برچسب: یوزپلنگ

دیده بان حقوق حیوانات: در تاریخ هفتم آذرماه امسال خبری با عنوان  شیوه برخورد با کاراکال در پی کشتار تعدادی از آنها به روستاییان خراسان جنوبی آموزش داده شد منتشر شد که در متن خبر از فردی غیر مرتبط با پروژه نام برده شده است. ضمن عذرخواهی بابت اشتباه پیش آمده، اصل گزارش انجمن یوزپلنگ ایرانی در پی می آید:

کاراکال یکی از گربه سانان متوسط الجثه ایران محصوب می شود که کمتر موردمطالعه قرار گرفته است. با این حال، در برخی مناطق این جانور به دلیل نزدیک شدن به سکونتگاه های انسانی، بخصوص محل های تجمع دامهای اهلی ازبین برده می شود و چنین موضوعی تابحال مورد ارزیابی قرار نگرفته است.

در پی گزارش اخبار غیر رسمی حاکی از کشته شدن چند کاراکال به دست اهالی روستاهای منطقه آرک و کرنگ در استان خراسان جنوبی طی سال جاری، برنامه ای برای ارزیابی تعارض جوامع محلی و گوشتخواران منطقه توسط انجمن یوزپلنگ ایرانی آغاز شد. پس از بررسی های اولیه در مورد منطقه و وضعیت حیات وحش آن، این سوال مطرح شد که نوع تعارض مردم محلی و گوشتخواران منطقه خصوصا کاراکال به چه شکل و میزان این تعارض در چه حدی است. برای یافتن جواب این سوال، پرسشنامه‌ای طراحی و با حضور در میان دامداران و اهالی چند روستای هدف این منطقه این ارزیابی صورت گرفت.

منطقه حفاظت شده آرک و کرنگ در شرق استان خراسان جنوبی و 80 کیلومتری بیرجند با وسعت 30000 هکتار واقع شده است که زیستگاه حیواناتی از جمله گرگ خاکستری، کاراکال، شغال، روباه، کل و بز، کبک، باقرقره و … است. درسالهای اخیر به نظر می‌آید ضمن کاهش گیاهخواران بزرگ منطقه به دلیل شکار غیرقانونی، تلفات دام‌های اهلی توسط گوشتخواران منطقه افزایش یافته باشد. یکی از راهکارهای اهالی برای مقابله با این صدمات، اقدام به تله گذاری و کشتن توله های گوشتخواران در صورت یافتن لانه آنها است. پس از بررسی های صورت گرفته در روستای خور که خارج از منطقه حفاظت شده آرک قرار دارد، مشخص شد که اهالی روستا در درجه اول در معرض حمله گرگ به دام‌ها قرار دارند؛ در درجه دوم اهالی از حیوان ناشناسی و به گفته برخی گربه ای شکایت داشتند که اغلب آن را نمی‌دیدند اما آثار حضور آن با گرگ متفاوت بود. همچنین چند مورد مشاهده حیوان توسط اهالی گزارش شده است که مجموعه این اطلاعات در دست بررسی قرار دارد.

این پژوهش با همکاری اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی خصوصا آقایان مهندس صالحی، اله‌پور و مودی همچنین با همکاری جمعی از فعالان محیط زیست بیرجند از جمله آقایان آرش مودی و امیر طالبی و خانم شهرزاد فرقانی در آبان ماه سال جاری صورت گرفت.مصاحبه با چوپان روستا- روستای خورمصاحبه با اهالی روستا- روستای خورمصاحبه با اهالی روستا- روستای آرک

مصاحبه با چوپان در محل چرای دام- روستای آرک

محل ورود حیوانی که به دام حمله کرده است- روستای خور

محل ورود حیوان ناشناس به آغل با وجود سیم خاردار- روستای خور

محل ورود حیوان ناشناس به آغل- روستای خور

لانه غیر فعال یک گوشتخوار که اسکلت گوسفند اهلی در آن دیده می‌شد

بقایای لاشه شتر که در اطراف روستا رها شده بود و لاشه خواران از آن تغذیه کرده بودند

دیده بان  حقوق حیوانات ایران: رئیس سازمان محیط زیست هر گونه توافق برای اهدا یوزپلنگ به هندوستان در ازای ورود شیر ایرانی را تکذیب کرد. محمدجواد محمدی زاده در گفتگو با مهر با اشاره به اینکه اخیرا سفری به هندوستان انجام داده و مذاکراتی با وزیر محیط زیست این کشور داشته است، اظهار کرد: با انتقال شیرهای ایرانی به زیستگاه اصلی خود به صورت قطعی توافق شد.

به گفته وی، زمانی این انتظار وجود داشت که شیر ایرانی را با یوزپلنگ ایرانی تبادل کنیم اما به این دلیل که یوزپلنگ ایرانی منقرض شده بود و مجددا احیا شده اما هنوز از خطر انقراض خارج نشده است و به تعداد انبوهی نرسیده اساسا آمادگی این تبادل را نداریم و جواب قطعی منفی دادیم.
محمدی زاده اظهار داشت: البته ابراز آمادگی کرده‌ایم تا بخشی از گونه‌های حیوانی در ایران که به شکل انبوه وجود دارند را بتوانیم مبادله کنیم. از جمله این گونه‌ها می‌توان به آهوی ایرانی اشاره کرد که حداقل 25 هزار راس از آن در کشور وجود دارد.

رئیس سازمان محیط زیست با بیان اینکه یک طرح دیگر از سوی هندوستان مبنی بر انتقال یوزپلنگ ایرانی به یک مکان در خود ایران مطرح شد به گونه‌ای که پرورش آن به عهده آنها باشد گفت: برای این طرح نیز هنوز اعلام آمادگی نکرده‌ایم.

وی افزود: در هر صورت بنا شده است کارشناسان هر دو طرف درباره چارچوب این توافق و عملیاتی کردن آن به مذاکره بپردازند.

دیده بان حقوق حیوانات: اصغر محمدی فاضل گفت: هم اکنون کار شمارش و چهره نگاری یورپلنگ ها در عرصه های طبیعی کشوربا استفاده از 300 دوربین تله ای در حال اجرا است که به زودی تعداد این دوربین ها به 500 دستگاه افزایش خواهد یافت.

به گزارش ایرنا وی خاطرنشان کرد یوزپلنگ های ایرانی به عنوان یک گونه در خطر انقراض باید حفاظت شوند که شمارش صحیح آنها و به دست آوردن آمار درستی از تعداد یوزها با استفاده از چهره نگاری و تهیه عکس از آنها به حفاظت از این گونه در معرض خطر انقراض کمک می کند.

فاضل افزود: تاکنون آمارهای مختلفی از تعداد یوزپلنگ ها در کشور ارایه شده که هیچ کدام از آنها بر مبنای مستندات، مطالعات و آمارهای دقیق علمی نبوده است. اختلاف در آمارها به علت کمبود امکانات موجود در زمینه شمارش یوزپلنگ ها بوده است؛ به عنوان مثال در بسیاری از موارد برخی از یوزپلنگ ها دو بار شمارش می شدند؛ بنابراین آمار صحیحی به دست نمی آمد که با استفاده از دوربین های تله ای و چهره نگاری از یوزها این مشکل برطرف خواهد شد.

وی افزود: تاکنون 50 قلاده یوز در کشور توسط دوربین های تله ای در زیستگاه های این حیوان رویت و شناسایی شده است و تعداد بیشتر این یوزها همچنان در حد حدس و گمان است.

وی تاکید کرد قبلا تعداد یوزها در کشور بین 70 تا 100 قلاده اعلام شده بود که این آمار بر اساس مستندات علمی به دست نیامده بود؛ اما روش استفاده از دوربین های تله ای و چهره نگاری که به تازگی در زیستگاه ها به کار گرفته می شود، بسیار دقیق است. زیرا با استفاده از این روش، همه زیستگاه های یوز با دوربین های تله ای با دقت بالا تحت نظارت و کنترل قرار می گیرد و به این ترتیب اشتباه در آمار و شمارش مجدد یوزها منتفی است.

معاون طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست افزود: به عنوان مثال قبلا یک قلاده یوز در یک منطقه مشاهده و در آمار درج می شد و ممکن بود همان یوز در جای دیگر دیده شود که باز هم در آمار محاسبه می شد. ولی با چهره نگاری دقیق از یوزها از دو باره شمارش شدن آنها جلوگیری می شود.

فاضل اظهار داشت: هم اکنون به نظر می رسد که یوزها با وجود تمام محدودیت ها بخصوص موانع فیزیکی مانند جاده ها، شهرها و توسعه شهرنشینی می توانند بین استان ها تردد کنند به عنوان مثال هم اکنون کارشناسان می گویند دو قلاده یوز را هم در استان های خراسان شمالی و هم در یزد مشاهده کرده اند. به نظر می رسد این یوزها در حال تردد میان دو استان هستند هر چند که این امر از لحاظ فنی قابل قبول نیست؛ اما دوربین ها و چهره نگاری از یوزها تردد آنها را مشخص کرده است.

معاون طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: بطور کلی یوز در عرصه گسترده ای تردد می کند و کنترل تمامی این عرصه ها نیاز به امکانات زیادی دارد. اما آنچه مسلم است براساس مستندات علمی وجود 50 قلاده یوز در کشور قطعی است.

دیده بان حقوق حیوانات ایران: از یوزپلنگ آسیایی چه خبر؟ پاسخ این پرسش را با کمی تأمل در گفته‌های رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌توان دریافت.

او که 26مهرماه امسال برای شرکت در یازدهمین اجلاس متعاهدین کنوانسیون تنوع زیستی به حیدرآباد هند سفرکرده بود در سخنرانی خود در این اجلاس به صراحت اعلام کرد که جمعیت یوز در ایران بالغ بر 50 قلاده است. براساس این آمار جمعیت یوز 50درصد کاهش یافته است. پیش‌تر مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست جمعیت یوزها را بارها 70تا 100قلاده و درمواردی 120قلاده هم عنوان کرده بودند. مقایسه این آمارها نشان از این واقعیت تلخ دارد که نماد حیات‌وحش ایران بیش از هر زمان دیگری با خطر انقراض دست‌وپنجه نرم می‌کند. دوستداران محیط‌زیست و حیات‌وحش اکنون بیش از هر چیز نگران یوزها هستند. مهندس علیرضا جورابچیان، مدیر پیشین پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی در این‌باره به همشهری گفت: رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست دو سال پیش جمعیت یوزها را 100قلاده اعلام کرد درحالی‌که براساس برآورد سال87، تعداد یوزها بین 74 تا 120قلاده اعلام شده بود. اوایل سال90 هم برآوردی داشتیم که جمعیت یوز را حداکثر 70 قلاده نشان می‌داد. اکنون محمدی‌زاده می‌گوید، جمعیت یوز در ایران بالغ بر 50قلاده است این آمار اگر درست باشد به‌معنای سیر نزولی جمعیت یوزپلنگ در زیستگاه‌هاست.

آمارهای نگران‌کننده

آنطور که این کارشناس پرسابقه محیط‌زیست می‌گوید، سال گذشته با نصب 100دستگاه دوربین، جمعیت یوز در کل زیستگاه‌های استان یزد سرشماری شد این سرشماری نشان داد شمار یوزها در این استان 10 قلاده است این درحالی است که استان یزد یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های یوزپلنگ آسیایی است. پارک ملی توران هم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است براساس برآورد سال87، در این پارک 12تا 15قلاده یوز وجود داشت اما در حال حاضر، آماری که به کمک دوربین‌های بزرگ تهیه شده نشان می‌دهد جمعیت یوز در این پارک به چهار تا شش قلاده کاهش یافته است.

وی با تأکید براینکه کاهش جمعیت یوز، ناشی از کم کاری محیط‌بانان و کارکنان محیط‌زیست در استان‌ها نیست، خاطرنشان کرد: وقتی دستاوردها و اقدامات مربوط به پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی نظیر کارگاه‌های سرشماری، کارگاه‌های ماهانه آموزشی محیط‌بانان برگزار نشود، وقتی گشت و کنترل زیستگاه‌ها متوقف شود، وقتی حفاظت اولویت نداشته باشد بدیهی است که حفاظت سیر نزولی می‌گیرد و جمعیت حیات‌وحش کاهش می‌یابد.

البته ممکن است کمبود اعتبارات بین‌المللی(مربوط به پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی) را بهانه کنند اما واقعیت این است که در تمام سال‌هایی که پروژه یوز فعال بوده اصل اعتبار توسط سازمان محیط‌زیست و از طریق اعتبارات استانی تأمین شده و اعتبارات بین‌المللی هیچ‌گاه صرف محیط‌بانان و زیستگاه‌ها نشده است ضمن آنکه نه‌تنها اعتبارات استانی کاهش نیافته بلکه افزایش هم یافته است.

جورابچیان افزود: وقتی رئیس سازمان محیط‌زیست اعلام می‌کند که جمعیت یوز 50 قلاده است درحالی‌که پیش‌تر این آمار را 100قلاده اعلام کرده است باید معاون طبیعی و سایر مسئولان ذی‌ربط نقاط ضعف را پیدا کنند؛ باید توضیح دهند که واقعا به چه دلیل جمعیت یوز کاهش یافته است.

جاده‌ای برای نابودی یوزها

وی درباره آخرین وضعیت عبور جاده از قلب منطقه حفاظت‌شده کوه بافق (واقع در استان یزد) هم گفت: منطقه حفاظت شده کوه‌بافق یکی از زیستگاه‌های حساس یوزپلنگ است، با وجود این برخی می‌خواستند در این منطقه جاده بکشند و زمانی مسئله به قدری جدی شد که می‌خواستند عملیات آسفالت را شروع کنند اما با وجود کوتاهی سازمان حفاظت محیط‌زیست، تلاش‌های مسئولان اداره محیط‌زیست استان (یزد) مانع از اجرای این عملیات شد. در خلال این ماجراها، رئیس منطقه حفاظت شده بافق بارها تهدید شد اما با وجود همه فشارها و تهدیدها، مسئولان محلی محیط‌زیست توانستند جلوی تخریب را بگیرند. خوشبختانه در حال حاضر، جاده‌کشی و آسفالت کمرنگ شده است. انتظار هم آن است که با درایت مسئولان محلی به‌ویژه فرمانداری، احداث جاده به کلی منتفی شود تا بهترین زیستگاه یوز مصون بماند.

جورابچیان انگشت اتهام را به سوی سایر مسئولان محیط‌زیست نشانه رفت و گفت: به اعتقاد من رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست مقصر نیست زیرا وی صرفا یک گیرنده اطلاعات است بلکه این مسئولان محیط طبیعی هستند که باید با اطلاع‌رسانی دقیق و کارشناسانه وی را مجاب به اقدامات حفاظتی کنند. آنچه امروز اتفاق افتاده این است که حفاظت منتفی شده و اصلا حفاظتی وجود ندارد. براساس همین سیاست، نه از آموزش محیط‌بانان خبری هست نه از سرکشی به زیستگاه‌ها. حتی چهار ‌ماه است که مسئولان ارشد محیط طبیعی پایشان به زیستگاه یوز نرسیده است، در عوض به منطقه میاندشت رفته‌اند تا چگونگی تکثیر یوز را بررسی کنند، این در حالی است که تکثیر زمانی محلی از اعراب دارد که از نظر حفاظت مشکلی وجود نداشته باشد یا اینکه حیوان در حال انقراض کامل باشد.

در عین حال وی تلاش‌های برخی کارکنان محیط‌زیست را قابل تحسین دانست و افزود: اگر امروز حیات‌ وحشی باقی مانده به‌خاطر تلاش شماری از کارکنان زحمتکش استان‌هاست. برای نمونه با تلاش مدیرکل محیط‌زیست خراسان شمالی و همکاران وی، پناهگاه حیات‌وحش میاندشت به یکی از بهترین زیستگاه‌های یوز تبدیل شده به‌طوری که طی چهار ‌ماه گذشته یک قلاده یوز ماده با سه توله در این پناهگاه دیده شده است، اتفاقی که تا پیش از این در هیچ زیستگاهی سابقه نداشته است. در پناهگاه حیات‌وحش عباس‌آباد نایین هم با تلاش‌های بی‌دریغ محیط‌بانان، هنوز گزارشی مبنی بر کاهش جمعیت یوز دریافت نشده است.

منبع: همشهری آنلاین

___________________________________________________________

یوزپلنگ های ایران در نشنال جئوگرافیک/ تصاویر

یوزهای ایران در نشنال جئوگرافیک

اولین سرشماری جمعیت یوزپلنگ آسیایی انجام می شود

یوز پلنگ آسیایی