دیده بان حقوق حیوانات: مدیر عامل موسسه تخصصی مطالعات پلنگ آسیایی و مدیر پروژه “نیازسنجی و بررسی اولویت‌های حفاظتی پلنگ ایرانی در راستای حفاظت از جمعیت دوام پذیر در ایران” اظهار داشت: طی مطالعات اخیر فرضیه ارایه شده مبنی بر آنکه جمعیت پلنگ ایرانی در حال تفکیک شدن به دو زیرجمعیت شمالی و جنوبی است تایید شده و برای حفاظت از پلنگ ایرانی در کشور نیاز مبرم به همیاری ملی وجود دارد.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه خراسان شمالی، آرزو صانعی گفت: در دو سال اخیر مطالعاتی در خصوص بررسی وضعیت پلنگ در کشور توسط این موسسه انجام شد که متولی آن دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست بود و ادارات کل محیط زیست استان های کشور در تهیه داده های مطالعاتی مربوطه همکاری داشته اند.
وی افزود: در این مطالعات، نقشه مناطق حضور گونه جانوری پلنگ در سطح کشور تهیه و پس از تکمیل نقشه پراکنش محل های حضور گونه، مقایسه شد و فرضیه ای مبنی بر آنکه جمعیت پلنگ در ایران در حال تفکیک شدن به دو زیر جمعیت جدا افتاده از هم است، ارائه شد.
صانعی ادامه داد: به علت اهمیت این موضوع و اینکه جدایی زیرجمعیت های یک گونه در واقع سبب سرعت بخشیدن به روند انقراض آن گونه می شود، موسسه تخصصی مطالعات پلنگ آسیایی ضمن همکاری و مشارکت دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست، مطالعات جدیدی طراحی کرد و مورد حمایت برنامه کمک های کوچک تسهیلات محیط زیست جهانی سازمان ملل متحد و ادارات کل محیط زیست استان های خراسان شمالی، بوشهر، گلستان و آذربایجان غربی قرار گرفت.
وی اظهار داشت: این طرح که در مرحله اولیه برای مدت 14 ماه تعیین شده است دارای اهداف متنوعی در خصوص تعیین اولویت های حفاظتی گونه، ایجاد نخستین مرکز ثبت مشاهده های پلنگ ایرانی به صورت اینترنتی و نیازسنجی در خصوص امکانات، تجهیزات و نیروهای مهارتی ادارات کل محیط زیست استان ها در ارتباط با موارد خاص کار با گونه های گوشتخوار بزرگ جثه (مانند موارد مربوط به بیهوشی و بیماری ها) است.
مدیر عامل موسسه مطالعات تخصصی پلنگ آسیایی بیان کرد : در پی اجرای طرح مزبور، کارگاه های آموزشی – مهارتی منطقه ای با در نظر گرفتن پنج منطقه با توجه به شباهت های شرایط اقلیمی، آب و هوایی و زیستگاهی استان های همسایه تعریف شد و این کارگاه ها در آذر و دی ماه سال جاری با شرکت کارشناسان و نمایندگان گربه سانان ادارات کل محیط زیست استان های کشور و افراد محلی به عنوان حامیان و حافظان اصلی حیات وحش در مناطق، برگزار شد.
وی تصریح کرد: در پایان برگزاری کارگاه های آموزشی – مهارتی منطقه ای پلنگ ایرانی، پس از کنار هم گذاشتن نقشه های تهیه شده از زیستگاه های پلنگ در کشور، نقشه پراکنش زیستگاه های پتانسیل گونه در کل کشور تهیه شد که فرضیه ارایه شده مبنی بر آنکه جمعیت پلنگ در ایران در حال تفکیک شدن به دو زیر جمعیت شمالی و جنوبی از منطقه شمال غرب ایران است را تایید می کند.
صانعی با اشاره به اینکه اگرچه موضوع جدایی زیرجمعیت ها فرایندی زمان بر است و به دلیل اینکه احتمالا این روند نیز از دهه های قبل در حال انجام بوده است ادامه داد: اما به نظر می رسد با سرعت یافتن روند توسعه در سال های اخیر این روند نیز تسریع شده و اکنون به وضعیت بحرانی رسیده است.
وی افزود: در سال های گذشته چنین اطلاعاتی از وضعیت پلنگ در کشور موجود نبود اما امروز ایران جزو معدود کشورهای موجود در دنیا و به ویژه در خاور میانه است که با توجه به وسعت آن، تنوع بالای گونه های زیستی و اکوسیستم های متنوع دارای مطالعات در وسعت کشوری و با رویکرد مدیریتی و حفاظتی در خصوص پلنگ ایرانی شامل یک بار تخمین جمعیت پلنگ در کشور، دو بار تهیه نقشه پراکنش نقاط حضور پلنگ در سطح ملی و یک بار تهیه نقشه زیستگاه های پتانسیل گونه در کل کشور و مطالعات متعدد منطقه ای در خصوص این گونه است.
مدیرعامل موسسه تخصصی مطالعات پلنگ آسیایی اظهار کرد: در پی نتایج حاصل از این تحقیقات، یکایک زیستگاه های پلنگ در مناطق شمال غرب ایران دارای اهمیت حیاتی برای بقای این گونه در کشور و متعاقب آن در خاورمیانه است.
وی گفت: بدیهی است نمی توان روند توسعه در کشور را متوقف کرد، اما این روند می تواند به گونه ای صورت گیرد که ارتباط بیولوژیکی زیستگاه های گونه از بین نرود و زیستگاه های پلنگ که زیستگاه طیف وسیعی از سایر گونه های در معرض خطر نیز هست بویژه در منطقه شمال غرب کشور، حفظ شود و بزرگترین گربه سان ایران و تنها بازمانده جنس “پانترا “در کشور که به عنوان میراث ملی ما به شمار می رود در زیستگاه های طبیعی و واقعی خودش، حفظ و باقی بماند.
من در طول 3 ماه شانه به شانه با مهار کنندگان این پرندگان در پناهگاه کار کرده ام تا بتوانم این تصاویر را ثبت کنم. من عکاسی از هر پرنده را در یک صفحه سیاه یکپارچه انجام دادم که این 4 رول مصرف شده در آن ها به ازای هر پرنده، به اندازه مصرف 4 ماه عکاسی من می شود. ما محفظه های مشبکی درست کردیم که بزرگی آن بایستی به اندازه ای می بود که هنگام عکس برداری، پرندگان قادر به خارج شدن از آن نباشند.
اما گاهی حتی پرندگان بزرگ هم روزنه هایی برای خارج شدن می یافتند. بزرگترین مشکلی که هنگام کار با این پرندگان وجود داشت، از بین بردن ترس آن ها در مواجه با من بود؛ با این حال نور موجود و صفحات سیاه رنگ نیز تا حدودی فضا را برای آن ها ملتهب می کرد.
در هر نوبت عکاسی، مدت زمانی صرف وقف دادن پرندگان با شرایط پیرامون می شد. ما تلاش می کردیم تا آن ها را به گونه ای در محفظه قرار دهیم تا حداقل میزان تنش ایجاد شود. بعضی از پرندگانی را که پرواز می کردند به اتاق کوچکی می بردیم تا فرار نکنند.
