دیده بان حقوق حیوانات: در دستورات دینی مسلمانان تحریم‌هایی برای برخی خوراکی‌ها وجود دارد و البته در برخی موارد این نهی از خوردن و آشامیدن را عرف، قوانین مدنی و اجتماعی یا دستورات پزشکی و … تأکید می‌کنند.
به گزارش ایسنا در اسلام بر پایه سلامت روح و جسم به دستورات کاربردی بسیاری بر می‌خوریم که بعضاً ممکن است که علم تجربی پی به فلسفه وجودی آنها برده و یا اینکه حکمت برخی از آنها هنوز از طریق علمی ثابت نشده باشد اما، هر مسلمانی بر مبنای اصل اول آداب مسلمانی که تسلیم در برابر قوانین خالق خیرخواه بندگانش است، تابع بی چون و چرای این دستورات است و به مصداق « ما حکم بالحق، حکم بالشرع » و بالعکس، عقل و شرع مکمل هم هستند.
براساس این گزارش، شکار یکی از راهکارهای بشر برای رفع گرسنگی است. این روش از دوران انسان‌های اولیه توسط بشر مورد استفاده قرار گرفته و یکی از روش‌های گذران رندگی است که همچنان به نسل‌های بعدی به ارث رسیده و تا امروز ادامه یافته است؛ هرچند این میراث پدران را آنانکه دیگر شکار اولویت تأمین غذایشان نیست هم رها نکرده و با دیده تفریح بدان می‌نگرند، چیزی که از نظر اسلام چندان شایسته و از نظر مدافعان حقوق حیوانات رفتاری قابل نکوهش است.
منع شرعی آزار و شکار حیوانات
آزار و کشتار حیوانات( خواه اهلی یا وحشی) بدون داشتن ضرورت حیاتی برای انسان‌ها و تنها برای تفریح و تفنن از دیدگاه هر انسان آزاد، براساس عقل سلیم و بر مبنای دستورات شرعی و انسانی عملی ناپسند به حساب می‌آید که قدر مسلم در صورت تکرار دارای اثراتی بر روح و جسم انسان‌ها نیز خواهد بود.
در این میان حتی شغل قصابی( که از مشاغل مورد نیاز انسان‌های امروزی است) به دلیل قسی‌القلب کردن افراد از جمله شغل‌های مکروه به حساب می‌آید.
در برخی از رساله‌ها و احادیث و روایات مختلف حتی به پارامتر زمان شکار نیز پرداخته شده است. در حلیةالمتقین از علامه مجلسی نقل شده است« در چند حدیث معتبر وارد شده است که جوجه را شکار می‌کنید، بلکه بگذارید که پرواز کنند، بعد از آن ایشان را شکار کنید و شب بر سر آشیانه مرغان نروید که ایشان را شکار کنید که شب درامانند. ایشان همچنین در اینباره به تأکیداتی همچون این موارد که شب حیوانات را در آشیانه شکار کردن و همچنین حیوانات را در شب کشتن مکروه است و یا کشتن چهارپایی که انسان خودش آن را پرورش داده و همینطور تعقیب کردن و خسته کردن حیوانات اهلی و یا وحشی برای شکار و کشتن آنها » اشاره کرده‌اند.
به گفته‌ی مدیرعامل مؤسسه مردم نهاد دوستداران و حافظان طبیعت ساوه و زرندیه از نقطه نظر قوانین زیست‌محیطی و شکار، موارد بسیاری از قوانین نیز موکد و موید این مطلب است که به هر وسیله در هر زمان نمی‌توان اقدام به صید و شکار حیوانات کرد.
فرقانی‌پور در گفت وگو با ایسنا، افزود: به عنوان مثال در اصلاحیه بند “ب” ماده سه مصوبه چهار قانون شکار، بر ممنوع بودن شکار و صید کلیه پستانداران و پرندگان و خزندگان قابل شکار و آبزیان قابل صید( به استثنای جانوران زیانکار) از یک ساعت بعد از غروب آفتاب تا یک ساعت قبل از طلوع آفتاب تاکید شده و به صراحت گفته شده است که در شب نمی‌توان ولو در فصل مجاز حتی با پروانه مجاز اقدام به برهم زدن آرامش حیوانات و شکار آنها کرد.
وی اظهار کرد: در بند “ج” ماده 13 اصلاحیه موادی از قانون شکار که در جلسه 25 آذرماه 1375 مجلس شورای اسلامی تصویب و به تایید شورای نگهبان نیز رسیده آمده است « هر کس مرتکب اعمال زیر شود، به مجازات حبس 91 روز تا سه سال یا جزای نقدی از یک میلیون و 800 هزار ریال تا 20 میلیون ریال و در صورت تکرار به هر دو مجازت محکوم میشود. شکار صید و یا کشتار حیوانات وحشی با استفاده از سموم و مواد منفجره و امثال آن و شکار به صورت تعقیب با استفاده از وسیله نقلیه موتوری و همچنین کشتار آنان به طریق جرگه و محاصره دسته جمعی نیز ممنوع گردیده است».
شکار بی‌رویه رهاورد انقلاب صنعتی
به گفته‌ی وی، تا قبل از انقلاب صنعتی به دلیل فقدان وسایل نقلیه تندرو و سلاح‌های مدرن، بشر نمی‌توانست به این گستردگی به قتل عام و انقراض نسل وحوش بپردازد و در ایران پس از جنگ جهانی دوم و خروج متفقین، اولین هجوم به حیات وحش با اتومبیل‌های جیپ مزایده‌ای و ماشین‌های دو دیفرانسیل به جا مانده از آنان آغاز شد و آنچه که نمی‌بایست بر سر آهو، جبیر، کل و بز، قوچ و میش و سایر وحوش ایران بیاید، آمد و آن شد که امروز با تکامل و پیشرفت صنایع خودروسازی حتی مناطق حفاظت شده نیز از دستبرد شکارکش‌ها در امان نمی‌مانند.
مهدی فرقانی‌پور معتقد است: امروزه به واقع بشر باید به این موضوع واقف شود که در عصر حاضر نمی‌توان مثل گذشته دست به انتفاع بی‌حساب از منابع طبیعی اعم از گیاهی یا جانوری زد. عواملی مانند رشد جمعیت، سموم شیمیایی، شرایط اقلیمی، سلاح‌های مدرن و گسترش راه‌ها روز به روز حلقه محاصره را بر محیط زیست تنگ‌تر می‌کند، بنابراین در این شرایط نیاز به تجدید نظر در افکاری که از نگاه به گذشته الهام می‌گیرد، وجود دارد.
این فعال محیط زیست و دوستدار حیات وحش معتقد است با نگاهی به پیرامون‌مان به این واقعیت میتوان رسید که در کشور ما جز عده اندکی که از راه صید و شکار امرار معاش می‌کنند، بقیه افراد فقط برای تفنن دست به این عمل میزنند.
وی افزود: از نظر قوانین اسلامی، شکار در حدی پسندیده است که برای تامین احتیاجات اولیه انسان باشد و قوانین موجود نیز منع مطلقی را برای افراد قانونمند در این زمینه ایجاد می‌کند.
شکار خسته شکارچی را مسموم می‌کند!
فرقانی‌پور گفت: کسانی که به طرق غیرقانونی و در شرایطی ناجوانمردانه، نه تنها نفعی عاید خود و دیگر استفاده‌کنندگان از گوشت شکار نمی‌کنند، بلکه با تعقیب حیوان و خسته کردن حیوان، سموم بسیاری را نصیب خود و دیگران می‌کنند.
وی در توضیح این مطلب افزود: خسته کردن هر حیوانی اعم از اهلی یا وحشی قبل از ذبح، و سر بریدن آن از نظر دستورات اسلامی و هم دستورات بهداشتی جایز نیست، چراکه دویدن باعث تبدیل قند در عضلات حیوان به اسید اوریک و اسید لاکتیک و در نهایت سخت شدن گوشت حیوان و ایجاد مسمومیت در مصرف‌کننده میشود. به همین علت حیوانات قصابی را باید قبل از ذبح مدتی به حال استراحت گذاشت تا سموم بدن آنها دفع شود. باید این نکته را نیز دانست که چهار عامل موثر در کیفیت گوشت حیوانات شامل سن، جنس، نوع تغذیه و کارهای خسته‌کننده از حیوان کشیدن یا دواندن اوست.
وی با اشاره به کتاب « اولین دانشگاه و آخرین پیامبر » تألیف شهید دکتر پاک‌نژاد گفت: وی در این کتاب اشارات مستدل پزشکی بر این این نکته تاکید کرده و آورده است« دیده شده که چه بسا سربازی که تلاش سخت و دوندگی داشته باشد و در حالی که اسلحه در دستش بوده هدف قرار گرفته و کشته شده است و به علت اسید لاکتیک زیاد در عضلات و انقباض سخت آنها بعد از مرگ هم نتوانسته‌اند اسلحه را از میان انگشتان منقبض‌اش به سهولت خارج کنند. همینطور است مرغی را که در خانه تعقیب می‌کنند تا وی را گرفته و سر ببرند یا شکاری که او را زیاد خسته کرده و می‌کشند که در این حال عضلات آن حیوان سرشار از اسید لاکتیک مسموم‌کننده زهرآگین شده و در صورت خوردن گوشت حیوان مذکور مسمومیت‌هایی پیش می‌آید … این مسمومیت‌ها بسته به مقاومت اشخاص تفاوت دارد. در هر صورت اگر هم اثر کوتاه مدت خود را به سرعت در بعضی افراد آشکار نکند در درازمدت دارای اثر سوء خواهد بود که این اثرات در برخی موارد جدای از اثرات روحی – روانی است که بر روح این افراد در اثر زیرپا گذاشتن مسایل فطری انسانی وارد میشود.
تمام واکنش‌های شیمیایی ذکر شده که موجب پیدایش عناصر زهرآگین میشود، در صورتی که منجر به هلاکت حیوان نشود، پس از استراحت دادن حیوان و رسیدن اکسیژن کافی به بدن او سبب میشود سموم مذکور به آب و انیدریدکربنیک تبدیل و از راه کلیه ، پوست و … دفع شود».
مدیرعامل مؤسسه مردم‌نهاد دوستداران و حافظان طبیعت ساوه و زرندیه اینگونه نتیجه‌گیری کرد که با وجود این تبصره بهتر است همان حیوان اهلی خسته یا شکار وامانده را پس از گرفتن در جایی نگه داشته و پس از استراحت دادن آن ذبحش کرد تا حداقل این مسمومیت از بدن او خارج شود.
اصولاً در دستورات اسلامی به میانه‌روی در مصرف گوشت سفارشات زیای شده است. افراط در مصرف گوشت باعث تبدیل شکم انسان به گورستان حیوانات شده و ضرر تفریط در آن نیز علاوه بر ضررهای جسمانی تا حدی است که در برخی از روایات تاکید شده است که بر گوش کسی تا چهل روز گوشت نخورده است، اذان دوباره بگویند.
خوردن زیاد گوشت بر روی قوای عقلی و فکری اثر نامساعد داشته و به کسانی که کارهای فکری زیاد انجام می‌دهند، توصیه شده کمتر غذای گوشتی مصرف کنند.
فرقانی‌پور دلیل این امر را تاثیر مستقیم و غیرمستقیم بر سلسله اعصاب دانست که موجب کم‌حافظه گی و سستی و بیحالی میشود. معده انسان نمی‌تواند گوشت را به سرعت معده گوشتخواران هضم کند و به علت دراز بودن روده انسان نسبت به گوشتخواران، گوشت مدت زمان زیادی در معده می‌ماند. در مقابل، نخوردن گوشت هم باعث بدخلقی و عدم رسیدن فسفر و لستین که مورد نیاز مغز انسان است میشود.
در هر صورت منکر این مطلب نمی‌توان شد که گوشت شکار در صورتی که به شکل درست انجام شود سرشار از مواد غذایی بوده، چربی آن کمتر از گوشت حیوانات اهلی و از لحاظ فسفر، منیزیم، سدیم، پتاسیم و ویتامین‌های B-A-PP بسیار غنی است.
