تهران پرنده دارد – دیده‌بان حقوق حیوانات

دیده بان حقوق حیوانات/ سعید برآبادی*: تهران بلبل دارد؟ امروز، بله! فردا؟ شهرداری تهران طرحی را شروع کرده با نام «تهران پرنده دارد» و در این طرح، هرروز در یکی از بوستان‌های تهران، قفس‌های پر از بلبل، باز می‌شوند به‌سوی آسمان و پرنده‌های هراسان می‌پرند در هوای خاکستری شهر. بنابراین این‌روزها شنیدن صدای بلبل‌ها در فضای پایتخت چندان دور از ذهن نیست.
شهرداری این طرح را به راه انداخته با نیت خیر ساده‌ای، همان‌طور که اسماعیل کهرم، بوم‌شناس و یکی از چهره‌های مطرح دنیای پرندگان در ایران می‌گوید: «نفس عمل خوب است اما در صورتی که الزامات و ریزه‌کاری‌های چنین رها‌سازی گسترده‌ای با توجه به زندگی پرندگان انجام شود نه‌تنها به‌صورت یک عمل نمادین.» او معتقد است که نشان‌دادن روند آزادی پرنده از قفس به کودکان و زنان و مردان این شهر می‌تواند به آنها بیاموزد که مهربانی دامنه گسترده‌ای دارد و بیش از همه، بچه‌ها هستند که باید بیاموزند هیچ‌گاه پرنده‌ای را در قفس نگه ندارند اما سرانجام «بلبل‌خرما»هایی که در این طرح آزاد خواهند شد چه می‌شود؟ فردا چطور؟ فردا هم تهران بلبل خواهد داشت؟ سازمان محیط‌زیست هنوز چندروزی از اجرای این طرح نگذشته در برابرش موضع گرفته و از شهرداری انتقاد کرده است که چرا برای رها‌سازی یک گونه جانوری با این سازمان هماهنگ نشده. رییس اداره محیط‌زیست شهر تهران به قانون مصوب سال46 اشاره می‌کند که برای هر نوع رهاسازی گونه‌های جانوری، به اجازه سازمان نیاز است اما کهرم معتقد است که بلبل‌خرما یک گونه غریبه برای تهران نیست و نیازی ندارد برگزاری این مراسم با سازمان محیط‌زیست همنوا باشد. اما مشکلات پرنده‌های قفسی آزادشده در شهر تهران هنوز تمام نشده. آیا پرنده‌ای که بیش از دوماه در قفس مانده، با عضلات خشک و بی‌میلی، قوت پرواز خواهد داشت؟ کهرم در مقام یک پرنده‌شناس، به این سوال جواب منفی می‌دهد و اتفاقا همین موضوع را یکی از انتقادهای خود به نحوه اجرای این طرح می‌داند: «پرنده اگر بیش از دوماه در قفس مانده باشد بعد از رها‌سازی میل و توانایی پرواز نخواهد داشت، حتی خودم پرنده‌ای را که آزاد کردم چندمتر آن‌ورتر روی شاخه‌ای نشست.» اما یک احتمال دیگر هم هست و آن اینکه پرنده‌ها در قفس بار آمده باشند که در آن صورت اظهرمن‌الشمس است که پرنده دیگر پرنده نیست چرا که نه صید خود را می‌شناسد و نه صیادش را و نه آگاهی از آب و دانه دارد و بعید نیست که در چنین شرایطی، زندگی‌اش چندروزی بیشتر ادامه پیدا نکند.
* روزنامه شرق