دسته: مزارع تولید حیوانات

دیده بان حقوق حیوانات/ محمد طهماسبی*: [مطلب حاضر در رابطه با روش های خرافی مرتبط با قربانی کردن  به قلم محمد طهماسبی در تابناک منتشر شده است و نظر دیده بان نیست./ تحریریه]

قربانی کردن، از سنت‌های اسلامی است که در برخی موارد مانند قربانی در حج، واجب و در برخی موارد مانند عقیقه و روز عید قربان، مستحب است.

این سنت حسنه نیز مانند هر سنت دیگری می‌تواند آمیخته با خرافات و رسوم غلط شود، که بسیاری از بزرگان به مناسبت‌های مختلف برای رفع آن‌ها تذکر داده‌اند.
عید قربان و ایام بازگشت حجاج، و نیز نزدیکی به ماه محرم، موقع مناسبی برای توجه به این مسائل است.

سنت اعراب جاهلی

لَن يَنَالَ اللَّهَ لحُومُهَا وَ لَا دِمَاؤُهَا وَ لکِن يَنَالُهُ التَّقْوَى‏ مِنکُمْ
هرگز گوشت‏ها و خون‏هاى آنها به خداوند نمى‏رسد، بلکه تقواى شما به او مى‏رسد.

در تفسیر نمونه، ذیل این آیه شریفه (بخشی از آیه 37 سوره مبارکه حج) آمده است:
«اين تعبير که خون آنها نيز به خدا نمیرسد… اشاره به اعمال زشت اعراب جاهلى است که هر گاه حيوانى را قربانى میکردند خون آن را بر سر بتها و گاه بر در و ديوار کعبه می‏پاشيدند، و بعضى از مسلمانان ناآگاه بى ميل نبودند که در اين برنامه خرافى از آنها تبعيت کنند، آيه فوق نازل شد و آنها را نهى کرد.

متاسفانه هنوز اين رسم جاهلى در بعضى از مناطق وجود دارد که هرگاه قربانى به خاطر ساختن خانه‌‏اى میکنند خون آن را بر سقف و ديوار آن خانه میپاشند، و حتى در ساختمان بعضى از مساجد نيز اين عمل زشت و خرافى را که مايه آلودگى مسجد است انجام می‏دهند که بايد مسلمانان بيدار شديداً با آن مبارزه کنند.»

انحرافات و خرافات در قربانی

منشأ اصلی خرافات، به این نکته برمی‌گردد که برخی افراد خون قربانی را دارای اثر می‌دانستند و می‌دانند! اما آیه شریفه می‌خواهد این اعتقاد شرک آمیز را از بین ببرد و جا بیندازد که از خون قربانی کاری برنمی‌آید و آنچه مهم است تقوا و نیت الهی برای قربانی کردن است.
برخی انحرافات و خرافات:

–    مالیدن خون قربانی به خودرو و ساختمان
–    رد شدن از روی خون قربانی
–    عبور از بین سر و بدن قربانی پس از ذبح
–    قربانی کردن جلوی مساجد که باعث نجاست مساجد می‌شود (و کاری حرام است).
–    باقی گذاشتن خون قربانی در کف خیابان و جلوی منازل مسکونی که منجر به نجس کردن مسیر عبور مردم می‌شود.

لازم نیست خون قربانی حتماً در محل خاصی (مثلا در منزل) ریخته شود، بلکه در هرجایی انجام شود، بنابر نیت فرد محقق خواهد شد. و با توجه به نجس بودن خون قربانی، ریختن آن در خیابان و جلوی پای افراد و یا هیئت‌ها، نه تنها ترجیحی ندارد، بلکه می‌تواند مصداق اذیت مردم هم باشد که به‌خاطر این نجاست، در هنگام رفت و آمد به‌خصوص زمان بارندگی، به زحمت می‌افتند. لذا اگر کسی تمایل به قربانی کردن دارد می‌تواند آن را در یک محیط مناسب غیر مسکونی انجام داده و به‌دست افراد مستحق برساند.

به هرحال اگر کسی تمایل دارد قربانی را در منزل یا جلوی دسته‌های عزاداری انجام دهد، توصیه این است که برای مراعات حقوق دیگران، آن را در گوشه‌ای دور از محل رفت و آمد که قابل شستشو باشد انجام داده و محل را تطهیر نماید.

مسئله شرعی (تمام مراجع):

خونی که هنگام ذبح قربانی خارج می‌شود، نجس است و پس از خروج کامل خون، باید محل آلوده شده تطهیر گردد، بعد از آن خون‌های باقیمانده در بدن قربانی پاک است:

مسئله 96: خون انسان و هر حيوانى که خون جهنده دارد، يعنى حيوانى که اگر رگ آن را ببرند خون از آن جستن مى‌کند، نجس است.

مسئله 97: اگر حيوان حلال گوشت را به دستورى که در شرع معيّن شده بکشند و خون آن به مقدار معمول بيرون آيد، خونى که در بدنش مى‌ماند، پاک است، ولى اگر به علت نفس کشيدن يا به واسطۀ اين که سر حيوان در جاى بلندى بوده خون به بدن حيوان برگردد، آن خون نجس است.

________________________

برخورد نامناسب با قربانی

فرار شتر با گلوی بریده از مراسم نحر؛ صحنه هایی که باید مدافعان نحر شتر در خیابان ها را به فکر فرو برد/ فیلم +۲۱

نحر شتر(قربانی کردن) در روز عاشورا در اصفهان/ تصویری +۲۱

سر حیوانات و روح کودکان با هم بریده می شود؛ پیامدهای روانی و بهداشتی سلاخی حیوانات مقابل کودکان

اقدام قابل توجه مدیرکل قزوین در بازدید ابتکار/ رهاسازی به جای قربانی

برخورد با قربانی در عید قربان/ تصویری

توضیح ابتکار در رابطه با قربانی/ قربانی کردن برای تشریفات و افزودن بر موقعیت اجتماعی نیست

قصاب مصری به جای گاو قربانی شد!

ذابحان «قربانی» روزانه حد اقل ۱۰۵۰ گوسفند را ذبح می کنند

قربانی کردن حقوق انسان ها و حیوانات به شیوه ای قانونی!/ تصویری +۱۸

قربانی در سیستم مدیریت وطنی و سیستم مدیریت خارجکی!/ وبلاگ میهمان

حکیم مهر: بعضی گیاهخواران و طرفداران حقوق حیوانات در مورد قربانی تعصب بیجا دارند/ لینک مطلب

گوسفندهای قربانی در حج چه می‌شوند؟

برخورد با قربانی در عید قربان/ تصویری

اقدام قابل توجه مدیرکل قزوین در بازدید ابتکار/ رهاسازی به جای قربانی

توضیح ابتکار در رابطه با قربانی/ قربانی کردن برای تشریفات و افزودن بر موقعیت اجتماعی نیست

قصاب مصری به جای گاو قربانی شد!

مسلمانان جهان چگونه به استقبال عید قربان رفتند/ تصویری

رفتار تحسین بر انگیز دکتر ابتکار در جلوگیری از کشتار گوسفند/ تصویری

حامیان حقوق حیوانات و کاشت نمادین نهال در روز عید قربان/ تصویر

قربانی کردن حقوق انسان ها و حیوانات به شیوه ای قانونی!/ تصویری +۱۸

کشتار دام در معابر ممنوع استذبح حیوانات از دیدگاه روان‌شناسی کودک

دو خیابان پایین‎تر از مرکز عرضه بهداشتی دام زنده/ تصویر

چرا نباید در خانه، کوچه و محله دام زنده را کشتار کنیم/ از زبان یک دامپزشک

فرزندت را به «سلاخی» نگمار!/ حرفه قصابی از نظر تربیتی اثر سوء دارد.

آقای کامران نجف زاده لطفاً گزارشی هم در مورد کشتن شتر در خیابان های ایران بسازید/ دیدگاه

حمل شتر قربانی به روشی وحشیانه

دیده بان حقوق حیوانات/ سپهر سلیمی*: در خبرها آمده بود که هفته گذشته یک فروند هواپیمای ایرباس در فرودگاه شیراز دچار سانحه ترکیدگی لاستیک شده بود. در پی این حادثه و پس از رفع مشکل مسئولان هواپیمایی کشوری یک گوسفند را قربانی کردند.
قطعاً اگر این حادثه در یک کشور توسعه یافته رخ می داد در آنجا هم قربانی می گرفت و تعدادی از مدیران و کارمندان مرتبط با این حادثه استعفا می دادند و یا از کار برکنار می شدند تا جلوی حوادث بعدی گرفته شود اما در اینجا مقصران همچنان محکم و استوار بر سر کار می مانند تا حادثه ی بعدی که باز هم گوسفند یا بزی قربانی شود ….
سوال روز: اگر مشکلی برای هواپیما پیش نمی آمد آیا به آن گوسفند مرحوم حقوق ماهیانه، حق مدیریت، اضافه کاری، سفر خارجی رایگان، بیمه و… تعلق می گرفت؟!

* دوستداران حیوانات و محیط زیست

دیده بان حقوق حیوانات: ۷۲ ذابح ایرانی از بامداد امروز در کشتارگاه مکانیزه عربستان، طرح قربانی حج تمتع را به نیابت از 64 هزار حاجی ایرانی آغاز کردند. هر سال بنا به تصمیم مقامات ایرانی، گوشت‌های قربانی شده به یکی از کشورهای محروم اهدا می‌شود. هنوز مشخص نیست گوشت‌های قربانی‌ امسال به کدام کشور یا کشورها فرستاده می‌شود.

به گزارش ایسنا، عید قربان در عربستان یک روز جلوتر از ایران است، زائران پس از آن‌که نخستین مرحله از رمی جمره را انجام دادند، منتظر می‌مانند تا ذابحانِ تعیین شده، به نیابت از آن‌ها ذبح قربانی را انجام دهند و آن‌ها هم حلق و تقصیر (کوتاه کردن موی سر و چیدن ناخن) کنند تا یک گام به حاجی شدن نزدیک شوند.

اجرای طرح قربانی برای زائران ایرانی معمولا تا ظهر روز عید قربان طول می‌کشد. در حج هر سال ذابحانی برای این ‌کار تعیین می‌شوند که در ذبح، مقید به اصول تشیع باشند. مبلغ گوسفند قربانی توسط سازمان حج و زیارت به زائران اطلاع داده می‌شود و هزینه‌ی آن پیش از سفر حج گرفته می‌شود. این هزینه بر اساس نرخ مصوب بانک توسعه اسلامی برای زائران تمام کشورهای اسلامی به ریال سعودی تعیین می‌شود که نرخ ارز آن با واحد پولی کشور متبوع زائر معادل‌سازی می‌شود.

هنگام حج رسم بر این است، پس از آن‌که زائران از رمی جمره برگشتند به کشتارگاه اطلاع داده می‌شود تا ذبح قربانی را به اسم زائر انجام دهند، تا ظهر تلفنی به زائر اعلام می‌شود که قربانی به اسم او انجام شده، ابتدا قربانی زائران زن و سپس برای زائران مرد انجام می‌شود.

سازمان حج و زیارت ایران طرح قربانی برای زائران ایرانی را با هماهنگی بانک توسعه‌ی اسلامی و عربستان انجام می‌دهد، برای همین هنگام ذبح گوسفندانی که از مزارع تامین دام بانک توسعه اسلامی به مکان کشتارگاه منتقل شده، روحانی‌هایی حضور دارند تا ذبح قربانی برای زائران ایرانی بدون مشکل شرعی انجام شود.

به گفته‌ی ناصر حویزاوی، مسوول طرح قربانی سازمان حج و زیارت عربستان ‌حدود ۶۵۰ دامپزشک را برای نظارت بر دام تامین شده برای قربانی به کشتارگاه‌هایی که در منا مستقر شده، اعزام کرده و ذبح قربانی زائران ایرانی توسط 72 ذابح انجام می‌شود که آن‌ها هم مانند پزشکان، پرستاران، آشپزها و دیگر خادمان حج معمولا فرصت انجام اعمال حج واجب را پیدا نمی‌کنند.

گوشت‌های قربانی‌شده در پایان بسته‌بندی می‌شوند و با تصمیم کشورهای اسلامی به تعدادی از کشورهای محروم ارسال می‌شوند.

تا سال 1360 که قربانی کردن احشام، شامل گوسفند، بز، گاو و شتر با روش‌های کاملا سنتی انجام می‌شد و معمولا صف طولانی از زائران و نمایندگان آن‌ها در منا شکل می‌گرفت تا نوبت‌شان فرا برسد و قربانی را به دست قصاب بسپارند و در پایان منظره‌ای آلوده و خونین شکل می‌گرفت، تنها بخشی از گوشت‌ قربانی‌ها نصیب کشورهایی چون هند، پاکستان و یمن می‌شد که کامیون‌داران‌شان را راهی این سرزمین کرده بودند. معمولا لاشه‌ی گوشت‌ها بدون سرانجام می‌ماند و یا سوزانده می‌شد، همین مساله باعث صدور فتواهایی از سوی برخی مراجع تقیلد برای جلوگیری از اسراف گوشت قربانی شد.

از همان سال احداث کشتارگاه‌های صنعتی در خارج از منا آغاز شد و سال 1377 کشتارگاهی مکانیزه زیر نظر شرکتی وابسته به بانک توسعه اسلامی بهره‌برداری شد که بخشی از فضای آن نیز به زائرانی که می‌خواهند خودشان ذبح را انجام دهند، اختصاص داده شد. کشتارگاه امکان ذبح همزمان 67 هزار قربانی را دارد که برای هر 30 رأس دام یک قصاب در نظر گرفته است.

قربانی‌های زائران ایرانی با هماهنگی بعثه‌ی مقام معظم رهبری در همین کشتارگاه و توسط ذابحان ایرانی انجام می‌شود و در پایان با توزیع این گوشت‌ها سعی می‌شود از اسراف آن جلوگیری شود.

با وجود چنین سیستم مکانیزه‌ای هنوز گروهی از زائران هستند که در خارج از منا به شیوه‌ی سنتی ذبح قربانی را انجام می‌دهند که یکی از دلایل آن‌ها تشکیل بازار سیاه و غیر رسمی دام در هنگام عید قربان و در موسم حج است، قیمت دام وارداتی به عربستان در موسم حج، گاه به چند برابر نرخ اصلی می‌رسد.

براساس اعلام بانک توسعه اسلامی که طرح قربانی حج زیر نظر آن اجرا می‌شود، توزیع گوشت‌ها پس از معاینه، از همان روز عید شروع می‌شود. بخشی از گوشت‌های قربانی‌شده به حاجی‌ها و فقیران حاضر در منا داده می‌شود و باقی گوشت‌ها هم از راه‌های دریایی و زمینی به کشورهایی مثل اردن، سوریه، لبنان و فلسطین در صورت اجازه‌ی رژیم صهیونیستی فرستاده می‌شود.

ارسال این گوشت‌ها به کشورهای دیگری چون افغانستان، پاکستان، مالی، نیجر، سودان، سنگال، جیبوتی، سومالی، کنیا، دارالسلام، تانزانیا، کومور، موزامبیک، بنگلادش، موریتانی، گینه، سیرالئون، آلبانی و بوسنی در روزهای بعدی و از راه دریا انجام می‌شود.

به گفته‌ی رییس بانک توسعه‌ی اسلامی، طبق توافق با کمیته امداد ایران، هر سال بخشی از گوشت قربانی‌ها به کشور ایران فرستاده می‌شود.