دیده بان حقوق حیوانات: سال 1993 هنگامی که «بادوم زمینی» در ایالت میسوری ایالت متحده آمریکا کشف شد بسیاری از انسانها برای این سنگپشت گریستند. «بادوم زمینی» بهعنوان سمبلی برای آنچه بشریت بر سر محیطزیست، زمین و جانداران آن آورده، شناخته شد.
به گزارش فرهیختگان مواد پلاستیکی قاتل قدرتمند سیاره ما هستند. زمانی که انسان استفاده از پاکتها و بستهبندیهای کاغذی و پارچهای را به بهانه قطع بیش از اندازه درختان کنار گذاشت نمیدانست مادهای که به جای آنها انتخاب میکند خود قاتل محیطزیست، درختان و حیوانات خواهد بود. البته سادهانگاری است که اتهام افراط در مصرف مواد پلاستیکی را تنها به انسانها و انتخاب نادرستشان مربوط بدانیم. سازمانها و شرکتهای نفتی و تبلیغات آنها برای هرچه بیشتر استفاده کردن مشتقات نفت هم از عوامل عمده گرایش انسانها به پلاستیک بوده است. این مواد را به سبب طولانی بودن تجزیهشان در طبیعت یعنی بین 300 تا 500 سال میتوان در رده مواد تجزیهنشدنی طبقهبندی کرد. یعنی اینکه هنوز نخستین پلاستیک تولیدشده به دست بشر به چرخه طبیعت برنگشته است. در این میان حیوانات بزرگترین گروهی هستند که از رها شدن پلاستیکها در طبیعت ضربه میخورند. سالانه هزاران جانور با خوردن پلاستیکها یا گیر کردن در تورهای پلاستیکی میمیرند و تنها دلیل آن هم این است که ما راه درست بهینه مصرف کردن پلاستیکها را نمیدانیم. از میان این حیوانات گاهی مواردی مشاهده شده که قلب و روح انسان را به درد آورده و صدای وجدان نوع بشر بوده است. لاکپشتهای دریایی که در تورهای ماهیگیری مستعمل رهاشده در دریا، گیر کردهاند یا پرندگان و چرندگانی که پلاستیک خوردهاند از آن جمله هستند، اما داستان «بادوم زمینی» بسیار دردناک است.
«بادومزمینی» 9 ساله از گونه سنگپشتان گوش قرمز در حالی پیدا شد که نواری پلاستیکی که ویژه بستهبندی بطریهای نوشابه است دور لاک او را گرفته و لاکپشت بیچاره در این بخش لاک خود رشد نکرده بود.
دامپزشکانی که او را معاینه کردند بر این عقیده بودند که «بادوم زمینی» از دوران کودکی در این پلاستیک گیر کرده و در این قسمت، لاک و اجزای داخلی بدنش رشد نکرده است. اگر این حادثه برای یک سمور آبی یا دیگر حیوانات آبزی اتفاق میافتاد حیوان بیچاره بیشک از عفونت میمرد. گو اینکه برای بسیاری از حیوانات دریایی و خشکی اتفاقهایی مشابه میافتد.
با معاینه «بادومزمینی» دامپزشکان دریافتند که به جز لاک بخشی از اندام داخلی او هم به اندازه کافی رشد نکرده است. ولی خبر خوب این بود که میتوانست با همین اندام ناقص هم زنده بماند اما چون لاک این حیوان بسیار سخت بود، دیگر امکان ندارد که این قسمت بدنش به حال عادی برگردد.
داستان «بادوم زمینی» تلنگری به وجدان انسان است. انسانی که طبیعت پیرامونش را به نابودی کشانده است و آرامآرام خود را نیز نابود میکند.
سنگپشت گوش قرمز، بومی جنوب ایالات متحده آمریکاست و به بیشتر کشورهای دنیا صادر و بهعنوان حیوان خانگی نگهداری میشود. این گونه حالتی تهاجمی دارد و جزء صد گونه نخست مهاجم در دنیا به حساب میآید و به دلیل گازهای دردناکی که میگیرد در طبیعت رها میشود. این گونه در رقابت با سایر گونههای زیستی همسان خود بسیار موفق است و چون دشمن طبیعی ندارد، به سرعت تکثیر میشود.
بنابراین بسیاری از کشورها بهمنظور حفاظت از گونههای داخلی حیاتوحش خود، واردات این لاکپشتها را ممنوع و مجازاتهای سنگینی برای نگهداری، خریدوفروش و رهاسازی این حیوان در طبیعت وضع کردهاند. اتحادیه اروپا خرید و فروش و نگهداری اینگونه را از سال 1997 ممنوع کرده است.
به تازگی خرید و فروش اینگونه از لاکپشتها در کنار سمندر امپراتور (که گونهای در حال انقراض است) بهویژه پیش از عید نوروز در کشور ما رواج یافته است. لاکپشت گوش قرمز را معمولا با نام لاکپشت مینیاتوری یا لاکپشت سنگاپوری پیش از عید نوروز به فروش میرسانند، در حالی که بیشتر اینگونه از لاکپشتها حامل ویروس بیماری «سالمونلا» (از بیماریهای بسیار کشنده مشترک بین انسان و حیوان) هستند.
برچسب: دوزیست
-
«بادوم زمینی» صدای وجدان بشر!
-
زیباترین دوزیست اورامانات در چنگال انقراض
دیده بان حقوق حیوانات: نسل سمندر خالدار منطقه اورامانات که از گونههای بسیار نادر حیات وحش و زیباترین دوزیست در این منطقه است، در معرض تهدید قرار دارد.
به گزارش خبرنگار فارس از پاوه و اورامانات، تنوع زیستی، یکی از فاکتورهای مهم توسعه پایدار به شمار میآید تا جایی که به دلیل اهمیت وجود تنوع زیستی و مبارزه با عوامل از بین برنده تنوع گونههای گیاهی و جانوری، سازمان ملل، سال 2010 را به عنوان سال بینالمللی تنوع زیستی نامگذاری کرد.
وجود گونههای نادر در طبیعت ایران به خصوص در نقاط دور افتاده و محروم و عدم توجه کافی به نگهداری و حفاظت از آنها تاکنون برخی از گونههای جانوری و گیاهی را که به واقع یک سرمایه ارزشمند ملی هستند، نابود کرده است.
منطقه اورامانات که یکی از مناطق بسیار خوش آب و هوای ایران است، چند سالی است که با ورود پیاپی تودههای گرد و غبار، طراوت گذشته خود را از دست داده است.
دلایلی از این دست و شاید عوامل ناشناخته دیگر باعث شده ساکنان محلی این منطقه دیگر اثری از بسیاری گونههای جانوری این منطقه همچون انواع پروانهها نبینند.
سنجاقکها هم که بیشتر در مناطق خوش آب و هوا یافت میشوند، کمتر از یک دهه پیش به فراوانی در این منطقه دیده میشدند ولی امروزه هیچ اثری از این گونه در منطقه اورامانات دیده نمیشود.
یکی دیگر از گونههای جانوری این منطقه که گمان میرود تا چند سال دیگر اثری از آن باقی نماند، نوعی دوزیست است که بدون هیچ اقدام عملی و حمایتی از سوی سازمان محیط زیست، در معرض نابودی است.
سمندر خال زرد منطقه اورامانات که کارشناسان محیط زیست، آن را گونهای بسیار نادر در دنیا میدانند با خطرات فراوانی مواجه است که نسل این دوزیست بسیار زیبا را تهدید کرده و حتی ممکن است نسل آن را منقرض نمایند.
در نقطهای از منطقه اورامانات که به دلیل احتمال هجوم سوداگران حیاتوحش از مشخص نمودن محل دقیق آن خودداری میکنیم، گونهای سمندر با پوستی سیاه و براق که بر روی آن لکههای درخشان زردرنگ وجود دارد، زندگی میکند که ساکنان محلی آن را با نام «روه نیله» میشناسند.
وجود انبوه درختان در برخی نقاط منطقه اورامانات در کوهپایههای سرسبز این منطقه که پوشیده از جنگلهای بلوط و وجود چشمسارانی با آبهای سرد و زلال است زیستگاه مناسبی را برای سمندر خال زرد فراهم کرده است.
به گفته ساکنین محلی این دوزیست که طول تقریبی بدنش 15 سانتیمتر است، فقط در آبهای پاک و زلال که به دور از هر گونه آلودگی باشد، یافت میشود و وجود آن در آب هر چشمه نشاندهنده سالم بودن آن آب است.
قاچاق سمندر، آلوده شدن آبهای محل زندگی آن، ورود فضولات دامی به آب چشمهها و انتقال آب برای آبیاری باغات و اراضی کشاورزی از مهمترین عوامل تهدیدکننده نسل این گونه جانوری به شمار میآید.
از دیگر عواملی که طی سالهای اخیر باعث کاهش چشمگیر جمعیت سمندر خال زرد در منطقه اورامانات شده، تغییر اقلیم و خشکسالیهای پیدرپی بوده است.
عرضه و فروش این گونه جانوری در حالی آزادانه در کشور انجام میشود که ایران جزو 26 کشور اول امضا کننده کنوانسیون جهانی کنترل تجارت گونههاى در خطر انقراض است که در اوایل دهه 70 میلادی به منظور حفظ گونههاى نادر جانورى تشکیل شد.
حال معلوم نیست سازمان حفاظت محیطزیست به چه دلیلی هیچ اقدام عملی و مشخصی برای حفاظت از این گونه در معرض تهدید انجام نمیدهد.
به نظر میرسد بهترین اقدام کارساز در شرایط حاضر فرهنگسازی توسط رسانه ملی برای ترغیب ساکنان محلی منطقه در حفاظت از این گونه نادر جانوری است.
رسانهای که میتواند با پخش برنامههایی خلاقانه، سطح آگاهیهای جامعه را به حد مقبولی رسانده و سدی در برابر به تاراج رفتن سرمایههای ملی و ژنتیکی این سرزمین به وجود آورد.
________________
گزارش : فرید کریمی
________________
شناسایی گونه های جدید خزندگان در استان کردستان
زیستگاه جدید سمندر لرستانی در استان خوزستان
کشف و ضبط ۴ قطعه سمندر امپراطور
آبشار «شِوی»؛ یکی از زیستگاههای سمندر امپراطور/تصویری