اولین میمون فضانورد آلبرت، یک میمون رزوس بود که در ۱۱ ژوئن ۱۹۴۸ با راکت وی-۲ بیش از ۶۳ کیومتر سفر کرد. آلبرت در طول این سفر به دلیل خفگی جان داد. راه این میمون بخت برگشته توسط آلبرت۲ ادامه یافت. آلبرت۲ از سفر در فضا جان سالم به در برد ولی در برخورد راکت با زمین در تاریخ ۱۴ ژوئن سال بعد یعنی ۱۹۴۹ از دست رفت. به این شکل آلبرت۲ تبدیل به “اولین میمون فضایی” شد که سفرش رکورد ۱۳۴ کیلومتر را به دست آورد که فراتر از خط کارمن (Kármán line) است که مرز ابتدای فضا را معین می کند. آلبرت۳ در انفجارراکت وی-۲ در ارتفاع ۱۰٫۷ کیلومتری به تاریخ ۱۶ سپتامبر ۱۹۴۹ جان باخت. آلبرت۴ نیز در ۸ دسامبر همان سال در برخورد راکت وی-۲ پس از دستیابی به رکورد پروازی ۱۳۰٫۶ کیلومتری جان باخت. آلبرت ۱،۲ و ۴ میمون رزوس و آلبرت ۳ میمون خرچنگ خوار بودند.

بعد از آن میمون ها با “آئروبی” به پرواز درآمدند. در ۱۸ آوریل ۱۹۵۱ میمون دیگری (که احتمالا آلبرت۵ نامیده می شد)  به علت درست عمل نکردن چتر نجات جان باخت و بالاخره در ۲۰ سپتامبر ۱۹۵۱ میمونی با نام “یوریک” که به نام آلبرت۶ هم شناخته میشود، اولین حیوانی بود که از سفر با موشک جان سالم به در برد. با اینحال یوریک که در این سفر با ۱۱ موش هم پرواز بود دو ساعت بعد جان داد. همچنین دو موش نیز پس از بازیابی مردند. گمان میرفت که تمامی مرگ ها به دلیل استرس و فشار ناشی از  گرم شدن بیش از حد کپسول دزبسته در نیو مکزیکو باشد در زمانی که در انتظار تیم بازیابی بود. پرواز آلبرت۶ به سقف ۷۰ کیلومتری، یعنی کمتر از تعریف پرواز فضایی دست یافت. در ۲۱ مه ۱۹۵۲ دو میمون خرچنگ خوار دیگر به نام های پاتریشیا و مایک با موشک پرواز کردند ولی پروازشان فقط تا سقف ۲۶ کیلومتری بود.

در ۱۳ دسامبر ۱۹۵۸، یک میمون سنجابی به نام “گوردو” در حالی که توسط ارتش آمریکا با ژوپیتر AM-13 به پرواز در آمده  بود از پرواز جان سالم به در برد. گوردو به دلیل تقص فنی در سیستم چتر نجات در دماغه موشک جان باخت.

در ۲۸ مه ۱۹۵۹، یک میمون رزوس به نام “اِیبل” و یک میمون سنجابی به نام “میس بِیکر” با پرواز در ژوپیتر AM-18 اولین میمون هایی بودند که بعد از سفر در فضا با موفقیت به زمین بازگشتند. (در آن زمان حد آغاز  فضا از سوی آمریکا ارتفاع بیش از ۵۰ مایلی تعیین شده بود.) اِیبل در باغ وحش رالف میشل در ایندیپندنس کانزاس به دنیا آمده بود. انها با سرعت بیش از ۱۶۰۰۰ کیلومتر در ساعت سفر و با شتابی معادل ۳۸ برابر گرانش زمین (۳۷۳ m/s²) مقابله کردند. اِیبل در یکم ژوئن ۱۹۵۹ به دلیل واکنش به بیهوشی در حالی که تحت عمل جراحی خارج کردن الکترود طبی عفونی از بدنش بود جان داد. بیکر در ۲۹ نوامبر ۱۹۸۴ و در سن ۲۷ سالگی مرد و در زمین مرکز فضا و موشک ایالات متحده در هانتزویل آلاباما دفن شد. بدن اِیبل حفظ شد و هم اکنون در موزه ملی هوا فضای انستیتو Smithsonian در معرض نمایش است. اسامی آنها از کلمات قراردادی مخابرات نظامی گرفته شده بود. از اِیبل در شخصیت پردازی فیلم Night at the Museum: Battle of the Smithsonian الهام گرفته شد.

در ۱۹۵۹ “سَم” (Sam – میمون رزوس) با موشک Little Joe 2 در برنامه مرکوری تا ارتفاع ۵۳ مایلی پرواز کرد. میمون رزوس دیگری نیز با نام مشابه (Miss Sam) این برنامه را با پرواز در Little Joe 1B ادامه داد.

پرواز Miss Sam فقط تا ۸ مایلی (۱۴ کیلومتری) و به دلیل تست فرایند سیستم اضطراری بود. Ham و Enos نیز در برنامه مرکوری پریدند اما آنها شامپانزه بودند.اسامی “Sam” و “Ham” اسامی مخفف بودند. Sam به افتخار دانشکده طب فضایی(School of Aerospace Medicine) در پایگاه نیروی هوایی سن آنتونیوی تگزاس نامگذاری شده بود و Ham از Holloman Aerospace Medicine در پایگاه نیروی هوایی Holloman در نیو مکزیکو گرفته شد.

میمون سنجابی دیگری به نام جالوت (Goliath) در انفجار موشک اطلس در ۱۰ نوامبر ۱۹۶۱ جان داد. میمون رزوسی هم با نام Scatback در تاریخ ۲۰ دسامبر ۱۹۶۱ پروازی زیر مداری (sub-orbital flight یا پروازی که بدون طی یک مدار کامل  به فضا دست می یابد) انجام داد ولی بعد از فرد در دریا مفقود شد. پرواز “بانی” میمون دم خوکی با Biosatellite 3 ماموریتی بود که از ۲۹ ژوئن تا ۸ جولای ۱۹۶۹ ادامه یافت. این ماموریت اولین پرواز چند روزه میمون بود که در مقام بعد از بلندترین پرواز متعارف بشر در آن زمان قرار می گیرد. بانی در روز بعد از فرود جان داد.

Spacelab 3 در پرواز شاتل فضایی STS-51-B دو میمون سنجابی به نام های “شماره ۳۱۶۵” و “شماره ۸۰-۳۸۴” را معرفی کرد. این پرواز از

۲۹ آوریل تا ۶ مه ۱۹۸۵ به طول انجامید.

فرانسه:

در ۷ مارس ۱۹۶۷، فراانسه یک میمون دم خوکی به نام “مارتین” و میمون دیگری به نام “پیِرت” را در ۱۳ مارس همان سال با موشک “وستا” با فضا فرستاد. این دو پرواز زیرمداری به ترتیب به ارتفاع ۲۴۳ کیلومتر (۱۵۰ مایل) و ۲۳۴ کیلومتر (۱۴۵ مایل) دست یافتند. به این ترتیب مارتین اولین میمونی شد که بیش از دو روز بعد از پرواز  بالای خط تعریف بین المللی فضا زنده ماند.

اتحاد جماهیر شوروی/ روسیه:

موشک های برنامه فضایی اتحاد جماهیر شوروی/ روسیه در برنامه “بیون” فقط از گونه میمون رزوس استفاده کردند.

اولین میمونهای شوروی، “ابرِک” و “بیون” (Abrek and Bion) با موشک Bion 6 پرواز کردند. آنها از ۱۴ تا ۲۰ سامبر ۱۹۸۳ بالای زمین بودند.

پس از آن موشک Bion 7 با دو میمون به نام های “ورنی” و “گوردی” (Verny and Gordy) آمد. سپس “دریوما” و “یِروشا” (Dryoma and Yerosha) با Bion 8 از ۲۹ سپتامبر تا ۱۲ اکتبر ۱۹۸۷ سفر کردند. پس از بازگشت از فضا، دریوما به فیدل کاسترو رهبر کوبا هدیه شد.

موشک Bion 9 با میمونهایی با نام “ژاکونیا” و “زابیاکا” (Zhakonya and Zabiyaka) این برنامه را از ۱۵ تا ۲۸ سپتامبر ۱۹۸۹  دنبال کرد. میمون ها برای رکوردی معادل ۱۳ روز و ۱۷ ساعت توان پروازی در فضا نگاه داشته شدند.

دو میمون بعدی، “کروش” و “ایواشا” (Krosh and Ivasha) با Bion 10 از ۲۹ دسامبر ۱۹۹۲ تا ۷ ژانویه ۱۹۹۳ پرواز کردند. کروش، کهنه سرباز فضانورد ۱۶ ساله، بعد از توانبخشی پس از بازگشت به زمین، به تولید نسل پرداخته است.

“لاپیک” و “مولتیک” (Lapik and Multik) تا به امروز آخرین میمون های فضانورد هستند. انها در ماموریت Bion 11 از ۲۴ دسامبر تا ۷ ژانویه ۱۹۹۷ در پرواز بودند.

اسامی میمونها ب ترتیب با حروف افبای روسی آغاز می شد(А, Б, В, Г, Д, Е, Ё, Ж, З…).

آرژانتین:

کشور آرژانتین در ۲۳ دسامبر ۱۹۶۹ و به عنوان بخشی از “عملیات کریسمس” (Operación Navidad)، “خوان” (Juan میمون cai بومی ایالت Misiones آرژانتین) را با موشک دو مرحله ای Rigel 04 به هوا فرستاد. Rigel 04 فقط تا ۶۰ کیلومتری، یعنی کمتر از خط تعریف بین المللی فضا، بالا رفت و سپس با موفقیت بازیابی شد. بعدها در ۱ فوریه ۱۹۷۰ این تجربه توسط یکی میمون ماده از همان گونه با به کار گیری موشک X-1 Panther تکرار شد. با اینکه این موشک به ارتفاع بالاتری از موشک قبلی دست یافت ولی بعد از عمل نکردن چتر نجات کپسول گم شد.

در همین زمینه: میمون ایرانی در فضا/ آزموده را آزمودن خطاست

منابع: