دسته: حیوانات در خطر انقراض

  • ثبت تصویر یوز ایرانی و کاراکال در پناهگاه حیات وحش میاندشت/ تصویر

    دیده بان حقوق حیوانات: به گزارش سبز پرس آبان ماه امسال، دوربین های تله ای کارگذاری شده توسط اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی در پناهگاه حیات وحش میاندشت در خراسان شمالی موفق به عکس برداری از یوزپلنگ آسیایی و کاراکال شدند.

  • احيای ببر مازندران با ببر سيبری ناممکن است

    دیده بان حقوق حیوانات: دکتر اسماعيل کهرم،کارشناس محيط زيست، در واکنش به اقدام سازمان محيط زيست براي احياي ببر مازندران با تکثير ببر سيبري، ضمن بيان مطلب فوق افزود: “ببر سيبري به علت اينکه در آب و هوايي سرد زيست مي کند دست کم 60 کيلو سنگين تر است. اين ببر با ببر مازندران تفاوت زيادي دارد و به هيچ عنوان نمي توان با تکثير آن نسبت به احياي ببر مازندران اميدوار بود.”

    به گزارش خبرگزاری محيط زيست ايران وي ادامه داد:”اينکه ببر از سيبري بياوريم يا شير از هندوستان، يک اقدام باغ وحشي است. سازمان محيط زيست نبايد چنين اقداماتي انجام دهد. اين گونه کارها تنها باعث سرگرمي مردم مي شود.”

    کهرم در پاسخ به اين سوال که “پس چرا روسيه به دنبال احياي پلنگ قفقاز با استفاده از پلنگ ايراني است؟” گفت: “ايران پلنگستان منطقه است. مي دانيم که منطقه قفقاز شامل 6 کشور روسيه، قرقيزستان، ترکيه، گرجستان، ارمنستان و قسمتي از ايران(شمال غربي) مي شود. روسيه پلنگي از ايران مي خواهد که در منطقه قفقاز باشد اما ببر سيبري چه ربطي به ببر مازندران دارد؟ تازه همان پلنگي که به روسيه برده شد هم اکنون به قرقيزستان برده شده؛ کشوري که قرار است المپيک زمستاني در آن برگزار شود.”

    اين استاد دانشگاه با اشاره به زيستگاهي که قرار است ميزبان ببرسيبري باشد، گفت: “تکثير در اين محيط اصلا جواب نمي دهد. ارتفاع سايتي که ساخته شده سه متر است در حالي که ببر 6 متر مي پرد. ببر بنگال و بالي در يک فضاي وسيع زيست مي کند اما در هتل هاي لاس وگاس هم مي توان ببر مشاهده کرد! منظورم اين است که زيستگاهي که براي ببرسيبري در نظر گرفته شده متناسب با کاري که قرار است انجام شود، نيست. وارد کردن ببر و شير اقدامي در سطح باغ وحش هااست نه اينکه سازمان محيط زيست که متولي محيط زيست کشور است بيايد و دست به چنين کارهايي بزند.”

    کهرم با اشاره به سختي هايي که مردم ميانکاله متحمل مي شوند،اظهار داشت: “از اين پس کار مردم آنجا مي شود پيدا کردن غذا براي ببرهاي سيبري. سختي نگهداري آن هم بر دوش مردم منطقه است و نگهباناني که آنجا مجبور به مراقبت از اين ببرها هستند.”

    _______________

    خبر مرتبط:

    شکار ناموفق آخرین درنای سیبری ایران/ زندگی امید با شانس، محیط زیست به دنبال احیای شیر و ببر

    پیشنهاد تغییر نام سازمان به بنگاه شادمانی و بازرگانی وحوش!/ وبلاگ میهمان

    انتقال ۲ جفت ببر روسی به میانکاله/در صورت بالا بودن آلودگی، ببر ماده معدوم می‌شود

    در ادامه طنز ببر سیبری: انتقال ببر ماده سیبریایی به میانکاله به مصلحت نیست

    روس‌ها برای عیادت از ببر ماده به ایران می‌آیند

    تکذیب خبر مرگ ببر ماده روسی باغ وحش ارم

    ببر سیبری ماده رو به بهبود است

    ببر سیبری در سمسکنده!

    این بار ببرهای سیبری نمی میرند

    ببر ماده سیبری هم مشمشه گرفت

    از فرستادن ۴ ببر دیگر جلوگیری کنید!

    سرنوشت ببر سیبری در انتظار شیرهای وارداتی از هند/ کاریکاتور

     

     

     

  • نگاهی به فعالیت های احیای یک گونه پرنده: «امید» ترکیه در احیای «آیبیس سرطاس»

    دیده بان حقوق حیوانات: کتاب پرندگان ایران، سال 1354، صفحه 359، بخش «گزارش های مشکوک» : «… در نوشته ها و گزارش های مربوط به پرندگان ایران جمعاً از 22 گونه دیگر نام برده شده است. ولی شواهد مبنی بر وجود این پرندگان در ایران آنقدر کافی به نظر نمی رسد که بتوان گونه های مزبور را جز فهرست پرندگان ایران به حساب آورد./ آیبیس سرطاس (Bald ibis) با نام علمی Geronticus eremite»

    به گزارش سبز پرس در بیشتر منابع، تنها از «شیر آسیایی» و «ببر هیرکانی» به عنوان گونه های نابود شده کشور اشاره شده است و این در حالی است که تغییر کاربری عرصه های طبیعی و به ویژه خشکاندن تالاب ها و تخریب پوشش جنگلی ایرانی_تورانی و زاگرسی نقش به سزایی در به فراموشی سپرده شدن گونه های پرندگان فلات ایران داشته است.
    در بقایای برجای مانده از شهرسوخته سیستان با پیشینه پنج هزار ساله، انبوه استخوان های برجای مانده پرندگان شکار شده نشان دهنده وجود و وفور گونه هایی است که صده ها از نابودی آنها در مجموعه دریاچه های هامون می گذرد. حداقل دو نمونه اردک در پنج هزار سال پیش در دشت سیستان وجود داشته اند که اکنون تالاب های کشور هند زیستگاه مهم آنها به شمار می آید.( سایت شهر سوخته سیستان )
    در پاره ای از گزارش های نیمه دوم قرن نوزدهم برخی پرنده شناسان در مناطق شمال غربی ایران در نزدیکی ترکیه کنونی به وجود «آیبیس سرطاس» اشاره داشته اند. در سال 1500 میلادی سرتاسر شمال آفریقا و در واقع سواحل هردو سوی دریای مدیترانه و مرکز اروپا و حتی سوئیس زیستگاه این آیبیس سیاه رنگ و سرطاس بوده است. به تدریج پیشرفت فناوری شکار (رواج اسلحه گرم و شکار تجاری) و تغییر کاربری زیستگاه باعث شد که در حال حاضر تنها جمعیت زادآور این پرنده محدود به 500 فرد در شمال شهر «آغادیر» مراکش شود و خوشبختانه در سال 2002 یک کلونی زادآور به تعداد 10 فرد در «پالمیرا» در سوریه یافت شد. پس از نصب جهت یاب های ماهواره ای بر این پرندگان یافت شده، مسیر مهاجرت آنها از دریای سرخ در سواحل عربستان تا مرکز اتیوپی (احتمالاً سرچشمه های رود نیل) کشف شد.
    همانند «لک لک سپید» برای ایرانیان، آیبیس سرطاس در نزد ترکان شرق آناتولی مسافر مکه بوده و از ارج و احترامی خاص برخوردار بود و در شهر کوچک «بیرسیک» در جنوب شرقی ترکیه مراجعت آنها برای زادآوری با جشن و سرور برگزار می شد.
    در سال 1930 جمعیت آیبیس ها در حدود سه هزار فرد برآورد می شد ولی از سال 1970 کاهش شدید جمعیت، زنگ خطر نابودی را به صدا درآورد. در سال 1982 400 آیبیس شمرده شد، در سال 1987 این تعداد به تنها هفت جفت کاهش یافت و در سال 1990 تنها یک آیبیس مشاهده شد. دو سال پس از آن و در سال 1992 این گونه در ترکیه رسماً «نابود شده» معرفی شد.
    البته در سال 1977 یک جفت پرنده بالغ و 9 جوجه برای پرورش در اسارت گرفته شد ولی سوگمندانه، بنا بر دلایلی، پروژه با مرگ پرندگان اسیر با شکست روبرو شد. با شرایط پیش رو عملاً ژن جمعیت شرقی آیبیس سرطاس، جز 10 آیبیس موجود در سوریه نابود شد.

    آیبیس سرطاس (Bald ibis) با نام علمی  Geronticus eremite

    آیبیس سرطاس (Bald ibis) با نام علمی Geronticus eremite

    با این حال به دلیل وجود تنها یک جمعیت زادآور در شمال مراکش و خطر نابودی زیستگاه منحصر به فرد آن، مجامع جهانی به فکر احیای نسل این پرنده در زیستگاه های کهن او افتادند. کشورهای اتریش و اسپانیا در اروپا از پیشگامان معرفی مجدد و پایداشت زیستگاه این پرنده هستند. زیستگاه های اطراف شهر بیرسیک ترکیه به عنوان مکانی مناسب برای احیای نسل پرنده انتخاب شده و تا سال 2006 تعداد آیبیس ها به 91 فرد رسید.
    کارشناسان مجرب با ایجاد آشیانه های چوبی به صورت کلونی زادآوری روی صخره ها، پرندگان وارداتی از مراکش را تشویق به زندگی در طبیعت اطراف و تغذیه در کرانه های رود فرات می کنند. برنامه بعدی این کارشناسان آن است که پس از به ثبات رسیدن جمعیت زادآور، از زنده گیری و انتقال پرندگان در خارج از فصل زادآوری به محوطه های فنس کشی دست کشیده و سعی در احیای مسیر مهاجرتی کهن آنها به سوی سرچشمه های رود نیل کنند.
    این امید وجود دارد که در صورت برخورد پرندگان تکثیر شده در اسارت با معدود آیبیس های سرطاس سوری، نمونه های جدید به پیروی از آیبیس های سوری اصیل، بهترین مسیرهای مهاجرتی را فراگیرند.
    با توجه به مدیریت مطلوب و جوابگوی ترک ها بر ثروت های طبیعی خویش، این امید وجود دارد که در آینده ای نه چندان دور پرنده نگران ایرانی مثلاً در تالاب «کانی برازان» شاهد گونه ای باشد که در نگاه نخست با «اکراس سیاه» اشتباه گرفته شود… ولی … این آیبیس سرطاس است و نه چیز دیگر!

    پیوست:
    اسکندر فیروز در سال 1354 در مقدمه کتاب پرندگان ایران اینگونه آورده اند: «… اگر به یک هموطن بگوئیم که تعداد مردمی که در انگلستان آماتور پرنده شناسی هستند به اندازه تماشاچیان فوتبال در ایران است، ممکن است در عقل گوینده تردید پیدا کند. اصطلاح انگلیسی (Bird-watcher) به معنی تماشاگر پرنده به اینگونه علاقه مندان اطلاق می گردد، اما چگونه می توان این عبارت را به زبان خودمان که پرنده را بدین معنی تماشا نمی کنیم ترجمه کرد.

    شاید تنها آموزش صحیح و پایه ای و برخورد اصولی و بدور از احساسات و مال اندیشی با جوامع محلی و مرتبط با کلونی پرندگان وحشی، آخرین امید نسل های بعدی برای دیدن انبوه خوتکاها در فریدونکنار باشد.»

    ______________

    خبر مرتبط:

    شکار ناموفق آخرین درنای سیبری ایران/ زندگی امید با شانس، محیط زیست به دنبال احیای شیر و ببر

    بازگشت امید به طبیعت ایران/ درنای تنهایی که هنوز هم به میهمانی ایران می آید

    جهانگردانی که نیاز به حمایت دارند

    به انگیزه روز جهانی پرندگان مهاجر(World Migratory Bird Day) جهانگردانی که نیاز به حمایت دارند

    بازگشت تنها بازمانده درنای سیبری به ایران

    مهمان های پاییزی سرزمین ما و ثروتی که همراه خود می آورند

  • مرگ دسته‌جمعي60 وال پايلوت در نيوزيلند

    دیده بان حقوق حیوانات: به گزارش مقامات محيط زيست نيوزيلند، بيش از 60 وال پايلوت در«جزيره جنوبي» اين كشور به گل نشستند و جان باختند.

    به گزارش ايسنا به گفته دپارتمان محيط زيست، گردشگران روز دوشنبه پيدا شدن لاشه 60 وال پايلوت را كه حدود شش متر طول داشتند به مسئولان محيط‌زيست اطلاع دادند.

    به گزارش خبرگزاري فرانسه، به گفته مقامات محيط‌زيست نيوزيلند اين وال‌ها پس از بالا آمدن سطح آب دريا به سطح كم عمق آب آمدند اما قادر به برگشتن نبوده‌اند و در ساحل دريا به گل نشستند.

    به گزارش ايسنا به نقل از شبكه خبري 24 فرانسه، دانشمندان در مورد علت به گل نشستن اين وال‌ها مطمئن نيستند.

    __________________

    خبر مرتبط:

    در صورت مشاهده پستانداران دریایی به گل نشسته چه کنیم؟/ تصویر

    مرگ غریب یک غول مهربان/ تصاویر

    خودکشی یک نهنگ در ساحلی در شیلی

    نجات یک وال کوسه توسط بومیان بندر چابهار

    مرگ نهنگ بیست تنی در جاسک

    مرگ نهنگ ‌٢٠ تنی در پی برخورد با موتور کشتی (گزارش تصویری)

    جزئیات مرگ نهنگ ۸ متری در بندر جاسک

    بیشترین مرگ و میر دلفینها و نهنگها در جاسک اتفاق می افتد

    شناورهای صید قاتل پستانداران دریایی خلیج فارس

    تلف شدن ۱۰۷ نهنگ در سواحل نیوزلند

    تصاویر ۱۰ مرگ دسته جمعی حیوانات

    تنگه هرمز مثلث برمودای آبزیان در معرض انقراض

    رهاسازی سفره‌ماهی ۳۰۰ کیلویی/ عکس

    بچه نهنگی که سونامی به مزارع برنج انداخت/ عکس

    نهنگ‌ها از سر و صدای غیرعادی وحشت دارند

  • 25 درصد پستانداران در خطر انقراض هستند .

    دیده بان حقوق حیوانات ایران : رئيس برنامه گونه‌هاي زيستي IUCN، جين اسمارت، گفته است كه آخرين گزارش فهرست قرمز، خبرهاي نااميد كننده و اميد وار كننده‌اي را در مورد وضعيت گونه‌هاي زيستي جهان ارائه مي دهد.عليرغم فعاليت‌هاي انجام شده در حوزه حفاظت از گونه هاي طبيعي، 25 درصد پستانداران در خطر انقراض هستند. براي مثال بررسي چندين گونه كرگدن نشان مي‌دهد كه زيرگونه‌هاي كرگدن سياه با نام علمي « Diceros bicornis longipes» در غرب آفريقا در وضعيت انقراض قرار دارند.همچنين زيرگونه‌هاي كرگدن سفيد با نام علمي «Ceratotherium simum cottoni»، درمناطق مركزي آفريقا در ليست حيواناتي قرار دارند كه در معرض انقراض هستند.
    سيمون استوارت، مدير کميسيون گونه هاي نجات يافته IUCN ،گفته است :ما مسئول محافظت از گونه‌هايي هستيم كه محيط زندگي‌مان را با آنان شريك هستيم و در صورت انجام اقدامات صحيح مي توانيم از انقراض آنان جلوگيري كنيم.چندين موفقيت در حوزه جلوگيري از انقراض حيوانات صورت گرفته است. براي مثال زير گونه‌هاي كرگدن سفيد از تعداد 100 در پايان قرن 19 ميلادي به جمعيت بالغ بر 20 هزار رسيده است. همچنين گونه اسب Przewalski’s از وضعيت شديدا بحراني به بحراني ارتقاء پيدا كرده است.

    اين گزارش نشان مي دهد كه خزندگان تنوع زيستي مهمي را در مناطق خشك و جزاير به وجود آورده‌اند. فهرست قرمز اخير نشان مي‌دهد كه 40 درصد از خزندگان خاكزي منطقه ماداگاسكار در معرض خطر هستند و اين اطلاعات جديد كمك خواهد كرد تا برنامه‌هايي را براي حفاظت از حيوانات ماداگاسكار شود.مناطق حفاظت شده جديدي در ماداگاسكار در نظر گرفته شده است كه به حفاظت تعداد چشمگيري از گونه‌هاي در حال انقراض اين منطقه كمك مي‌كند.
    به گزارش ايسنا، بر اساس فهرست قرمز وضعيت پنج گونه از هشت گونه ماهي تن در حال انقراض يا نزديك به انقراض قرار دارند كه شامل Southern bluefin ، Atlantic Bluefin ،Yellowfin مي‌شوند و اين اطلاعات به دولت‌ها كمك مي‌كند كه در مورد آينده اين گونه‌هاي زيستي كه از نظر اقتصادي نيز ارزشمند هستند، برنامه‌هاي سنجيده‌اي پيش گيرند.

    منبع: ایسنا

    ____________________________________________________

    اخبار مرتبط :

    تصاویر ۱۰ لاک پشت آب شیرین در معرض انقراض

    آخرین غرش سلطان جنگل نزدیک است

  • توله شیرهای اسیر خرم آباد

    دیده بان حقوق حیوانات: سه شیر بخت برگشته دیگر به شیر های اسیر ایران اضافه شد، شیرهایی که به دلیل خودخواهی بشر، محکومند تمام عمر را در قفس سر کنند و در شرایط غیر قابل تحملی که می بینید.
    به گزارش سبز پرس باغ وحش خرم آباد كه از يك سال پيش آغاز به كار كرده در يك ماه گذشته شاهد تولد چهار توله شير بوده است. توله شيرهايي كه از نخستين روز تولد باعث شور و شوق بازديدكنندگان باغ وحش شده و حال و هواي اين مكان را به كلي تغيير داده اند.
    توله شيرهاي باغ وحش خرم آباد
  • برنامه حمایت از یوزپلنگ نتیجه بخش بود/ مذاکره با هند برای احیای شیر ایرانی

    دیده بان حقوق حیوانات: معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور با اشاره به نتیجه بخش بودن برنامه حمایت از یوزپلنگ آسیایی، از مذاکرات این سازمان با کشور هند به منظور احیای شیر ایرانی خبر داد.

    به گزارش خبرگزاری مهر، محمد جواد محمدی زاده پیش از ظهر شنبه در جمع خبرنگاران و اصحاب رسانه لرستان در پاسخ به سئوال خبرنگار مهر پیرامون احیا و تکثیر گونه های در حال انقراض اظهار داشت: سازمان حفاظت محیط زیست کشور برنامه ای برای حفاظت و احیا گونه های در حال انقراض یا گونه های منقرض شده تدوین کرده که این دو طرح در حال انجام است.

    وی با اشاره به اینکه یوزپلنگ آسیایی جزء گونه های در خطر انقراض است، اظهار داشت: تعداد این گونه در کشور به تعداد انگشتان دست هم نمی رسید که خوشبختانه در چند سال اخیر طی یک برنامه مورد حمایت قرار گرفته است.

    وی تصریح کرد: برنامه حمایت از یوزپلنگ آسیایی نتیجه بخش بوده است و هم اکنون حداقل 100 قلاده از آن در کشور وجود دارد.

    محمدی زاده با اشاره به اینکه یوزپلنگ آسیایی یکی از افتخارات محیط زیست ایران در جهان است، اظهار داشت: احتمال می دهیم تا 120 قلاده از یوزپلنگ آسیایی در کشور وجود داشته باشد که در 10 منطقه کشور گسترده شده اند.

    وی یادآور شد: همچنین گونه های دیگری از جمله سمندر لرستانی و گورخر ایرانی نیز در خطر انقراض هستند که ما به طور جدی به دنبال اجرای طرح های حمایتی و حفاظتی این گونه ها هستیم و در حال حاضر این طرح ها در حال اجرا است.

    رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور در ادامه با اشاره به اینکه ما در کشورمان با خطر انقراض گونه های گیاهی و درختان هم مواجه هستیم اظهار داشت: از 8 هزار گونه گیاهی موجود در کشور230 نوع آنها در خطر انقراض هستند.

    وی تصریح کرد: سازمان حفاظت محیط زیست کشور به دنبال تکثیر و احیا این گونه های گیاهی است.

    محمدی زاده همچنین با اشاره به گونه های منقرض شده ایرانی اظهار داشت: شیر ایرانی به عنوان یکی از گونه های اصیل ایرانی بیش از 100 سال است که منقرض شده است و اثری از آن در ایران نیست.

    وی با بیان اینکه گستره زیستگاه این گونه از یونان تا ترکیه و بخشی از ماوراء قفقاز و آسیای میانه، افغانستان و پاکستان تا هند است، تصریح کرد: مرکزیت و خواستگاه این گونه ایران است که حدود 103 سال پیش آخرین بازمانده آن شکار شده است.

    محمدی زاده با اشاره به اینکه هم اکنون نوع طبیعی آن در منابع طبیعی و جنگل های هند وجود دارد اظهار داشت: هم اکنون نوع پرورشی و دست پرورده شیر ایرانی در باغ وحش های فرانکفورت، لندن و بخش هایی از اروپا وجود دارد.

    وی از مذاکرات سازمان محیط زیست ایران با هند خبر داد و افزود: ما به دنبال احیا زیستگاه و پرورش شیر ایرانی ابتدا به صورت در اسارت و سپس در زیستگاههای طبیعی هستیم و قرار است که کار علمی سنگینی روی احیا این گونه انجام شود.

    محمدی زاده همچنین از انقراض آخرین ببرهای ایران در 50 سال گذشته خبر داد و اظهار داشت: آخرین ببرها در منطقه گلستان و میان کاله شکار شده اند و هم اکنون گونه ای از آن در ایران وجود ندارد.

  • خانواده لاک‌پشت گالاپاگوس/ تصویر

    دیده بان حقوق حیوانات: مندی کوایل، عکاس سولنت‌نیوز، این تصویر زیبا را از راه‌پیمایی ماده‌لاک‌پشت گالاپاگوس و بچه 87 گرمی تازه به‌دنیا آمده‌اش در باغ‌وحش تارونگا وسترن‌پلینز استرالیا ثبت کرده است.

    سی سال طول می‌کشد تا این لاک‌پشت نوزاد به جثه مادر 256کیلوگرمی‌اش برسد. لاک‌پشت‌های گالاپاگوس به‌طور متوسط بیش از صد سال عمر می‌کنند و از این نظر، بیشترین عمر را در میان مهره‌‌داران دارند.

  • وداع با کرگدن سیاه/ خبر تاسف بار انقراض قطعی کرگدن سیاه

    کرگدن سیاه

    دیده بان حقوق حیوانات: اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست در آخرین به‌روزرسانی «فهرست سرخ گونه‌های در معرض خطر»، انقراض قطعی کرگدن سیاه غربی یکی از انواع کرگدن‌های غول‌پیکر دوشاخ بومی آفریقا را به طور رسمی اعلام کرده و از انقراض احتمالی دو زیرگونه دیگر کرگدن‌های آفریقایی خبر داده‌است.

    به گزارش دنیای صنعت کرگدن سیاه غربی با نام علمی Diceros bicornis longipes یکی از زیرگونه‌های کرگدن سیاه بود که ۳ تا ۳٫۸ متر طول، ۱٫۴ تا ۱٫۷ متر ارتفاع در ناحیه شانه، ۸۰۰ تا ۱۳۰۰ کیلوگرم وزن، و دو شاخ؛ یکی به ارتفاع ۵۰ تا ۱۳۰ سانتی‌متر و دیگری به ارتفاع ۲ تا ۵۵ سانتی‌متر داشت و در دشت‌های ساوانا غرب آفریقا زندگی می‌کرد.

    آخرین به روزرسانی فهرست سرخ اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست (با نام اختصاری IUCN) که روز پنجشنبه ۱۰ نوامبر (۱۹ آبان) منتشر شده و در آن وضعیت تعدادی از انواع کرگدن مورد بازنگری قرار گرفته، نشان می‌دهد که کرگدن سیاه غربی به طور کامل منقرض شده و دیگر نه در طبیعت و نه حتی در باغ وحش‌ها وجود ندارد. از سال ۲۰۰۶ تاکنون هیچ گزارشی از مشاهده این حیوان یا آثار آن مانند رد پا و فضولات و مانند آن‌ها به دست نیامده‌است. نسخه جدید فهرست سرخ آی‌یوسی‌ان دونوع دیگر کرگدن یعنی کرگدن سفید آفریقای مرکزی و کرگدن سفید شمال آفریقا را هم بر لبهٔ پرتگاه نابودی و احتمالاً منقرض شده در حیات وحش اعلام کرده‌است.

    شکار وحشیانه کرگدن‌های آفریقا در سده نوزدهم موجب شد تا در اوایل سده بیستم نسل این این حیوان به همراه دیگر انواع کرگدن در آستانه انقراض قرار داد. در دهه ۱۹۳۰ اقدامات حفاظتی برای نجات نسل این جانور وضعیت را کمی بهتر کرد، اما با کاهش اقدامات حفاظتی و افزایش شکارچیان تعداد کرگدن‌ها دوباره رو به کاهش نهاد و در دهه ۱۹۸۰ به چند صد رأس رسید. شکار همچنان ادامه یافت و تا سال ۲۰۰ میلادی تعداد کرگدن‌های سیاه غربی فقط چند صد رأس بود.

    شمال کامرون آخرین زیستگاه کرگدن‌های سیاه غربی بود که زیرگونه‌ای متمایز از دیگر انواع کرگدن‌های سیاه در جنوب آفریقا به شمار می‌روند. در تحقیق گسترده‌ای که در سال ۲۰۰۶ در کامرون انجام شد هیچ نشانه‌ای اعم از رد پا و فضولات و .. از کرگدن به دست نیامد و این موضوع احتمال اتقراض این جانور را بسیار تقویت کرد. در سال‌های بعد نیز هیچ گزارشی از مشاهده این کرگدن‌ها یا نشانه‌های آن‌ها به دست نیامده است. تا اینکه دو روز پیش در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۱ اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست انقراض این جانور را تأیید کرد.

    هرچند بر اساس مقررات حفاظتی برای تأیید انقراض قطعی یک جانور بایستی ۳۰ سال از آخرین مشاهده آن بگذرد و موارد نادری از مشاهده دوباره جانورانی که تصور می‌شده منقرض شده‌اند وجود دارد (یکی از نمونه‌های آن مشاهده دوباره گوزن زرد ایرانی که تصور می‌شد در اواخر سده نوزدهم منقرض شده‌است، در دهه ۱۳۳۰ در جنگل‌های حاشیه کرخه و دز است)، اما برای جانوری در حد و اندازه‌های کرگدن که دومین حیوان بزرگ خشکی‌زی است و در دشت‌های باز سکونت دارد، پنهان مانده شدن بسیار دور از ذهن است و با این اوصاف بایستی انقراض آن را قطعی دانست.

    در واقع کرگدن سفید جنوب آفریقا تنها نوع کرگدن است که از پرتگاه انقراض فاصله گرفته و تمامی انواع دیگر این جانور در شرایطی بحرانی با نابودی دست و پنجه نرم می‌کنند. دلیل اصلی این نابودی هم شکار بی‌رویه بده که با هدف تجارت شاخ این حیوان صورت می‌پذیرد. بازار اصلی شاخ کرگدن در کشورهای عربی خاورمیانه است و از این شاخ‌ها برای ساخت قبضه خنجر از آن استفاده می‌شود. افزایش تقاضا در دهه ۱۹۷۰ همزمان با افزایش ثروت کشورهای خاورمیانه‌ موجب شد تا بی سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۲ جمعیت کرگدن‌های سیاه ۹۶٪ کاهش پیدا کرده یا به عبارت دیگر در طول ۲۲ سال تعداد کرگدن‌ها به یک بیست‌وپنجم کاهش پیدا کند.

    سیمون استوارت، رئیس شورای بقای گونه‌ها در آی‌یوسی‌ان، در توضیح ارزش شاخ این حیوان به بی‌بی‌سی می‌گوید: «شما باید تصویر کنید که یک حیوان با شاخی از طلا در حال گشت‌وگذار است. به همین دلیل است که این همه شکارچی به دنبال این خیوان هستند و از همین رو تأمین امنیت این جانور این‌قدر مهم است».
    شاخ کرگدن در طب سنتی چینی هم کاربرد دارد و گفته می‌شود مصرف آن برای به هوش آوردن بیمارانی که به اغما رفته‌اند، درمان تب‌های حاد، افزایش توانایی جنسی مردان و افزایش باروری مؤثر است. اما علم پزشکی هیچ نوع قابلیت درمانی را برای شاخ کرگدن تأیید نکرده‌است.

    علاوه بر شکار غیرقانونی، از عوامل دیگری همچون تخریب زیستگاه‌ها، اقدامات ضعیف برای جلوگیری از شکار و عدم برخورد قانونی جدی در دادگاه‌ها با شکارچیان؛ هم به عنوان عوامل مؤثر در انقراض این جانور غول‌پیکر یاد می‌شود. تأسف‌بار آنکه هیچ نمونه‌ای از کرگدن سیاه غربی هم در اسارت زندگی نمی‌کند تا  بازگردانی آن به طبیعت در آینده ممکن باشد.

    خبرگزاری یونایتد پرس به نقل از سیمون استوارت می‌نویسد: «انسان‌ها مباشران کره زمین هستند و ما مسئول حفاظت از جاندارانی هستیم که در کنار ما زندگی می‌کنند». وی ادامه می‌دهد: «هم در مورد کرگدن سیاه غربی و هم در مورد کرگدن سفید شمالی اگر ما از اقدامات حفاظتی پیشنهادی انجام می‌شدند، وضعیت اکنون کاملاً متفاوت بود».

    استوارت می‌افزاید که در مورد کرگدن سفید جنوبی وضعیت به گونه‌ای کاملاً متفاوت پیش رفته و شمار این جانور از کمتر از ۱۰۰ رأس در اواخر سده نوزدهم به بیش از ۲۰ هزار رأس در حال حاظر رسیده‌است».

    وی ادامه می‌دهد: «اقدامات حفاظتی باید تقویت شوند، به ویژه مدیریت زیستگاه‌ها برای بهبود شانس تولید مثل کرگدن‌ها تا به این ترتیب از انقراض بقیه انواع کرگدن جلوگیری شود».

    بر اساس گزارش جدید این سازمان ۲۵ درصد کل انواع پستانداران کره زمین در خطر انقراض قرار دارند. از موضوعات محوری در گزارش جدید آی‌یوسی‌آن وضعیت حیات وحش ماداگاسکار بزرگترین جزیره سواحل آفریقا است که ۴۰ درصد کل خزندگان آن در خطر انقراض می‌باشند.

    از بخش های امیدوارکننده در گزارش جدید آی‌یوسی‌ان موفقیت در بازگردانی اسب پرژوالسکی (با نام علمی Equus ferus) به طبیعت است. این اسب وحشی که در سال ۱۹۹۶ انقراض آن در طبیعت قطعی شده بود، با انجام یک برنامه تکثیر در اسارت به حیات وحش برگردانده شد و اکنون بیش از ۳۰۰ رأس از آن در طبیعت زندگی می‌کنند.

    گزارش جدید آی‌یوسی‌ان هرچند نکات امیدوارکننده‌ای نیز در خود دارد اما در مجموع از کاهش تنوع زیستی کره زمین و افزایش حیوانات منقرض شده و در خطر انقراض خبر می‌دهد.

  • مشاهده دو قطعه پرنده طاووسک در تالاب کانی برازان مهاباد

     

    دیده بان حقوق حیوانات: مدیر کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی از مشاهده دو قطعه پرنده نادر طاووسک در تالاب کانی برازان مهاباد نخستین سایت پرنده نگری کشور خبر داد.”
    حسن عباس نژاد در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه تعداد دو قطعه پرنده طاووسک در تالاب بین المللی کانی برازان در مهاباد بعنوان نخستین سایت پرنده نگری کشور توسط کارشناسان این اداره کل مشاهده شده است، افزود: این موضوع به عنوان اولین ثبت مشاهده این گونه در آذربایجان غربی بسیار حائز اهمیت است.وی در ادامه اظهار داشت: تا کنون در هیچ یک از زیستگاههای آبی آذربایجان غربی این گونه مشاهده نشده و استان در محدوده پراکنش گونه قرار ندارد بطوریکه علت حضور این گونه تغییرات اکولوژیکی در زیستگاههای اصلی است.مدیر کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی بیان داشت: در ایران، این پرنده بومی گیلان و مازندران و جلگه خوزستان و سیستان بوده و طاووسک در گیلان به دلیل خشک ‌شدن نیزارها در معرض خطر انقراض قرار گرفته و شکار آن ممنوع است.

    تالاب بین المللی کانی برازان مهاباد با مساحت 907 هکتار به عنوان اولین سایت پرنده نگری کشور محسوب می شود.