دسته: حیات وحش

دیده بان حقوق حیوانات: جنگال پیرترین یوزپلنگ دنیا بود که در مارس ۲۰۱۱ در سن ۱۳ سالگی در پناهگاه حيات وحش نايبندان طبس به مرگ طبیعی مرد.
اولین عکسی که دوربین های تله ای از یوزپلنگ در ایران گرفتند متعلق به همین یوز بود.

_________________

خبر مرتبط:

پیرترین یوزپلنگ دنیا در ایران دیده شد

 

دیده بان حقوق حیوانات: احمد رضا لاهيجان زاده مدير كل حفاظت محيط زيست استان اصفهان در اين باره اظهار داشت: پناهگاه حيات وحش عباس آباد نام چهارمين كتاب  آشنايي با زيستگاه‌هاي يوزپلنگ آسيايي در كشور است كه توسط اداره حفاظت محيط‌زيست شهرستان نايين تهيه شده و با همكاري و پشتيباني اين اداره كل و دفتر پروژه بين‌المللي حفاظت از يوز پلنگ آسيايي و زيست‌بومهاي مرتبط با آن در حال انتشار مي‌باشد .

وي افزود: نويسندگي اين اثر را حسين اكبري و مهدي جلالپور بر عهده داشته كه با شمارگان 2000 نسخه منتشر مي‌شود.

لاهيجان زاده  با بيان اينكه در اين كتاب ويژگي‌هاي شاخص و منحصر بفرد پناهگاه حيات وحش عباس‌آباد، ارزشها و ظرفيتهاي اين زيست بوم كم‌نظير كه داراي اعتبار ملي و بين‌المللي بوده ارائه شده است، گفت: اين اثر قرار است به منظور افزايش دانش همگاني زيست‌محيطي و ارتقاي فرهنگ مشاركت عمومي كه ركن اصلي حفاظت و بهسازي عرصه‌هاي زيست محيطي بوده انتشار يابد.

وي ادامه داد:  پيش از اين نيز كتابهاي معرفي مناطق توران، نايبندان طبس و پارك ملي كوير از سوي پروژه حفاظت از يوزپلنگ آسيايي و ادارات كل استانهاي سمنان، خراسان جنوبي و مركزي منتتشر شده است.

گفتني است پناهگاه حيات وحش عباس‌آباد به  مساحت390 هزار هكتار با  سيماي كوهستاني صخره‌اي و تپه ماهوري، دشتي،  رودخانه‌اي، سيلابي  و ماسه اي مي‌باشد و داراي تنوع زيستي فوق‌العاده شامل 42 گونه پستاندار، 85 گونه پرنده بومي، 175 گونه پرنده مهاجر، 32 گونه خزنده و انواع بند‌پايان است.

دیده بان حقوق حیوانات ایران : عریض و چهاربانده کردن جاده در داخل پارک ملی گلستان کم بود که راه اندازی کارخانه سیمان در 20 کیلومتری پارک هم به آن اضافه شد. کارشناسان معتقدند آلایندگی این کارخانه موجب نابودی حیات وحش و پوشش گیاهی مهمترین کانون تنوع زیستی ایران در دراز مدت می شود.به گزارش مهر، پارک ملی گلستان 90هزار هکتار وسعت دارد و بیش از 20درصد گونه های گیاهی ایران و 40درصد گونه های جانوری کشور را در خود جای داده و اصلی ترین کانون تنوع زیستی ایران به شمار می رود که شمار تنوع گونه ای آن حتی در مقایسه با کشورهایی همچون انگلستان و اتریش نیز بیشتر است.

عریض و چهاربانده کرده جاده در داخل پارک ملی گلستان کم بود که راه اندازی کارخانه سیمان هم در 20 کیلومتری پارک به آن اضافه شد اگرچه بسیاری از کارشناسان و اساتید محیط زیست معتقدند که این کارخانه در آخرین محوطه حفاظتی پارک قرار دارد.  مهران جهانشاهی معاون محیط انسانی محیط زیست گلستان می گوید: ” این کارخانه از مرز پارک ملی گلستان 35 کیلومتر و از مرز ذخیره گاه زیستکره گلستان 20 کیلومتر فاصله دارد و به دلیل این فاصله جای نگرانی برای زیستمندان پارک ملی گلستان وجود ندارد “اما با نیم نگاهی  به تجربه کارخانه سیمان در دیگر نقاط کشور مانند درود، نکا، آبیک و سیمان تهران می توان تاثیر این کارخانجات را تا شعاع ۲۰ تا ۳۰ کیلومتری بر جنگل و مرتع دید و متوجه شد که چه اتفاقی قرار است در آینده نزدیک در این منطقه بیافتد.

در حالیکه جهانشاهی جانمایی بدون ارزیابی زیست محیطی کارخانه سیمان در نزدیکی پارک ملی گلستان که حدود 8 سال پیش صورت گرفته را به دلیل قرار نداشتن کارخانه سیمان در لیست صنایعی که باید ارزیابی زیست محیطی ارائه دهند عنوان می کند اما مزدک دربیکی استاد دانشگاه چنین موضوعی را بعید می داند:” کارخانه سیمان یکی از آلاینده ترین صنایع است و از 10 سال پیش می بایست برای مکان یابی آن ارزیابی زیست محیطی ارائه می شد. ”
نیلکوه نام کوهی است که پشت کارخانه سیمان پیوند قرار دارد و گفته می شود منابع طبیعی استان تحت فشار وزارت صنایع 17 هکتار از دامنه این کوه را عرصه جنگلی با پوشش ضعیف قلمداد کرده و اجازه بهره برداری از این عرصه را برای تولید آهک به عنوان ماده اولیه به این کارخانه داده است البته در ظاهر اداره منابع طبیعی مجوز بهره برداری را فقط برای 4 هکتار از این عرصه را صادر کرده است، ضعیف بودن پوشش جنگلی این اراضی هم که به آن دلیل مجوز بهره برداری صادر شده در عکسها کاملاً واضح است!

ظرفیت تولید سیمان کارخانه در فاز نخست ، ۳۳۰۰ تن در روز است. برای این کار باید روزانه تا ۵۰۰۰ تن آهک از نیل کوه تراشیده و برداشته شود تا در نهایت ۳۳۰۰ تن سیمان تولید شود. یعنی هر ساله معادل یک میلیون تن آهک از این کوه برداشته می شود. آیا به نظر شما نیل کوه تا چند سال دیگر باقی خواهد ماند؟

به راستی آیا جای دیگری در این سرزمین برای احداث کارخانه سیمان جز در جوار پارک ملی گلستان وجود نداشت؟ مگر سهم هر ایرانی از جنگل چقدر است که همین اندک باقیمانده هم می بایست قربانی جاده سازی، سد سازی، معدن، سیمان و پتروشیمی و گردشگری شود؟ چرا در این سرزمین آمایش سرزمین معنی ندارد؟ تا کی باید منافع ملی را قربانی منافع شخصی و سودجویانه خودمان کنیم؟ آیا برای استقرار کارخانه سیمان در گلستان جای دیگری جز کانون سیل گلستان و در میانه جنگل و دیمزاهای گندم وجود نداشت؟ به همین راحتی منافع ملی و سرمایه های طبیعی این مملکت در آتش ندانم کاری ما می سوزد.

مژگان جمشیدی کارشناس محیط زیست در این رابطه می گوید: ” در کشور ما آمایش سرزمین و تعیین کاربری زمین را بر اساس میل شخصی افراد و منافع شرکت ها و افراد تعیین می کنند. به همین دلیل است که یک روز حریم تالاب میانکاله و گمیشان و صوفیکم رابرای پالایشگاه و پتروشیمی واگذار می کنند و روز دیگر برای رضایت کسانی که زمین هایشان در جنگل ابر است و یا در آن سوی تالاب میانکاله و در داخل اراضی ملی شده صاحب چند هکتار زمین تصرفی هستند، دستور ساخت جاده در داخل تالاب میانکاله داده می شود و امروز نیز کارخانه سیمان در غرب پارک ملی گلستان بدون توجه به جهت غرب به شرق وزش باد در این استان و آلایندگی شدید کارخانه سیمان راه اندازی می شود.”

در حالیکه علی نقی مقصود لو استاد دانشگاه راه اندازی کارخانه سیمان در آخرین محوطه حفاظتی پارک ملی گلستان را تجاوز آشکار دیگری به حریم این پارک می داند و آلایندگی ناشی از آن را موجب نابودی حیات وحش و پوشش گیاهی پارک ملی گستان در دراز مدت عنوان می کند اما جهانشاهی بر نظارت آن لاین محیط زیست بر سیتم های پیشرفته فیلتراسیون این کارخانه تآکید می کند و همچنین حضور دائم ناظر زیست محیطی در کارخانه را ضامن سلامت و حفاظت از زیستمندان پارک ملی گستان و انسان های ساکن در مناطق مسکونی اطراف عنوان می کند.

مزدک دربیکی استاد دانشگاه نیز با بیان اینکه در حال حاضر که میلیاردها تومان سرمایه برای راه اندازی این کارخانه هزینه شده صحبت از توقف عملیات این کارخانه فقط تلف کردن وقت و انرژی است معتقد است: “بهتر است به جای آن محیط زیست تمام توان خود را بر نظارت و کنترل خروجی و آلاینده های این کارخانه بگذارد زیرا این کارخانه گذشته از اینکه در مجاورت پارک ملی گلستان است در منطقه ای احداث شده که رطوبت بالایی دارد و خطر بروز بارانهای اسیدی به علت ترکیب اکسید های خروجی از کارخانه با آب باران وجود دارد.”

البته وقتی کارخانه سیمان پیوند گلستان در سایت خود خبر از راه اندازی فاز دوم این کارخانه و افزایش ظرفیت می دهد تصور می کنم حق با این استاد دانشگاه باشد زیرا تا زمانی که هنوز یک توسعه ناپایدار در مرحله طرح و صحبت است محیط زیست توان جلوگیری از اجرای آن را ندارد چه رسد به زمانی که چنین توسعه ای با میلیارد ها تومان سرمایه راه اندازی شده است.

مقصودلو معتقد است :” تمام نقاط حساس زیست محیطی در کشور قربانی مسائل سیاسی می شوند و با این روند پارک ملی گلستان که یکی ازمهمترین مناطق زیست محیطی کشور است و خاستگاه بسیاری از گونه های گیاهی و جانوری نادر است با بحرانهای جدی مواجه می شود.”

به راستی چرا کسی برای استقرار صنعت سیمان و پتروشیمی به لرستان و ایلام که از محروم ترین استان ها هستند و نرخ بیکاری در آنها همواره در صدر استان هاست نمی رود مگر مردم گرفتار سیستان که به دلیل خشکسالی و بی آبی، صیادی و کشاورزی را از دست داده اند نیازی به کار و معیشت و زندگی ندارند؟ چرا هر چه سازندگی و اصلاحات و مهرورزی است فقط باید در قلب تالاب ها و جنگلهای شمال پیاده شود؟

دیده بان حقوق حیوانات: مديركل محيط زيست استان قزوين از فيلمبرداري  ماموران اجرايي سرمحيط باني طارم سفلي از پلنگ در منطقه شكار و تيراندازي ممنوع طارم سفلي خبر داد و گفت: با توجه به تجهيز واحدهاي محيط باني استان به دوربين هاي عكاسي و فيلمبرداري، نيروهاي يگان حفاظت محيط زيست استان در منطقه طارم سفلي در اوايل مرداد سال جاري موفق به تهيه يك فيلم كوتاه از حضور اين گونه در منطقه شكار و تيراندازي ممنوع طارم سفلي شدند.

مهندس فرهادي افزود: استان قزوين با توجه به شرايط اقليمي و زيستگاهي آن يكي از بهترين زيستگاههاي پلنگ در كشور به شمار مي رود. اين گونه در مناطق كوهستاني و شكار و تيراندازي ممنوع الموت شرقي و غربي و طارم سفلي زيست مي كند.

وي در ادامه يادآور شد: بررسي ها در ارتباط با  بحث حضور پلنگ در استان از سال 87 آغاز و اولين گونه توسط كارشناسان حوزه محيط طبيعي استان در اواخر سال 1388 توسط دوربين هاي تله اي در منطقه رودبار شهرستان به ثبت رسيد.

گفتني است  ايران مهمترين پناهگاه جمعيت پلنگ در منطقه خاورميانه است و پيش بيني مي شود550 تا 850 قلاده از اين جانور در كشور زيست مي كنند. مطابق آخرين ارزيابي، اتحاديه جهاني حفاظت از طبيعت  (IUCN) در سال 2008 پلنگ را در فهرست سرخ و به عنوان گونه در خطر انقراض قرار داد. كاهش طعمه به دليل شكار غير مجاز، تغيير زيستگاههابه دليل فعاليت هاي جاده سازي و معادن، آتش سوزي، چراي دام هاي اهلي و شكار اين گونه توسط شكارچيان به خاطر پوست آن از عوامل در معرض خطر انقراض قرار گرفتن اين گونه مي باشد.

دیده بان حقوق حیوانات: معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: توافقنامه ممنوعیت صید ماهی خاویاربه مدت پنج سال در دریای خزر که سال گذشته در اجلاس تهران به امضا کشورهای حاشیه دریای خزر رسید ماه آینده در اجلاس قزاقستان نهایی می شود.

محمد باقر نبوی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه ذخایر ماهیان خاویاری دریای خزر در وضعیت قرمز قرار دارد افزود: با اجرای این طرح به مدت 5 سال ذخایر ماهیان خاویاری در دریای خزر بهبود می یابد و این گونه احیا می شود.

به گفته وی، سال گذشته میزان استحصال خاویار در کشور300 تن بود درحالیکه این آمار در سالهای نه چندان دور دست کم به یکهزار تن می‌رسید.

نبوی درپاسخ به اینکه آیا کشورهای حوزه خزر با تصویب قوانین ممنوعیت صید ذخایر ماهیان این حوزه مخالفند گفت: تمام کشورهای این حوزه توافق ضمنی خود را برای اجرای این طرح اعلام کرده اند ولی با ورود یک گونه دیگر از ماهی شانه دار به دریای خزر برای از بین بردن شانه دار مهاجم خزر مخالفت کرده اند که کاملاً منطقی است.

وی با اشاره به اینکه در مباحث اکولوژیک نمی توان از روش آزمون و خطا استفاده کرد گفت: ممکن است شانه دار جدید خود یک گونه مهاجم باشد و مشکلات تازه ای را در دریای خزر ایجاد کند.

نبوی درمورد وضعیت محیط زیست جانوری دریای خزر نیز گفت: بحث آلودگی زیست گاه‌های دریای خزربسیار مهم است چون بسیاری ازگونه‌های شیلاتی مهم این دریاچه مانند ماهیان خاوریاری در رودخانه‌های حاشیه آن تولید مثل می‌کنند.

وی ادامه داد: متاسفانه به همان میزان صید قانونی ماهیان خاویاری، صید غیر قانونی آن نیز صورت می‌گیرد. گرچه در سالهای اخیر کشورمان فعالیت‌های خوبی را در زمینه احیای ذخایر و رهاسازی لارو ماهیان خاویاری داشته است اما چون همه 5 کشور حاشیه دریای خزر صید ماهیان خاویار را انجام می‌دهد نتایج این اقدامات چندان رضایت بخش نیست.

وی با اشاره به پیشنهاد هشت پروتکل در مورد دریای خزر در سال گذشته در اجلاس تهران گفت: از این تعداد چهار پروتکل در دستور کار قرار دارد.

به گفته نبوی، هفته گذشته در نشست ژنو 2 پروتکلی که یکی از بندهای آن در مورد ارزیابی زیست محیطی دریای خزر و دیگری کنترل آلودگی های نفتی این دریاچه است نهایی شد.

______________________

خبر مرتبط:

خطر انقراض در کمین ماهی خاویار

شمارش معکوس برای انقراض ماهیان خاویاری

اشکال شرعی در خوردن لابستر، ماهی خاویار و خرچنگ

۵۰۰ هزار رشته دام خاویاری غیرمجاز در دریای مازندران کشف شد

لقمه‌های حرام در برخی رستورانهای تهران

مراورید سیاه خزر ته نشین شد +خطر انقراض در کمین ماهی خاویار

تهدید نسل ماهیان خاویار جدی است

ماهیان خاویاری خزر در فهرست جانوران در حال انقراض

ممنوعیت صید ماهیان خاویاری برای پنج سال

 

دیده بان حقوق حیوانات: 17 قطعه جوجه کبک چیل از گونه های در حال انقراض به همراه مادر جوجه ها در زیستگاه روستاهای دشت ینگیجه شهرستان بوکان مشاهده شد.

به گزارش مهر، کبک چیل از جمله پرندگان بومی ایران بوده که طی سالهای اخیر بر اثر شکار بی رویه، خشکسالی و از بین رفتن پوشش گیاهی به تعداد کم دیده شده بطوریکه بر اساس اظهارات کارشناسان محیط زیست این گونه در معرض خطر انقرض نسل قرار دارد.

کبک چیل مانند همه کبک‌ها ماکیان شکل و دارای بدنی نسبتا گرد و فربه است ، بالهای کوتاه و گرد و دم کوتاه خرمائی رنگ دارد، به وسیله صورت بلوطی مایل به نارنجی کمرنگ و گردن وسینه خاکستری مشخص می شود.

پرنده نر علامتی نعلی شکل به رنگ بلوطی سیر در پایین سینه دارد، سطح پشتی آن رگه‌رگه نخودی رنگ است و پهلوهایش راه ‌راه عرضی بلوطی رنگ دارد، هنگام راه رفتن قوز می کند و به محض احساس خطر چمباتمه می زند.

درشهرستان بوکان، قوچ و میش ارمنی، میش مرغ، سمندر کردستانی، کبک چیل و به تازگی درنای طنازمشاهده شده که از گونه های نادر و در حال انقراض هستند، میش مرغ به عنوان یکی از نادرترین و زیباترین پرندگان جهان رو به انقراض است بطوریکه هم اکنون تنها 35 قطعه از آن باقی مانده که این تعداد نیز در آذربایجان غربی زندگی می کنند.

میش‌ مرغ، پرنده ‌ای از خانواده «هوبرگان» بوده که در دشت های وسیع و بی‌ درخت، زمین های استپی و کشت زارهای پهناور حبوبات و علفزارها زندگی می کند که با توجه به در معرض خطر و انقراض بودن این جانوار گروهی مستند ساز به کارگردانی فتح الله امیری، کارگردان فیلم های حیات وحش ایران، به مدت یک سال از مراحل زیست این پرنده در حال انقراص فیلم تهیه می کند.

میش مرغ، یکی از بزرگترین پرندگان ایران است که از نظر شکل و جثه شباهت زیادی به بوقلمون دارد و دارای گردن و پاهایی کشیده، بال ها و منقار پهن و پرهای رنگارنگ است و روی زمین لانه‌سازی می‌کند.

میش مرغ، یک پرنده نادر در جهان به شمار می‌رود که در زمان حاضر در فهرست سرخ اتحادیه بین‌المللی حفاظت از جمعیت و منابع طبیعی قرار دارد، با تلاش محیط بانان محیط زیست شهرستان بوکان و حمایت مردم به ویژه روستایان از جوجه های این پرنده حفاظت و نگهداری می شود.

دیده بان حقوق حیوانات: دو هفته پيش يک تيم تحقيقاتي شامل اساتيد و دانشجويان دانشگاه صنعتي اصفهان و کارشناسان فرانسوي به منطقه بهرام گور سفر کردند تا با تجهيز گور ايراني به ردياب ماهواره اي مسير مهاجرتي آن را مورد مطالعه و بررسي قرار دهند اما آنان موفق به زنده گيري گورها نشدند.
به گزارش خبرگزاري محيط زيست ايران، قرار بود اين گروه با بررسي مسير مهاجرتي گور ايراني دلايل تلف شدن شماري از آنها را در حين مهاجرت مشخص کنند.
کارشناسان فرانسوي هم اکنون به کشور خود بازگشته اند تا در فرصتي ديگر به ايران سفر کنند.
پيش ازاين گزارش هايي مبني بر تلف شدن گورايراني در مسير مهاجرتي اش دريافت شده بود که سازمان محيط زيست قصد داشت با نصب اين رديابها ، اقدامات پيشگيرانه و حفاظتي را براي اين گونه ارزشمند جانوري انجام دهد.
گور ايراني يکي از گونه هاي بومي ايران است که در حال حاضر در فهرست سرخ IUCN در وضعيت بحراني يا شديداً در معرض خطر انقراض قرار دارد.
گور ايراني در گذشته بيشتر در دشت‌هاي وسيع مرکزي و جنوبي کشور پراکنده بوده ولي در حال حاضر پراکندگي آن به پارک ملي، پناهگاه حيات وحش و منطقه حفاظت شده توران در استان سمنان و منطقه حفاظت شده بهرام گور در استان فارس محدود مي‌شود.
شکار غير مجاز و تخريب زيستگاه ،مهمترين عوامل کاهش جمعيت گور ايراني است.

___________________________
خبر مرتبط:

گور ایرانی در پارک ملی خبر/ تصویری

 

دیده بان حقوق حیوانات: یزد در زمره استانهای کویری کشور قرار دارد و گرچه نیمی از گستره این استان را بیابان در برگرفته اما تنوع گونه های گیاهی و جانوری در این استان منحصر به فرد است.

به گزارش خبرنگار مهر، یزد کویری امروز نه تنها در زمینه گونه های جانوری بلکه در زمینه گونه های گیاهی نیز دارای تنوع بی نظیری است به نحوی که بسیاری از گونه های گیاهی و جانوری در این استان منحصر بفرد است و نمونه آن در هیچ یک از مناطق کشور یافت نمی شود.

مناطق حفاظت شده یزد اکنون زیستگاه بسیاری از گونه های شاخص جانوری کشور است که از آن جمله می توان به گورخر ایرانی، یوزپلنگ ایرانی و … اشاره کرد.

وسعت و گستره مناطق حفاظت شده، پارکهای ملی و … استان یزد به اندازه ای است که این استان به راحتی توانسته به یکی از زیستگاه های امن و غنی کشور تبدیل شود.

یزد 14 منطقه حفاظت شده دارد

یزد هم اکنون با 14 منطقه حفاظت شده که زیر نظر محیط زیست قرار دارد دارای دو میلیون و 700 هکتار منطقه حفاظت شده است.

معاون محیط طبیعی اداره کل محیط زیست استان یزد در این زمینه به خبرنگار مهر گفت: مناطق حفاظت شده یزد شامل یک پارک ملی، چهار منطقه حفاظت شده، سه پناهگاه حیات وحش، پنج منطقه شکار ممنوع و یک اثر طبیعی ملی است.

اکبری با اشاره به وجود 10 گونه جانوری در معرض خطر در زیستگاه های استان گفت: یوزپلنگ، هوبره، جبیر، بالا بان، زاغ بور و گونه نادر گور خر ایرانی از مهمترین این گونه ها هستند که در چهار مرکز احیا گونه های در معرض خطر اداره کل حفاظت محیط زیست استان محافظت می شوند.

وی با اشاره به وجود 100 قلاده یوزپلنگ آسیایی در کشور گفت: حدود نیمی از این تعداد در استان یزد و در مناطق حفاظت شده شهرستانهای بافق اردکان و طبس وجود دارند.

اکبری با اشاره به آثار بحران خشکسالی بر تنوع گیاهی و جانوری استان یزد بیان داشت: خشکسالی های پی در پی، تنوع زیستی استان یزد را در معرض خطر قرار داده است.

وی توزیع علوفه، ساخت آب انبار، آبشخور و حفر چاه را از مهمترین اقدامات این اداره کل در جهت مقابله با خشکسالی برشمرد و اعتبارات کافی برای مقابله با خسارتهای ناشی از خشکسالی در این مناطق را خواستار شد.

اما هر یک از مناطق حفاظت شده استان یزد به لحاظ برخورداری از گونه های جانوری و گیاهی در نوع خود بی نظیر هستند.

به عنوان نمونه، ویژگی های متعدد مناطق حفاظت شده “کالمند” و “بهادران” از نظر اقلیمی و پوشش گیاهی، شرایط زیست محیطی و امکان زاد و ولد وحوش و پرندگان مختلف را در این مناطق به وجود آورده است.

آهوی ایرانی، جبیر، کل، بز، قوچ و میش، پلنگ، کفتار و انواع روباه مثل روباه شنی، گرگ و خرگوش از مهمترین گونه های حیات وحش این مناطق به شمار می روند.

کبک، تیهو، هوبره، باقرقره، زاغ بور و انواع عقاب را نیز می توان در این مناطق مشاهده کرد.

کل و بز که از پستانداران قابل شکار هستند نیز با جمعیتی قابل ملاحظه در حوزه کالمند و بهادران و در ارتفاعات زیست می کنند و قوچ و میش در تپه ها دیده می شوند.

دشت بهادران مهمترین کانون تمرکز آهوی ایرانی است

مهمترین کانون تمرکز آهو نیز، دشت “بهادران”، دشت “چاه مورتینی”، دشت “خالقی” و دشت “معدن” است.

مهمترین کانون تمرکز قوچ و میش و جبیر منطقه تپه ماهورهای سرخ رنگ رودخانه “لاغره” است.

این منطقه انواع خزندگان مناطق کویری را در خود جای داده است که از جمله خزندگان معروف این منطقه می توان به لاک پشت، بزمجه، مارهای سمی، افعی و مارجعفری اشاره کرد.

سه منطقه حفاظت شده “کالمند”، “بهادران” به وسعت 250 هزار هکتار و “کوه بافق و آریز” با وسعت 100 هزارهکتار به دلیل قرار گرفتن در حاشیه کویر و برخورداری از تنوع گونه های گیاهی و حیات وحش، بیش از سایر مناطق حائز اهمیت هستند.

منطقه “کالمند” دارای ارتفاعات متعدد مشرف به تپه ماهورهای پراکنده و زمینهای پوشیده از گیاهان و بوته های مناطق کویری است که در 18 کیلومتری شهرستان مهریز و 50 کیلومتری مرکز استان یزد قرار دارد.

علاوه بر مناطق یاد شده، پارک ملی سیاهکوه به عنوان تنها پارک ملی استان یزد زیستگاه گونه های نادر گیاهی و جانوری است اما این گونه های نادر به دلیل بی توجهی در معرض تهدید قرار گرفته اند.

بخشی از منطقه حفاظت شده سیاهکوه از سال 86 به بعد به پارک ملی ارتقا یافت اما این ارتقا تاکنون نتوانسته آن گونه که شایسته است به حفظ گونه های نادر گیاهی و جانوری آن کمک کند.

هم اکنون بیش از 78 هکتار از منطقه حفاظت شده سیاهکوه، عنوان پارک ملی دریافت کرده است و در حال حاضر به عنوان تنها پارک ملی استان یزد مطرح است.

با وجود شرایط نامساعد آب و هوا یی و بارندگی اندک حدود 50 میلیمتر در سال در تر سالی ها، تنوع گونه های گیاهی منطقه گونه های فصلی شگفت انگیز است.

از مهمترین گونه های گیاهی این منطقه منحصر به فرد می توان به درمنه، قیچ، اسکنبیل، پرند، رمس، شوره، گز، بادام کوهی، کسیدون، بنه، شور سودی، رندوک، بهوه شور، گل قاضی، کلاه میر حسن، دم عقربی و انواع گیاهان فصلی اشاره کرد.

ضمن اینکه گیاهان کلاه میرحسن، دم عقربی و رندوک از جمله گونه های بومی منطقه هستند که هم اکنون در فهرست سرخ موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع قرار دارند.

گونه های جانوری این منطقه نیز در نوع خود بی نظیر است که از آن جمله در گروه پستانداران منطقه می توان به کل و بز، قوچ و میش، جبیر، پلنگ، شاه روباه، کارال تشی، خرگوش و انواع جوندگان اشاره کرد.

کبک، تیهو، هوبره، زاغ بور، سار گپه پا بلند، باقرقره شکم سیاه، باقرقره گندمی، زنبورخور معمولی و انواعی از گنجشک سانان از جمله پرندگان پارک ملی هستند.

هوبره نیز از پرندگان مهاجری است که در دشتهای اطراف سیاهکوه، یار علی و قاسم وزیر زمستان گذرانی می کند.

از خزندگان این منطقه نیز می توان به سوسمار خار دم ایرانی، آگامای سر وزغی خاکستری، لاک پشت مهمیزدار و انواعی از مارها اشاره کرد.

نماینده مردم اردکان در مجلس در مورد پارک ملی سیاهکوه که در اردکان واقع شده است، اظهار داشت: در استان یزد فقط یک پارک ملی وجود دارد ولی متاسفانه اهتمام کافی از سوی مسئولان کشوری و استانی در جهت حفظ و ارتقای گونه های گیاهی و جانوری نادری که در این عرصه وجود دارد، آن طور که لازم است انجام نمی گیرد.

محمدرضا تابش ضمن هشدار به عدم توجه کافی به این پارک ملی تصریح کرد: این امر می تواند تلاشهای چندین ساله برای ارتقای بخشی از منطقه حفاظت شده سیاهکوه به پارک ملی را با چالش روبرو ساخته و گونه های جانوری و گیاهی آن را با خطر انقراض مواجه کند.

در این گزارش تلاش شد تا تنها بخشی از ویژگی ها و تنوع زیست محیطی استان یزد در بخش گونه های جانوری و گیاهی معرفی شود اما تلاش می شود به بهانه هفته محیط زیست سلسله گزارشهایی از روند تخریب زیستگاه‌ ها، شکار بی رویه، اثرات خشکسالی، تاثیر مخرب حفاری معادن بر زیستگاه های جانوری و گیاهی و … تهیه شود تا از این رهگذر بتوانیم شاهد ارتقا و توسعه مناطق حفاظت شده استان یزد باشیم.
___________________
گزارش: نیره شفیعی پور

دیده بان حقوق حیوانات: زاغ بور یکی از گونه های نادر پرندگان در استان فارس است که در خطر انقراض قرار دارد.

به گزارش خبرنگار مهر، استان فارس به واسطه ظرفیتهای زیست محیطی که دارد مامنی برای زیست گونه های مختلف کشور است.

پرندگان ازجمله گونه هایی هستند که در این استان در عرصه های زیست محیطی فارس ظرفیتهای مناسبی را ایجاد کرده اند که نه تنها به غنای این عرصه ها کمک کرده اند بلکه شرایط ارتقای گردشگری طبیعی را نیز مهیا ساخته اند.

“زاغ بور” ازجمله پرندگانی است که پتانسیلهایی بالایی در این استان دارد. این گونه در مناطق بیابانی و بیابانی ماسه ای زندگی می کند که در استان فارس نیز در مناطق شرقی از جمله منطقه بهرام گور دیده می شود. زاغ بور علاوه بر استان فارس در استانهای کرمان، یزد و سمنان نیز وجود دارد.

زاغ بور تنها پرنده بومی و مخصوص ایران بوده و از مشخصات آن نیز می توان گفت که از کلاغ کوچک تر و رنگی حنایی دارد. گفته می شود زاغ بور پرنده ای خجالتی بوده و بر این اساس یافتن آن دشواراست و بر اساس نظریه کارشناسان با توجه به اینکه این گونه گونه ای خجالتی است، در انزواست.

با توجه به اینکه زاغ بور تنها پرنده بومی ایران است نیاز به کار مطالعاتی برای حمایت از این گونه احساس می شود. بر اساس نظریه کارشناسان زاغ بور از گونه های حمایت شده و در خطر انقراض است.

معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس در گفتگو با خبرنگار مهر در این رابطه گفت: زاغ بور از پرنده های بومی ایران است که در مناطق کویری استان دیده می شود.

حمزه ولوی افزود: تاکنون مطالعه دقیقی در خصوص رفتار این گونه صورت نگرفته اما از جمله گونه های نادر است که به حمایت نیاز دارد.

زاغ بور

وی تصریح کرد: زاغ بور پرنده ای نیست که کسی بخواهد آن را شکار کند زیرا پرندگان مرز به خصوصی برای زندگی ندارند.

معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس اظهار داشت: تاکنون مطالعه دقیقی در رابطه با رفتار و زیست شناسی این پرنده صورت نگرفته به همین دلیل اطلاعات دقیقی از خصوصیات زاغ بور در دست نیست.

یک کارشناس محیط زیست: زاغ بور در خطر انقراض است

یک کارشناس محیط زیست نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص این گونه نادر گفت: زیستگاه این پرنده در دشتهای کویری و خشک و در دشتهای پوشیده از گیاه پیچ است و در لابلای بوته های گیاهان برای خود لانه سازی می کند.

علمدار علمداری تصریح کرد: این گونه تنها گونه بومی ایران است که تعداد آن بسیارکم بوده و در خطر انقراض قرار دارد و طی مدت اخیر خشکسالی نیز حیات این گونه را با مشکل روبرو کرده است.

وی اظهار داشت: طی مدت اخیر خشکسالیهای استان فارس تاثیر منفی بر روی اینگونه داشته اما با توجه به اینکه در مناطق حفاظت شده قرار دارد و حفاظت کلی بر روی آن انجام می شود امکان بقا و پایداری آن وجود دارد.

این کارشناس محیط زیست ادامه داد: تا کنون مطالعه دقیقی در خصوص این گونه صورت نگرفته و مطالعات فقط در حد وجود پرنده و زیستگاه ها و جمعیت آن بوده است.

زاغ بور یک فرصت مغتنم مطالعاتی است که پژ‍وهشگران می توانند از آن بهره کافی ببرند تا نه تنها مطالعات این گونه منحصر به فرد تکمیل شود و در مهجوریت باقی نماند بلکه شرایط برای معرفی آن بیشتر مهیا شود.

دیده بان حقوق حیوانات: معاون طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست گفت: اين سازمان با طرح تكثير در اسارت حيوانات و همچنين فنس كشي مناطق با هدف تكثير كاملا مخالف است.

محمد باقرصدوق روز يكشنبه در جمع خبرنگاران افزود: اگر قرار است از حيوانات در معرض خطر انقراض محافظت شود بايد ضريب ايمني مناطق را بالا ببريم تا تكثير در حالت طبيعي صورت گيرد.

وي اظهار داشت: زماني كه آرامش در محيط برقرار باشد و حيوان استرس نداشته باشد ، تكثير به حالت طبيعي انجام مي شود اما در اسارت روند طبيعي طي نمي شود زيرا حيوان با محيط مصنوعي سازگاري ندارد.

صدوق با گلايه از برخي اظهار نظرهاي غيركارشناسانه كه از سوي افراد غيراهل فن اعمال مي شود گفت: متاسفانه در كشور ما همه كارشناس هستند در حالي كه اظهار نظر در هر زمينه اي نياز به تخصص دارد و محيط زيست نيز از اين مساله جدا نيست.

وي تاكيد كرد: بايد تلاش كنيم كه زنجيره طبيعي حفظ شود زيرا وقتي زنجيره اي پاره شود طبيعت دچار ناپايداري مي شود.

معاون طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست با تاكيد بر حفظ محيط زيست و تنوع زيستي گفت: دراين راستا طرح جامع حيات وحش كشور تهيه و به مراجع ذيربط ارسال شده اما هنوز به تصويب نرسيده است كه در صورت تصويب اين طرح گام بلندي در راستاي حفظ محيط زيست خواهد بود.

وي افزود: در اين طرح اقدامات بسياري در زمينه حفظ و حراست از تنوع زيستي در نظر گرفته شده است كه تمام آنها كمك زيادي به حفظ محيط زيست و بالا بردن ضريب ايمني در مناطق حفاظت شده مي كند.

صدوق به پروژه حفاظت از يوزپلنگ آسيايي اشاره كرد و گفت: به عنوان مثال تامين غذاي اين حيوان در حفظ جمعيت آن بسيار مهم است زيرا اگر غذاي حيوان مانند آهو يا جبير فراوان باشد يوزپلنگ براي تهيه غذا نيازي به طي كردن مسافت هاي طولاني ندارد كه براي اين هدف بايد علوفه و آب مناطق تامين شود.

وي اظهارداشت‌: البته بدون كمك بخش خصوصي نمي توان محيط زيست را حفظ كرد، در كشورهاي پيشرفته بخش هاي خصوصي حامي حفظ محيط زيست است اما در كشور ما اين فرهنگ جا نيفتاده است ، همه بايد بدانند كه محيط زيست فقط براي سازمان حفاظت محيط زيست نيست بلكه متعلق به تمام مردم و جامعه است.

معاون طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست گفت: هر شركت و بخش خصوصي كه بتواند در حفظ محيط زيست از ما پشتيباني كند استقبال مي كنيم و تقاضا داريم كه در حد توان ما را ياري كنند، البته برخي از موسسات هستند كه گاهي خدماتي مانند تامين علوفه را ارايه مي دهند اما اين كمكها كافي نيست.

صدوق اظهار داشت: پروژه هاي جديدي در زمينه محيط زيست و تنوع زيستي با حمايت سازمان هاي بين المللي تعريف شده اما هنوزنهايي نشده است.