطینه است
معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به این پرسش که وضعیت ببر ماده سیبری که در باغ وحش ارم نگهداری میشود، چگونه است؟ گفت: معاینات دامپزشکی توسط دفتر حیات وحش سازمان محیط زیست نشان میدهد که وضعیت ببر ماده خوب است ولی به دلیل مشکوک بودن این ببر به بیماری مشمشه همچنان در شرایط قرنطینه نگهداری میشود.
دیده بان حقوق حیوانات: محمد محمد پور، مديرکل دفتر حيات وحش و تنوع زيستي سازمان حفاظت از محيط زيست گفت: تا پايان سال سايت نگهداري از ببرهاي سيبريايي آماده و به ما تحويل مي شود
به گزارش ایرن،حسين محمدي با اعلام اين خبر افزود:” به گفته مدير کل دفترحيات وحش و تنوع زيستي سازمان محيط زيست سايت ميانکاله براي نگهداري سه جفت ببر سيبريايي احداث شده است.
به گزارش خبرگزاري محيط زيست ايران، حسين محمدي افزود:”سايت به گونه اي طراحي شده که سه جفت ببر بتوانند در آن زيست کنند اماتصميم گيري در اين باره که چه تعداد ببر به اين سايت منتقل شود بر عهده رييس سازمان محيط زيست است.”
محمدي در گفت و گو با ايرن، با اعلام اين که در سايت،فضايي به مساحت 800 متر براي احداث مرکز تحقيقاتي در نظر گرفته شده،خاطرنشان کرد:”سايت تا پايان سال آماده مي شود و در اختيار سازمان محيط زيست قرار مي گيرد.”
رئيس سازمان محيط زيست پيش تر با بيان اينکه کارشناسان روسي حدود از ميانکاله ديدن کردهاند، گفت: “پس از آمادهسازي ميانکاله 4 توله ببر روسي به ايران وارد ميشوند.قرار سازمان محيط زيست با کشور روسيه بر اين بود که ما بتوانيم از روسيه ببر وارد کنيم و از ايران نيز پلنگ به روسيه بفرستيم.”
بهار گذشته و در پي بازديد محمد جواد محمديزاده از پناهگاه حيات وحش ميانکاله و انجام مذاکرات با پيمانکار پروژه، قرار بر اين بود تا پايان خرداد زيستگاه ببر وارداتي تحويل سازمان داده شود.
به گفته مسئولان سازمان حفاظت محيط زيست در صورت آماده نشدن پناهگاه حيات وحش ميانکاله و تأخير در تحويل آن پيمانکار به ازاي هر روز تأخير جريمه ميشود.
در حال حاضر بيش از 4 ماه از مهلت تحويل اين منطقه گذشته است
دیده بان حقوق حیوانات: دیده بان میانکاله با انتشار مطلبی اعلام کرده که از ورود به این منطقه ارزشمند منع شده است. وی دلیل این ممنوعیت را مصاحبه ای مبنی بر دلیل شکستگی پای فلامینگوهای میانکاله ذکر کرده است.
حر منصوری، بانی دیده بان میانکاله اعلام کرده به همراه گروهی با مجوز رسمی قصد وارد شدن به میانکاله را داشته که یکی از محیط بانهای میانکاله اعلام کردند به دستور مستقیم مدیر کل محیط زیست مازندران حق ورود به پناهگاه حیات وحش میانکاله را ندارد.
وی از سال 81 با همکاری با پروژه ای با نام توانمد سازی جوامع محلی برای حفظ تنوع زیستی، شناخت میانکاله را آغاز کرده و پرنده هایش را مثل اعضا خانواده به خود نزدیک حس میکند
منصوری در توصیف علاقمندیش به جانداران میانکاله می نویسد: زمانهای که به تنهایی برای عکاسی به میانکاله میرفتم در موقع استتار همچون دیوانه ها با پرنده ها سخن میگفتم .از آرزوها و و دلتنگیهایم. و امروز از این بهشت بی بدیل دستم را کوتاه کرده اند. همان کسانی که سالهاست سنگ آنان را بر سینه میزنم. سازمانی که ظاهرا در راستای هدفی مشترک فعالیت داریم. امروز به بهانه ای که مصاحبه با روزنامه همشهری و خبرگزاری میراث می نامندش مرا از دیدن زیستمندانش،پرندگانش ،اسبهای زیبایش بی بهره کردند. دلایل و فیلم و عکسهای دارم که ادعایم را ثابت میکند. ولی نمی دانم پیگیریش درست است یا نه. ادامه دهم یا نه.
فعالیت های منصوری به این قرار است:
1-همکاری با پروژه توانمند سازی جوامع محلی برای حفظ تنوع زیستی ( SGP موسسه پیام آوران توسعه پایدار )
2- طراحی و برگزاری مسابقه نقاشی بعنوان نقاشی کودکان میانکاله که بعد ها منجر به چاپ کتابچه ای با همین نام گردید که در چند کشور دنیا ترجمه چاپ و منتشر گردید . (با همکاری SGP)
3- طراحی و برنامه ریزی و اجرای اولین جشنواره مهاجرت پرندگان در 13 بهمن 1382 که مهمترین اتفاق برای مونیتور کردن میانکاله زیبایی ها و مشکلاتش بود .
4- عضو موسس انجمن خانه طبیعت میانکاله .
5- موسس دیده بان میانکاله .
6- نگارش وبلاگی به نام دیده بان میانکاله بمدت 8 سال و موفقیت در چند مسابقه زیست محیطی و وبلاگ نویسی .
7- انتخاب بعنوان عضو هیئت مدیره شورای هماهنگی سازمانهای غیر دولتی فعال در بخش منابع طبیعی استان مازندران .
8- عضو و بازرس شبکه زیست محیطی استان مازندران .
9- عضو و موسس شرکت تعاونی طبیعت گردی خانه طبیعت میانکاله .
10- انتخاب بعنوان رئیس هیئت مدیره فدراسیون جوانان حامی محیط زیست استان مازندران .
11- انتخاب بعنوان رابط شمال کشور نهضت جهانی اشتغال جوانان Y.E.S بهمراه خانم مهندس مریم عطاریه که دبیر شمال ایران بودند و مشارکت در برنامه ها و کارگاها .
12- تهیه هزاران عکس،مطلب، خبر ،طومار،گزارش……. از زیبایی ها و تهدیدهای میانکاله و همکاری با خبر گزاری ها و روزنامه ها ی مختلف برای پوشش اخبار زیست محیطی میانکاله .
13- هسته مرکزی تامین اخبار و پیگیریهای اخبار مربوط به پالایشگاه،جاده شهرداری به میانکاله جاده کنار لپو ، راه آهن بهشهر میانکاله ، ساخت و ساز های بندر امیر آباد ، فروش املاک میانکاله و ویلا سازی در میانکاله .
14- همکاری برای برگزاری تمامی برنامه هایی که تا به حال در میانکاله برای حفظ و معرفی آن صورت گرفته از جمله پاکسازی بزرگ میانکاله ،پاکسازی آشوراده ده ،پاکسازی ورودی جاده شهرداری به میانکاله و…….
موسس دیده بان میانکاله پیشتر اعلام کرده بود چند صد بار از مدیران محیط زیست منطقه و حتی از عکاسان حیات وحشی و خبر نگارانی که به میانکاله سفر میکنند خواهش کرده که با قایق به داخل تالاب نروند. وی شکستن پای بیش از5% فلامینگوها ی میانکاله که پاهای بسیار حساس و شکننده دارند نشانه این بی توجهی دوستداران بی توجه طبیعت دانسته است.
دیده بان حقوق حیوانات: معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست با بیان اینکه ما اقدام به دریافت یک یا 2 جفت ببر مولد از روسیه کردهایم، گفت: ببر ماده هنوز مشکوک به مشمشه است و در صورتیکه طرف روسی میزان آلودگی را در این حیوان بالا تشخیص دهد، ممکن است موضوع معدوم شدن این حیوان در دستور کار قرار گیرد.
اصغر محمدی فاضل در گفتوگو با خبرنگار جامعه فارس در خصوص آخرین وضعیت آماده سازی میانکاله اظهار داشت: با مشورت و همکاری کارشناسان ایرانی و روسی مجموعه میانکاله در حال آماده سازی و ساخت است که پیشرفت خوبی هم داشته است.
آمادهسازی میانکاله تا 2 ماه آینده
وی ادامه داد: پیشبینی سازمان محیط زیست این است که حداکثر ظرف 2 ماه آینده میانکاله قابل استفاده باشد.
فاضل افزود: نحوه طراحی میانکاله به گونهای است که یک جفت ببر به آنجا منتقل میشود و در فضای محصور نگهداری میشوند ضمن اینکه تطبیق با شرایط آب و هوایی جدید و تکثیر در اسارت ببر در میانکاله مد نظر سازمان محیط زیست است.
معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: انتقال ببر به میانکاله جنبه پژوهشی و مطالعاتی دارد و این اقدام به هیچ وجه نباید با اقدامات اجرایی، اشتباه گرفته شود یعنی اینکه موضوع معرفی ببر به زیستگاههای طبیعی موضوعی است که احتیاج به زمان طولانی و مطالعات بسیار وسیعی دارد.
فاضل بیان کرد: متأسفانه در برخی رسانهها مطرح شده است که ببر وارد زیستگاههای میانکاله میشود و این استنباط صحیحی نیست بلکه ببر به میانکاله منتقل میشود تا تکثیر در اسارت در آن مکان انجام شود.
ببر ماده هنوز مشکوک به مشمشه است
وی در خصوص وضعیت ببر مادهای که در باغ وحش تهران وجود دارد، تصریح کرد: به دلیل اینکه این ببر مانند ببر نر که تلف شد مشکوک به بیماری مشمشه است و این بیماری شکل نهفتهای دارد که با بروز دلایل محیطی یا بیماریهای دیگری که حیوان را ضعیف میکند، میتواند بروز کند بنابراین با آزمایشهایی که انجام دادهایم هنوز احتمال وجود بیماری مشمشه در این حیوان را میدهیم.
فاضل تأکید کرد: به همین دلیل طبق هماهنگیهای انجام شده با سازمان دامپزشکی و باغ وحش ارم و بر اساس بازدیدهای مرتب و دورهای مسئولان دفتر حیات وحش، ببر ماده کاملاً تحت نظارت قرار دارد و از نظر جسمی، وزن و عمومی شرایط خوبی دارد.
وی گفت: اما به دلیل مشکوک بودن ببر ماده به بیماری مشمشه، این گونه در شرایط ایزوله و جدای از سایر جانوران باغ وحش ارم نگهداری میشود.
معلوم نیست که ببر ماده را به میانکاله ببریم
معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست گفت: ما هنوز در حال بررسی کارشناسی هستیم و هیئتهای کارشناسان روسی و ایرانی طی 2 ماه آینده بین ایران و مسکو برای بازدید و دورههای آموزشی رفت و آمد میکنند و کارشناسان روسی به تهران میآیند تا به بررسی این موضوع که آیا صلاح است ما ببر را به عنوان گونه مولد به میانکاله منتقل کنیم یا خیر، بپردازند.
فاضل عنوان کرد: استفاده از هر حیوانی به عنوان مولد که مشکوک به بیماری باشد به هیچ وجه به لحاظ کارشناسی پذیرفته نیست و جفت مولد را باید از هر نظر جفت سالمی باشد ضمن اینکه احتمال بروز بیماری به لحاظ عفونی و ژنتیکی در آینده نباید برای بچهها و خودشان وجود داشته باشد و تولههای آنها نباید آلوده باشند.
یک یا 2 جفت ببر از روسیه به ایران میآید
وی گفت: بنابراین ما هنوز به جمعبندی برای انتقال ببر ماده به میانکاله نرسیدهایم و اقدامی که برای میانکاله انجام میدهیم و با طرف روسی به جمعبندی در مورد آن رسیدهایم این است که ما اقدام به دریافت یک یا 2 جفت دیگر ببر مولد کنیم و این 2 جفت ببر را به میانکاله منتقل کنیم.
ممکن است سایت تکثیر در اسارت ببر در 2 منطقه کشور ایجاد شود
فاضل افزود: همچنین احتمال دارد که ما سایت تکثیر در اسارت را راهاندازی کنیم که در حال مطالعه چند سایت در کشور هستیم و ممکن است به صورت موازی در 2 نقطه در کشور اقدام به تکثیر ببر کنیم.
معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست بیان کرد: بعد از اقدام به تکثیر ببر ما موضوع معرفی ببر به زیستگاههای اصلی خود را بررسی میکنیم که کل این فرآیند میتواند چند ساله باشد.
وی در پاسخ به این پرسش که اگر ببر ماده را به میانکاله منتقل نکنید، این ببر در باغ وحش میماند؟ تصریح کرد: ببر ماده قاعدتاً باید در باغ وحش باقی بماند یا اینکه در جای دیگر به صورت ایزوله نگهداری شود یعنی مادامی که این حیوان مشکوک به مشمشه است، قطعاً به صورت ایزوله نگهداری میشود.
فاضل در پاسخ به این پرسش که ببر ماده را به سیبری منتقل نمیکنید؟ گفت: ما هنوز به موضوع برگشت ببرمان به سیبری به جمعبندی نرسیدهایم و یکی از بندهای مذاکره کارشناسی ما با طرف روسی بررسی موضوع انتقال ببر ماده به سیبری هم است.
در صورت اعلام بالا بودن آلودگی در ببر ماده معدوم شدن آن در دستور کار قرار میگیرد
وی عنوان کرد: چون احتمال عدم علاقه طرف روسی به برگشت ببر ماده به سیبری وجود دارد و اگر طرف روسی میزان آلودگی را در این حیوان بالا تشخیص دهد حتی ممکن است موضوع معدوم شدن این حیوان هم در دستور کار قرار گیرد اما تمام اینها نیاز به کار کارشناسی دارد.
دیده بان حقوق حیوانات: رییس انجمن دیده بان میانکاله گفت: هر سال حدود 50 میلیارد پرنده در کل دنیا مهاجرت می کنند و حدود 68 درصد از پرندگان ایران نیز مهاجر هستند.
حر منصوری در گفتگو با خبرگزاری مهر با بیان این مطلب افزود: بر اساس مطالعات موسسه علمی طبیعت پژوهان زیما موضوع مهاجرت پرندگان، اگر با اعداد و ارقام در میان نهاده شود، بسیار شگفت آور است و طبق برآورد “بِرتهُلد” تعداد پرندگانی که هر سال مهاجرت میکنند رقمی بالغ بر پنجاه میلیارد است.
به گفته وی، در ایران نیز پرندگان از این لحاظ در خور توجه ویژه اند، زیرا کشور ما برای مهاجرت بسیاری از گونه ها یکی از مناطق مهم دنیا است، در واقع تقریبا 340 گونه از پرندگان ایران، یعنی حدود 68 درصد، مهاجرند.
منصوری اظهار داشت: روش هایی که برای تحقیق درباره مهاجرت پرندگان به کار برده می شود شامل مشاهده عینی، شکار، ضبط صدا، رادار، تله گذاری و حلقه گذاری است که در این بین رادار تا به حال بیشترین و بهترین نتایج را داده است.
رییس انجمن دیده بان میانکاله تصریح کرد: در این روش دسته پرنده به صورت ابر در صفحه رادار ظاهر می شود اما حرکت یک پرنده به صورت یک خط است. با رادار تعقیبی حتی سرعت بال زدن پرنده را می توان ضبط کرد که این موضوع راهنمایی برای تعیین گونه پرنده در شب است.
به گفته وی، حلقه گذاری نیز یکی از روش های خوب برای گردآوری اطلاعات مربوط به مهاجرت است که از آن می توان برای همه گونه ها استفاده کرد، این روش هم کم هزینه است و هم اطلاعات لازم را از طریق پارامترهایی مانند مسیر، زمان، سن و دوره پرریزی فراهم می سازد. به عنوان مثال برای این روش که در اکثر کشورها مرسوم است حلقه گذاری در پای پرنده است.
منصوری یادآور شد: مهاجرت هر گروه یا گونه از پرنده ها خاص خود آن گروه یا گونه است یک شرح کلی مربوط به جهات جغرافیایی، مدت، مسافت و بافت مهاجرت بسیار مشکل است در واقع پرندگان به دلایل اکولوژیک و میراث ژنتیک هزاران ساله خود نقل مکان می کنند.
به گفته وی، پرندگان در مدت مهاجرت خود تمام مناطق بر سر راه را پوشش قرار می دهند. هم رشته کوه هایی چون آلپ و هیمالیا و البرز، هم دریای مدیترانه و دریای سیاه، و هم صحاری بسیار خشک آفریقای شمالی، ایران و جز اینها، همگی شرقی غربی اند، در نتیجه نسبت به جهت طبیعی مهاجرت پرندگان زاویه قائم دارند که واکنش پرندگان در مقابل این موانع بزرگ مختلف است و موجب انحراف ها و استراتژی های دیگر می شود و بافت پیچیده ای را در مسیر های گوناگون به وجود می آورد.
رییس انجمن دیده بان میانکاله گفت: برعکس، سواحل، رودخانه ها، تالاب ها و امثال آنها در حکم عوامل کمکی برای مهاجرت هستند پدیده هایی که پرندگان را به طرف خود جلب می کنند و به همین دلیل به آنها خطوط هادی نیز گفته می شود. در مواقعی که مهاجرت به صورت جبهه ای پهن آغاز و در مراحل بعدی به خطوط هادی سوق داده می شود، پدیده ای به نام دالان مهاجرت یا پرواز راه حاصل می شود.
منضوری تأکید کرد: اکثر پرندگانی که زمستان را در ایران می گذرانند، به پرواز راه سیبری خزر تعلق دارند این جمعیت در حوضه رودهای اُب و ایرتیش- حدود مدار 60 درجه – و در مناطق غربی سیبری تخم گذاری می کنند و پرریزی را در مصبهای رود ولگا و در سواحل شمالی دریای خزر انجام می دهند و زمستان را در تالاب های ایران به سر می برند، و بخشی از آنها سپس راهی بین النهرین و مناطق دیگر خاورمیانه می شوند.
این کارشناس محیط زیست افزود: مطالعات همچنین نشان می دهد پرنده قبل از مهاجرت مرحله تغذیه بیشتر را می گذراند و در این مدت به طور متوسط گونه ها حدود 25 تا 30 درصد به میزان تغذیه عادی خود اضافه می کنند که نیت اصلی از این تغذیه اضافی ذخیره کردن چربی است ، این کار عملا سوختگیری پرنده برای مهاجرتی طولانی است.
وی افزود: مشاهده با رادار نشان داده است که بسیاری از اوقات پرنده ها در صدد بر می آیند تا با پرواز در ارتفاعات مختلف بهترین سطح را برای خود از لحاظ وزش باد بیابند، در بین عوامل مختلف زیست محیطی برای یک پرنده طبیعتا باد مهمترین عامل است، باد موافق پرواز باعث می شود پرندگان در ارتفاعات بالاتر پرواز کنند و از آن برای پرواز خود کمک بگیرند پرندگان، در مقابل بادهای مخالف، نزدیک به زمین می پرند و از موانع و عوارضی که سبب تقلیل باد می شود سود می برند.
منصوری اظهار داشت: در زمینه هوانوردی پرندگان نیز آزمایش های جالبی به دست آمده است؛ این آزمایش ها روی پرنده ها نمایان کرده که پرندگان برای هوانوردی قادرند هم از خورشید و هم ستارگان و هم نیروی مغناطیسی زمین استفاده کنند و به عبارت دیگر دارای سه نوع قطب نما هستند اگر چنین نبود پرنده نمی توانست هم در روز آفتابی، هم در شب صاف، و هم در شب و روز کاملا ابری جهت یابی کند.
وی تصریح کرد: خاصیت هوانوردی سه گانه مزبور در این است که اگر یکی از قطب نما ها به عللی دقت مورد لزوم را فراهم نکند قطب نمای دیگر مکمل می شود، و در صورت اقتضا دو سیستم جانشین اولی می شوند. پس پرندگان نیز مانند دستگاه های الکترونیک حساس مدرن دارای سیستم های جانشین یا یدک هستند.
منصوری افزود: مکان وفایی بسیاری از پرندگان به قدری دقیق است که می توانند سال ها و هر دفعه پس از پروازهای طولانی به آشیانه اصلی خود برگردند. مکان وفایی در میان چلچله ها زیاد دیده می شود حلقه گذاری نیز ثابت کرده است که حتی در استراحت گاه های بر سر مسیر نیز پرندگان هر ساله به یک توده از درخت یا حتی به یک تک درخت یا بوته مراجعت می کنند.
دیده بان حقوق حیوانات: پرندگان در این فصل از سال برای زمستانگذرانی از شمال دریایخزر و منطقه سیبری به میانکاله مهاجرت میکنند. این پرندگان مهاجر بیش از نیمی از سال را در مناطق شمالی دریای خزر، کشورهای آسیای میانه و سیبری میگذرانند که بهدلیل مشکلات زیستمحیطی متعدد در این مناطق برخی از گونههای آنها با مشکلات اکولوژیک خاص مواجه شده و خطر انقراض، بعضی از آنها را تهدید میکند.
به گزارش همشهری کارشناس مسئول حیات وحش مازندران با بیان اینکه میانکاله بهدلیل برخورداری از تنوع اکوسیستمی یکی از مکانهای مهم برای تخمریزی، رشد آبزیان و نیز مکانی مناسب برای زادآوری، مهاجرت و زمستانگذرانی پرندگان مهاجر در خاور میانه و غرب آسیاست گفت: قوی فریادکش، پلیکان پاخاکستری، فلامینگو، اردک سرسفید، عروس غاز، غازپازرد، طاووسک، چنگر و مرگوسن سفید از جمله گونههای کمیابی هستند که بهدلیل خطر انقراض در فهرست ممنوعیت تجاری جهانی پرندگان در معرض خطر قرار گرفتهاند.
کوروش ربیعی به همشهری گفت: سالانه بین 80 تا 110گونه پرنده که دوسوم از پرندگان مهاجر مازندران را شامل میشود از اواخر تابستان در تالاب بینالمللی و پناهگاه حیاتوحش میانکاله فرود میآیند.
وی با اشاره به اینکه پناهگاه حیاتوحش میانکاله بهعنوان یکی از9 ذخیرهگاه زیستی کشور به ثبت رسیده است تصریح کرد: علاوه بر پرندگان آبزی انواع پرندگان خشکزی و حمایت شده مانند قرقاول، دراج، عقابتالابی، کبوترها، صورتی زنگوله بال، سلیمها و دیگر گونهها و حیوانات وحشی از قبیل خرس، خوک، شغال، روباه، گرگ، گربههای وحشی، خرگوش، جوجه تیغی، سنجاب و سمور در این منطقه یافت میشود.
ربیعی در پایان افزود: همزمان با فرا رسیدن فصل مهاجرت پرندگان این منطقه، علاوه بر زیباییهای منطقه که دوچندانشده خطر شکار و تخریب منطقه توسط شکارچیان و قاچاقچیان، محیطبانان، همیاران و دوستداران محیطزیست را نگران کرده است.
تالاب میانکاله بهعنوان یکی از زیستگاههای همیشگی پرندگان مهاجر به بهشت پرندگان آسیا معروف است و اکنون دسته دسته انواع گونههای مهاجر و تالابی در این ذخیرهگاه امن تالابی فرود میآیند.
شبه جزیره میانکاله و جزایر آشوراده و اسمال سای دارای جاذبههای شگفتانگیز طبیعی و زیستمحیطی است که پوشش گیاهی ویژه حیاتوحش منحصربهفرد این محدوده را به یکی از جالبترین نقاط توریستی تبدیل کرده است؛ شبهجزیرهای که با تپههای شنی ساحلی به عرض 2 الی 5/6 کیلومتر از دریاچه جدا میشود.
فضای جزیره مرغزاری نیمهمشجر است که عمدهترین درختچههای آن را گونههای انار و تمشک وحشی تشکیل داده و هرساله صدها هزار پرنده مهاجر مانند فلامینگو، قو و غاز فانسری پیشانی سفید، اردکها و قرهغازها در آن پناه میگیرند. این مجموعه در فهرست اماکن زیستمحیطی جهانی ثبت شده و از زیباترین تالابهای جهانی به شمار میرود از اینرو هر ساله گردشگران بسیاری از گوشه و کنار کشور برای مشاهده این پرندگان مهاجر به این استان سفر میکنند.
آب و هوای این جزیره در تابستان گرم و در زمستان معتدل بوده و تغییرات دمای سالانه آن محدود است. بهدلیل اثرات گرمایی دریای خزر، یخبندان و ریزش برف در منطقه کم و نادر است.
در پرجمعیتترین روزها بین 800هزار تا یکمیلیون قطعه پرنده مهاجر، میانکاله را بهعنوان مامن زمستانگذرانی و به دلیل امنیت و فراوانی منابع غذایی انتخاب میکنند.آخرین کوچ گروهی پرندگان مانند غازها و قوها تا اواخر آبان ادامه دارد.
این ذخیرهگاه سرتاسر سال برای پرندگان مهم بوده و از کانونهای مهم زادآوری اگرتها، حواصیل، پرستو و گلاریولها در تابستان بهشمار میرود. مشکل اساسی که این روزها نه تنها گریبانگیر انسانها بلکه گریبانگیر حیاتوحش و پرندگان شده وجود زبالههای فراوانی است که در مناطق ساحلی و همچنین ساحل میانکاله به چشم میخورد که علاوه بر مشکلات بصری و زیستمحیطی که این روزها برای ما انسانها دارد در چرخه حیات پرندگان نیز مشکلاتی را ایجاد میکند.
کشاورزان هم با استفاده غیراستاندارد از کودها و سموم کشاورزی همواره پسابهایی که مملو از آلایندههای شیمیایی و بیولوژیک است را به نهرها سرازیر کرده و به واسطه نهر و رودخانهها که همه به سوی تالاب میرود وارد این تالاب شده و فاجعهای دردناک را موجب میشوند و حیات پرندگان میانکاله را به خطر میاندازند.
در حال حاضر شرایط اقتصادی و اجتماعی حاکم بر محیطزیست طبیعی منطقه بهواسطه دستاندازیهای انسان و بهرهوری غیرمعقول ، دستخوش تغییرات و دگرگونیهای چشمگیری شده است که سیمای آن در مقایسه با چند سال گذشته کاملا دگرگون شده و چنانچه روند فعلی ادامه یابد تا چند سال دیگر این تالاب پیکره طبیعی خود را از دست خواهد داد.
به امید آن روز که دیگر دفاع از طبیعت و جلوگیری از انقراض گونههای طبیعی و حیوانی،فقط شعاری میان مردم نباشد و همه دست در دست هم به پاسداری از این میراث گرانبهای طبیعی بپردازیم.
دیده بان حقوق حیوانات: مدیرکل دفتر اکوبیولوژی سازمان محیط زیست از احداث کلینیک نگهداری و درمان فک خزر در میانکاله خبر داد و گفت: بیشترین عامل مرگ و میر فکهای خزری در ایران آلودگی های ناشی از سموم است.
امید صدیقی در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: این کلینیک با هدف ایجاد تجهیزات برای درمان و تیمار فکهای خزری که از تورهای صیادی در بخش هایی از بدن خود آسیب می بینند راه اندازی می شود.
به گفته وی، فک های آسیب دیده تمام دوران نقاحت را در این مرکز می گذرانند و تا زمان بازیابی کامل سلامت در این مرکز نگهداری می شوند.
صدیقی در خصوص انتخاب میانکاله برای احداث این کلینیک گفت: مناطقی که در ایران فک خزری بیشتر دیده می شود سه منطقه بوجاق، میانکاله و لیسار است که بیشترین مکانی که فک های خزری در آن مشاهده می شوند منطقه میانکاله است به همین جهت این مکان برای راه اندازی کلینیک انتخاب شده است.
وی افزود: همچنین در چارچوب کنوانسیون تهران و همکاری با برنامه محیط زیست خزر برنامه جامع پایش و بررسی علل مرگ و میر فک های خزر تدوین شده است.
به اعتقاد صدیقی بیشترین عامل مرگ و میر فک های خزری در ایران آلودگی های ناشی از سموم است در حالیکه در روسیه مهمترین عامل صید این گونه است که اخیراً قوانینی برای کنترل آن تصویب شده است.
وی اظهار داشت: یک عامل ویروسی یکی دیگر از عوامل مرگ و میر فک های خزری است که اگر دربدن فک هایی که در اثر آلودگی دچار ضعف جسمانی شده اند بروز کند به مرگ آنها منجر می شود.
در حال حاضر در کل دریای خزر حدود صد هزار فک خزری وجود دارد درحالیکه در گذشته تعداد فک های خزری معادل یک میلیون عدد بود.