برچسب: خزر

دیده بان حقوق حیوانات: بومیان و صیادان منطقه جنوب دریای خزر معتقدند که جمعیت اردک ماهی خزر، در سال های اخیر به شدت کاهش یافته و جمعیت باقی مانده نیز به لحاظ ابعاد، کوچک شده اند. محققان شیلات دلیل این مورد را آلودگی دریای خزر و تخریب زیستگاه های این جانور می دانند.

خبرگزاری میراث فرهنگی- گروه محیط زیست- از آن جا که اردک ماهی در زمره ماهیان گوشتخوار است که در بالای زنجیره غذایی قرار دارد، محققان معتقدند هرگونه تغییر در جمعیت یا اندازه این جانور آبزی می تواند بر آلودگی و وجود مشکل در زیستگاه دلالت داشته باشد. اردک ماهی خزر در آب های ایران نیز در سال های اخیر با چنین مشکلی مواجه بوده است که در نهایت به نابودی و کاهش چشمگیر جمعیت در بسیاری از زیستگاه ها و کاهش اندازه آن انجامیده است.

«مونا تبرک»، کارشناس محیط زیست که روی اردک ماهیان خزر تحقیق می کند، در گفت و گو با CHN در مورد شرایط کنونی اردک ماهیان در آب های جنوبی دریای خزر گفت: «نیمه دوم شهریورماه فصل صید اردک ماهی است و بومیان مناطقی که در آن ها اردک ماهی صید می شود، می گویند که جمعیت این ماهی در این مناطق بسیار کم شده و اندازه آن نیز در سال های اخیر به شدت کوچک شده است.»

تبرک اضافه کرد: «پرس و جوها برای مثال در بازار ماهی فروشان محمودآباد نشان می دهد که در برخی دکه ها و به سختی می توان دو یا سه اردک ماهی یافت، این در حالی است که در گذشته در این بازارها اردک ماهی به فراوانی یافت می شد.»

این محقق در چهار منطقه تالاب انزلی، تالاب لپو و آب بندان های محمودآباد در مورد اردک ماهی تحقیق کرده است. دریاچه ولشت نیز یکی دیگر از مناطق آزمایشی است که در لیست تحقیقات او قرار دارد.

به گفته تبرک، محلی ها در منطقه «تالاب لپو» در منطقه زاغمرز نیز گفته اند که جمعیت و اندازه اردک ماهی ها در این منطقه به شدت کاهش یافته است. در حال حاضر تنها منطقه ای که اردک ماهی در آن از جمعیت مناسبی برخوردار است، تالاب انزلی است.

تبرک در مورد دلایل چنین رخدادی در مورد اردک ماهی های خزر گفت: «تخریب زیستگاه و آلوده شدن آن توسط فاضلاب های صنعتی و سموم کشاورزی از مهم ترین دلایلی است که موجب آسیب به جمعیت اردک ماهی ها شده است.»

به گفته او، همسان شدن جمعیت اردک ماهی ها به لحاظ ژنتیکی نیز می تواند موجب آسیب به جمعیت جانوری شود که به نظر می رسد این اتفاق در مورد اردک ماهی خزر نیز رخ داده است. هنگامی که همسان شدن اتفاق می افتد، جانور نمی تواند خود را با بیماری ها یا آلودگی های موجود سازگار کند و در نتیجه آسیب می بیند.

از آن جا که اردک ماهی در بالای زنجیره غذایی قرار دارد، هرگونه آلودگی و یا از میان رفتن زیستگاه را با بررسی جمعیت این گونه می توان تشخیص داد با این توضیح که: «جانوران پایین زنجیره غذایی حجم کمی از سموم یا آلودگی ها را در بدن خود ذخیره می کنند و از آن جا که جانورانی مانند اردک ماهی از این جانوران تغذیه می کنند، میزان آلودگی ها در بدن آن ها به مراتب بیشتر می شود.»

صید اردک‌ماهی ۱۰۰کیلو‌گرمی درگیلان

عاقبت حرص و ولع اردک ماهی/ تصویر

دیده بان حقوق حیوانات: رییس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گیلان گفت: اختراع بیوتکنیک تکثیر مصنوعی و تولید بچه ماهی از ماهیان خاویاری پرورشی در چهارمین جشنواره ملی نوآوری و شکوفایی ثبت شد. به گزارش ایسنا، محمود بهمنی از شرکت فعال مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گیلان در چهارمین جشنواره ملی نوآوری و شکوفایی خبر داد و گفت: با ارائه ثبت اختراع خود در بخش داوری جشنواره با عنوان«بیوتکنیک تکثیر مصنوعی و تولید بچه ماهی از ماهیان خاویاری پرورشی با استفاده از ترکیب تلفیقی GnRH » و دستاوردهای علمی مرتبط بعنوان تنها نماینده موسسه تحقیقات شیلات ایران در این جشنواره شرکت کرده است. وی با اشاره به اینکه نسل ماهیان خاویاری در خزر رو به نزول است و همه ماهیان خاویاری خزر در خطر انقراض نسل قرار دارند، افزود: یکی از دلایل مهم کاهش ذخایر ماهیان خاویاری عدم امکان مهاجرت آنها به رودخانه‌های مادری برای تکثیر طبیعی است. دانشیار پژوهشی موسسه تحقیقات شیلات ایران با اشاره به اینکه برداشت بی‌رویه شن و ماسه و ورود فاضلاب‌های صنعتی، خانگی و کشاورزی و همچنین ساخت متعدد انواع سدها در بالادست که موجب کاهش سهم آب رودخانه سفیدرود در گیلان شد تکثیر ماهیان خاویاری را به خطر انداخت، ادامه داد: همچنین آلودگی‌های نفتی دریای خزر به علت آلودگی‌های نفتی از سوی کشور آذربایجان و آلودگی‌های صنعتی که از سوی کشور روسیه و رودخانه ولگا به خزر می‌ریزد نسل این ماهیان ارزشمند را به خطر انداخته است. وی اظهار کرد: صیدهای غیرمجازی که پس از فروپاشی شوروی سابق با استقلال کشورهای جدید رخ داد نیز به کاهش هرچه بیشتر ماهیان خاویاری منجر شده است. دکتر بهمنی باید علاوه بر بومی‌سازی دانش کشور در زمینه تکنولوژی تکثیر ماهیان خاویاری،تقویت زیرساخت‌های مربوط به بازسازی ذخایر در دستور کار قرار دهیم و مراکز را به تکنولوژی‌های روز مجهز کنیم. وی خاطرنشان کرد: با اجرایی شدن برنامه‌های تحقیقاتی ماهیان خاویاری که از سوی تحقیقات بین‌المللی ماهیان خاویاری صورت گرفته است نه تنها مشکلات امروز ماهیان خاویاری حل خواهد شد، بلکه با توسعه ورود بخش بیشتر بخش خصوصی نیز مواجه خواهیم شد.

دیده بان حقوق حیوانات: فک از جمله حیوانات زیبا و نادری است که در محدوده دریای خزر زندگی می‌کند؛ این حیوان دارای پوستی خز مانند است که همین پوست زیبا بهانه‌ای را برای شکار فک‌ها توسط شکارچیان فراهم کرده و این پستاندار را در معرض انقراض قرار داده است.

به گزارش خبرگزاری فارس فک تنها پستانداری است که در دریای خزر زندگی می‌کند؛ این حیوان که نام علمیش (usa caspica) است در فصل‌های مختلف سال به نواحی مختلف خزر مهاجرت می‌کند به طور مثال در نیمه دوم سال یعنی در فصل پاییز، زمستان و اوایل بهار به سواحل شمالی خزر که آب‌های کم عمق‌تر دارد، مهاجرت کرده و زمانیکه هوا گرم می‌شود یعنی در نیمه اول سال به خزر جنوبی و میانی که آب‌های عمیق‌تر دارند، برای زندگی می‌رود.

ویژگی دیگر فک‌ها این است که این حیوانات از جمله پستاندارانی هستند که علاقه ‌دارند در نقاط سردسیر زندگی کنند بنابراین روی یخ‌ها زایمان کرده و در جزایر زندگی می‌کنند همچنین دوره تولیدمثل در این حیوانات 2 تا 3 سال است و هر بار هم یک بچه از آنها متولد می‌شود البته فک‌ها حیواناتی تک همسری هستند که علی‌رغم سایر حیوانات برای جفت‌گیری با همدیگر نمی‌جنگند.

علی‌رغم اینکه همه تصور می‌کنند فک‌ها به دلیل زیستن کنار هم حیواناتی اجتماعی هستند اما آنها اجتماعی نیستند البته فک‌ها در فصول جفت‌گیری (تابستان و زمستان)به صورت گروهی زندگی کرده و در تابستان با خرخر کردن و زَدن باله به هم اعلام می‌کنند که باید فاصلشان حفظ شود اما در باقی فصول به صورت انفرادی و تنها زندگی می‌کنند.

از دیگر ویژگی‌های این حیوانات نادر خوردن غذاهای مختلف بسته به فصل و قابل دسترس بودن است؛ مثلاً هنگامی که در نواحی شمالی هستند به خوردن ماهی‌ها و خرچنگ‌ها می‌پردازند و هنگامی که در نواحی جنوبی خزر زندگی می‌کنند، شاه ماهی، ماهی‌های کوچک، ماهی کپور، ماهی‌های خمسی، میگوها و گاهی مارهای دریایی هم در لیست غذایی آنها قرار دارد البته فک‌های خزر عمدتاً ماهی خوارند و ماهی کیلکا مهمترین منبع غذایی آنها محسوب می‌شود.

طول عمر این حیوان نادر در حیات وحش 35 است اما تا 50 سال هم گزارش شده است؛ اما نکته‌ای که در این میان مهم تلقی می‌شود این است که شکار بی‌رویه فک‌ها، جمعیت این جانور را به حد قابل توجهی کاهش داده و آنها را در معرض انقراض قرار داده است چراکه این حیوان پوست خز بسیار زیبایی دارد.

به گفته عبدالرضا کرباسی، معاون محیط زیست دریایی سازمان محیط زیست کشور در دریای خزر حدود یک میلیون فُک وجود داشته است که طی 10 سال اخیر تعداد آنها به یکصد هزار کاهش یافته است.

البته وی علت مرگ ‌و میر فک خزری را بیشتر صید بی‌رویه این جانور می‌داند و مدعی است که این موضوع توسط صیادان ایرانی رعایت می‌شود ولی متأسفانه 4 کشور دیگر حاشیه‌نشین دریای خزر برای بهره‌بردای از پوست فک خزر، این جانور را صید می‌کنند.

در پی این ادعا تارئیل محمدلی، عضو دائمی کمیسیون منابع زیست محیط دریای خزر و مشاور ارشد اداره محافظت و افزایش منابع زنده دریا وابسته به وزارت محیط زیست جمهوری آذربایجان اتهام صید فک‌های خزر را رد کرده و متذکر شده است که جمهوری آذربایجان آخرین بار در سال 1962 فک در دریای خزر صید کرده است و اولین کشوری است که از صید فک‌های خزر امتناع کرده است.

همچنین وی مدعی شده که ترکمنستان نیز مدت‌ها است که از صید فک در خزر امتناع کرده و علی‌رغم اینکه روسیه و قزاقستان در حد محدود صید فک در خزر را انجام می‌دادند در طول 5 سال اخیر آنها نیز از صید فک خزر امتناع کرده‌اند.

محمدلی با اطمینان اظهار می‌کند که در طول 5 سال گذشته کشورهای حاشیه دریای خزر صید فک خزر را انجام نداده‌اند و کمیسیون منابع زیست محیط دریای خزر نیز سهمیه‌ای برای این کار در نظر نگرفته است.

اما اگر به این اظهارات توجه کافی نشان دهیم پی می‌بریم که در سال 1962 اصلاً کشوری به اسم آذربایجان وجود نداشته است و آذربایجان پس از فروپاشی شوروی (1991) به رسمیت شناخته شد همچنین عضو دائمی کمیسیون منابع زیست محیط دریای خزر در ادامه اظهارات خود متذکر شده که صید رسمی فک خزر از 5 سال گذشته متوقف شده است در حالیکه وی صید قاچاق را منتفی ندانسته است.

البته در کنار این موضوعات عوامل دیگری نیز سبب مرگ فک‌های خزر شده‌اند که از جمله می‌توان به آلودگی آب‌ها، نشت گاز و نفت و گرمتر شدن آب دریای خزر اشاره کرد اما صید بی رویه این حیوان مهمترین دلیل انقراض آن است.

از همه این جنجال‌ها که بگذریم آنچه برای دوستداران محیط زیست اهمیت دارد، نجات این جانور زیبا و نادر است.

اگر در این میان کشورهای حوزه دریای خزر عزم خود را جزم کرده و با همکاری یکدیگر از صید بی‌رویه و آلوده شدن آب‌ دریا برای نجات فک خزر جلوگیری کنند، می‌توانند از انقراض این جانور نادر جلوگیری کنند.

_____________________

خبر مرتبط:

مرگ ۹۰۰ هزار فُک در دریای خزر

باز هم مرگ یک فوک خزری/ تصویری

تصاویر بچه فوکی که توسط مادرش سر راه گذاشته شده

تنها پستاندار خزر رو به انقراض است

احداث کلینیک درمان فک خزری در میانکاله/ سموم؛ عامل مرگ فک‌ها

مرگ دسته جمعی فوک های خزری

دیده بان حقوق حیوانات: معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: آخرین گزارش وضعیت زیست محیطی خزر نشان می‌دهد که حدود یک میلیون فُک در دریای خزر وجود داشته است که طی 10 سال اخیر تعداد آنها به ۱۰۰ هزار کاهش یافته است.

عبدالرضا کرباسی در گفت‌وگو با خبرنگار جامعه فارس در پاسخ به این پرسش که آیا فک‌های خزر در معرض انقراض قرار دارد؟ اظهار داشت: بدون شک همینطور است؛ آخرین گزارش وضعیت زیست محیطی خزر نشان می‌دهد که حدود یک میلیون فُک در دریای خزر وجود داشته است که طی 10 سال اخیر تعداد آنها به یکصد هزار کاهش یافته است.

وی ادامه داد: علت مرگ‌ومیر فک خزری بیشتر به صید بی‌رویه باز می‌گردد که البته این موضوع توسط صیادان ایرانی رعایت می‌شود ولی متأسفانه 4 کشور دیگر حاشیه‌نشین دریای خزر برای بهره‌بردای از پوست آن، این حیوان را صید می‌کنند.

کرباسی در خصوص اقدامات سازمان محیط زیست در راستای جلوگیری از شکار و انقراض فک خزر افزود: سازمان محیط زیست تحقیقات خوبی در مورد نحوه زیست فک و شناسایی عوامل تهدیدکننده آن انجام داده است و کلاس‌های آموزشی و دوره‌های عملیاتی را درباره این حیوان برگزار کرده است.

صید بی‌رویه مهمترین عامل انقراض فک خزر است
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست عنوان کرد: انقراض فک، بیشتر به صید باز می‌گردد؛ سازمان محیط زیست در تعامل با شیلات سعی دارد تا راه حلی برای این موضوع بیابد ولی جنبه بیشتر باید از منظر قاچاق و صید غیرقانونی مورد پیگیری قرار گیرد.

وی درباره راه‌اندازی سایت شناسایی فک‌ خزر و ساخت درمانگاه برای درمان این حیوان تصریح کرد: روند راه‌اندازی سایت و ساخت درمانگاه بسیار خوب بوده است و این موضوع هم‌چنان در دست اقدام است البته ساخت درمانگاه راهکار اصلی نیست و اعلام فک خزر به‌ عنوان صید قاچاق از درمانگاه کارآمدتر است.

کرباسی با اشاره به اقدامات کشورهای حاشیه دریای خزر برای نجات و جلوگیری از انقراض فک‌هایی که در محدوده آنها زندگی می‌کنند، تأکید کرد: این کشورها نه‌تنها اقدامی نکرده‌اند بلکه بی‌رویه به صید خود ادامه می‌دهند.

وی ادامه داد: متأسفانه از زمانی که کشورهای حاشیه‌نشین دریای خزر از 2 به 5 کشور افزایش یافته است، روند تخریب آن نیز سرعت گرفته و هر کشور برای اینکه سهم بیشتری از منابع ببرد، بی‌رویه صید می‌کند.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: متأسفانه پروتکل تنوع زیستی دریای خزر که آماده است به امضا 5 کشور نرسیده و شاید از طریق آن پروتکل بتوان امید بیشتری داشت تا از فک خزر محافظت شود.

کرباسی در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه در برخی از خبرها آمده که فک‌های خزر به دلیل آلودگی به محدوده کشور ما وارد نمی‌شوند، آیا این خبر صحت دارد؟ گفت: آلودگی در محدود سواحل ایران بمراتب کمتر از سایر سواحل کشورهای حاشیه‌نشین این پهنه آبی است.

سهم ایران در آلودگی دریای خزر حدود 12 تا 14 درصد است
وی عنوان کرد: همچنین در گزارش وضعیت زیست محیطی به این موضوع نیز اشاره شده و سهم ایران در آلودگی دریای خزر حدود 12 تا 14 درصد است ضمن اینکه در سواحل ایران بیشتر باید نگران آلودگی میکروبی و تاحدی آلودگی ناشی از سموم کشاورزی باشیم در حالیکه در سواحل سایر کشورهای آلودگی‌های نفتی و فلزات سنگین بسیار زیاد است.

کرباسی در پایان خاطرنشان کرد: ایران در حال حاضر فاقد سکوهای شناور جهت بهره‌برداری از نفت در دریای خزر است.

_____________________

خبر مرتبط:

باز هم مرگ یک فوک خزری/ تصویری

تصاویر بچه فوکی که توسط مادرش سر راه گذاشته شده

تنها پستاندار خزر رو به انقراض است

احداث کلینیک درمان فک خزری در میانکاله/ سموم؛ عامل مرگ فک‌ها

مرگ دسته جمعی فوک های خزری