دیده بان حقوق حیوانات: مدیر پروژه بین المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی گفت: به منظور حفاظت بیشتر از یوزپلنگ های ایرانی محدوده حادثه خیز ذخیره گاه توران در استان سمنان ایمن سازی می شود.
هومن جوکار روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا اظهار کرد: یکی از خصوصیات یوزپلنگ ها این است که وقتی یکی از آنها به هر دلیلی تلف شود دیگر همراهان آن تا مدتی محل حادثه را ترک نمی کنند و مدام در منطقه پرسه می زنند.
وی افزود: چهارشنبه ( 26 آذر ) که اعلام کردند یک قلاده یوزپلنگ به علت برخورد با خودرو تلف شده است گروهی برای بررسی منطقه و علت حادثه به محل اعزام شدیم اما چون اطلاعاتی از وضعیت این یوز مبنی بر اینکه آیا توله ای دارد یا نه ؛ در اختیار نبود، گروهی از محیط بانان اداره کل استان سمنان به گشت زنی در محل مشغول شدند این کار دو شب ادامه داشت اما اثری از یوز دیگری نبود از این رو گشت زنی را متوقف کردند.
وی ادامه داد: به محض متوقف شدن گشت زنی شب بعد از آن یعنی 29 آذر ماه اعلام کردند دقیقا در همان محل یک قلاده یوزپلنگ دیگر بر اثر برخورد با خودرو تلف شده است که بعد از بررسی مشخص شد این حیوان توله یوزپلنگ تلف شده بوده است.
جوکار افزود: بعد از آن گروهی تشکیل شد که به طور شبانه روزی در محل حاضر هستند و با زیر نظر گرفتن دقیق محل متوجه شدند دو توله دیگر در فاصله حدود 500 تا 600 متری از محل حادثه بدون حرکت نشسته اند از این رو مشخص شد اینها یک خانواده 4 نفره بودند یعنی سه توله و یک مادر که متاسفانه مادر و یک توله که ماده هم بود تلف شدند.
وی گفت: توله ها بعد از مدتی محل را ترک کردند و اعضا وقتی به مخفیگاه توله ها رفتند مشاهده کردند بر روی لاشه یک میش نشسته بودند و تمام گوشت های حیوان را خورده بودند که این نشان می داد هم توله ها بالغ هستند و هم در این مدت بعد از مرگ مادر غذایی نخورده نبودند.
جوکار اظهار کرد: یکی از اولین دغدغه های ما بعد از تلف شدن یوز مادر این بود که آیا توله ای دارد یا نه و اگر دارد در چه سنی هستند و آیا نیاز است زنده گیری شوند یا به سنی رسیده اند که می توانند در طبیعت دوام بیاورند که خوشبختانه بعد از مشاهده دو یوزی که بر روی لاشه یک میش نشسته بودند متوجه شدیم توان زندگی در طبیعت را دارند.
وی ادامه داد: معاینه لاشه ها نشان داد مادر حدود 4 سال سن داشته و توله با توجه به وضعیت دندان ها حدود 14 تا 15 ماهه هستند که بالغ محسوب می شوند از این رو جای نگرانی وجود ندارد.
وی به اقدامات پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی بعد از بروز این حادثه اشاره کرد و گفت: بعد از اعلام این تلفات به معاونت محیط زیست طبیعی سازمان محیط زیست، معاونت به ریاست سازمان اطلاع داد و بر این اساس ابتکار با وزیر راه و شهرسازی صحبت کرد تا نسبت به وضعیت سرعت جاده ای در ان منطقه بازنگری شود واگر امکان کاهش سرعت وجود دارد به سازمان اطلاع دهند.
جوکار افزود: همچنین ایمن سازی آن قسمت از جاده مورد بحث و بررسی قرار گرفت و قرار شد بر اساس تفاهم نامه ای که بیمه دانا برای حمایت از یوزپلنگ ها و محیط بانان یوز با سازمان محیط زیست منعقد کرده است، ایمن سازی آن قسمت از جاده انجام شود.
وی گفت: از آنجا که تاکنون چند حادثه در همان مکان از جاده (5 کیلومتری روستای عباس آباد حد فاصل میان میامی و سبزوار که مرز بین ذخیره گاه زیست کره توران و منطقه آزاد استان سمنان ) رخ داده است با بررسی نقشه های هوایی و زمینی جاده مشخص شد این قسمت از جاده دارای تپه ماهور است و چون حالت پناهگاهی دارد یوزپلنگ ها برای عبور از آن قسمت استفاده می کنند.
جوکار افزود: از این رو قرار شد همان قسمت از جاده با اعتباری که بیمه دانا تامین می کند ایمن سازی شود که البته نحوه ایمن سازی نیز در دست بررسی است و قرار است یکی از افرادی که پایان نامه دکترایش در زمینه بررسی روش های مختلف کاهش تلفات جاده ای در دنیا بوده است مورد بررسی قرار گیرد و یک روش که زودتر انجام و بهتر جواب می دهد اجرایی شود.
وی گفت: اکنون برای جلوگیری از حادثه دیگری در منطقه گروه تشکیل شده همچنان در حال گشت زنی هستند و این روند تا اواسط هفته آینده نیز ادامه خواهد داشت که اگر در این فاصله یوزپلنگی مشاهده شد گشت زنی ادامه می یابد در غیر اینصورت متوقف می شود.
جوکار اظهار کرد: البته گروه گشت زنی به محض مشاهده دو قلاده یوز که بر سر لاشه میشی نشسته بودند بعد از خوردن طعمه آنها را تعقیب کردند تا به عمق منطقه بکشانند تا خطر احتمالی از آنها دور شود و اکنون نیز با نورپردازی در جاده و اتش زدن لاستیک سعی در دور کردن توله یوزها از جاده دارند.
وی گفت: متاسفانه در سال 89 نیز شاهد تلف شدن یک یوزپلنگ مادر با دو توله در همین منطقه بودیم که انها هم با فاصله چند روزه با خودرو برخورد کردند بنابراین ایمن سازی این بخش از جاده با هدف حفاظت از گونه ارزشمند یوزپلنگ ایرانی الزامی است.
یوزپلنگ آسیایی یا یوزپلنگ ایرانی با نام علمی Acinonyx jubatus venaticus یک زیرگونه به شدت در معرض خطر انقراض از یوزپلنگ است که اکنون فقط چند ده قلاده از آن در ایران یافت می شود.
یوزپلنگ ها را در ایران می توان در مناطق کویری پیدا کرد که شامل قسمت هایی از استان های کرمان، خراسان شمالی رضوی جنوبی، سمنان، یزد و تهران و مرکزی می شود.
زیستگاه های یوز در ایران به علت پیشروی بیابان ها و تبدیل شدن بخشی از زمین های زیستگاه به زمین های کشاورزی و مسکونی شدن بخشی دیگر و همچنین از بین رفتن مراتع توسط دام های اهلی و در نتیجه کاهش تعداد آهو و گوزن که از منابع غذایی یوزها هستند کاهش یافته است و اکنون جزو گونه های در خطر انقراض است.
