دیده بان حقوق حیوانات: صبح روز 18 خرداد به مناسبت هفته محیط زیست در سازمان حفاظت محیط زیست یک نشست خبری برگزار شد. در این نشست که طبق روال همیشگی بدون دعوت از خبرنگار دیده بان حقوق حیوانات انجام شد، به مسایلی چون دم مارمولک خانگی و احداث روگذر و زیرگذر برای حیات وحش نیز پرداخته ش!

اولویت بخشی به محیط زیست پیش از کشاورزی در مدیریت منابع آب کشور، تدوین دستور‌العمل برای احداث پل‌های روگذر و زیرگذر در مناطق حادثه‌خیز حیات وحش، بازدید از باغ وحش های سراسر کشور در شش ماه آینده و حضور دام در زیستگاه های یوزپلنگ آسیایی به عنوان یکی از تهدیدات بالقوه در این نشست مطرح شدند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست (پام)، مسعود باقرزاده کریمی معاون امور تالاب‌های دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست پیش از ظهر یکشنبه 18 خردادماه در جمع اصحاب رسانه، گفت: شاخص های زیست محیطی کشور در چند سال گذشته پسرفت زیادی داشته اما رویکرد دولت تدبیر و امید در حفاظت از محیط زیست بسیار امیدوار کننده است.

وی با ابراز خرسندی از نگاه دولت یازدهم به محیط زیست، افزود: توجه به تامین حقابه محیط زیستی بعد از آب شرب و باغات دائمی و پیش از بخش کشاورزی در مدیریت منابع آب کشور، ناشی از همین نگاه بلند به محیط زیست است و نتایج مثبت این تصمیم درست در آینده مشخص خواهد شد.

استفاده از ژنتیک مارمولک خانگی برای درمان نقص عضو در انسان‌ها

در ادامه این نشست، فرشاد فتاح مدیر کل موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست با تأکید بر این موضوع که حفاظت از سرمایه های ژنتیکی از بالاترین اولویت ها در سطح جهان به شمار می آید، گفت: ذخایر ژنتیکی در گونه‌های گیاهی و جانوری از اهمیت بالایی برخوردار است و بسیاری از گونه‌های جانوری به لحاظ ژنتیکی از اهمیت بالایی برخوردار هستند به طوری که کشورهای مختلف هم اکنون بهره‌های فراوانی را از این موضوع می‌برند.

وی افزود: به عنوان نمونه می‌توان به گونه مارمولک خانگی اشاره کرد که پس از قطع شدن دم خود مجدداً قادر خواهد بود بر اساس ژنتیک، برای خود دمی از نو بسازد و همین موضوع منجر به آن شده که در حال حاضر بسیاری از کشورهای دنیا درباره ژنتیک این گونه جانوری مطالعاتی را آغاز کنند تا از این خصلت در جهت بهبود نقص عضو در انسان‌ها استفاده کنند.

فتاحی ادامه داد: دفتر موزه‌ها و ژنتیک سازمان محیط زیست در 5 گروه گیاهی، جانوری، بیوتکنولوژی، دیرینه‌شناسی و موزه تاریخ طبیعی فعالیت می‌کند.

این مقام مسئول با اشاره به  به گرده‌افشانی و اهمیت آن در گونه‌های گیاه، اظهار داشت: در یکی از این پروژه ها گرده افشانی باغ های آلبالو و گیلاس یکی از کشورها در طول سال ارزیابی و مشخص شد که چنانچه حشرات گرده افشان این کار را نکند بایستی سالانه 270 میلیارد دلار برای گرده افشانی تنها در باغ های گیلاس و آلبالو هزینه شود.

مدیر کل موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست به کشف سایت فسیلی در میناب هرمزگان اشاره کرد و گفت: فسیل های زیادی که متعلق به ایران است در یکی از موزه های آمریکا نگهداری می شود که برای برگرداندن آنها به کشور رایزنی های لازم انجام شده و به زودی نتیجه خواهد داد که از آن جمله می‌توان به ببر دندان شمشیری اشاره کرد.

وی افزود: ایران از لحاظ دارابودن تنوع زیستی و منابع ژنتیکی بسیار غنی است از این رو حفاظت از این گنجینه غنی نیازمند برنامه ریزی مدون است.

فتاح گفت: با توجه به اهمیت حفظ تنوع زیستی درحال تدوین پنجمین گزارش تنوع زیستی در کشور هستیم که به زودی تهیه و برای تایید به کنوانسیون جهانی تنوع زیستی ارسال می شود.

به روز شدن روش‌های سرشماری گونه‌های جانوری شاخص

در ادامه سید مجید مقدم مدیرکل دفتر تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: برای نخستین بار برنامه 3 سال آینده دفتر تنوع زیستی تدوین و برای تایید نهایی به رییس سازمان حفاظت محیط زیست اعلام شده است.

مدیر کل دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست به تلفات پستانداران بزرگ جثه اشاره کرد و اظهار کرد: یکی از دلایل افزایش تلفات این‌گونه‌های جانوری سوانح جاده‌ای بوده است.

تدوین دستور‌العمل برای احداث پل‌های روگذر و زیرگذر در مناطق حادثه‌خیز حیات وحش

مقدم یادآور شد: هم اکنون درصدد تدوین دستور‌العمل برای احداث پل‌های روگذر و زیرگذر در مناطق حادثه‌خیز هستیم به طوری که در حال حاضر در مسیر تأمین اعتبار قرار گرفته‌ایم.

مدیرکل دفتر تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست با تأکید بر همکاری وزارت راه و سایر دستگاه‌ها در پیشبرد این مهم گفت: در تلاشیم تا گروه‌های امداد و نجات استانی یا منطقه ای با کمک سمن ها برای گونه‌های جانوری که در جاده‌ها آسیب می‌بینند ایجاد کنیم.

وی با اشاره به اهم فعالیت های این بخش از سازمان حفاظت محیط زیست در سال جدید، به روز شدن روش های سرشماری گونه های جانوری شاخص به ویژه پستانداران یکی از مولفه های این برنامه دانست که بر اساس آن سرشماری گونه ها با استفاده از فناوری های روز دنیا انجام خواهد شد.

تهیه پیش نویس حقوق و تعیین تکلیف قرق‌های اختصاصی بر اساس بند 45 قانون حفاظت محیط زیست

مسعود عالیخانی مدیر کل دفتر صید و شکار سازمان حفاظت محیط زیست تجدیدنظر در ضرر و زیان وارده به حیات وحش بر اساس شش معیار ازجمله وضعیت بحران گونه ها، میزان برداشت، تعهدات بین المللی و وضعیت خاص گونه را یکی از اقدامات مهم مجموعه تحت مدیریت خود اعلام کرد.

وی با بیان اینکه فعالیت این دفتر در 5 سطح طبقه‌بندی شده است، ادامه داد: تهیه پیش نویس حقوق و تعیین تکلیف قرق‌های اختصاصی بر اساس بند 45 قانون حفاظت محیط زیست با نظرخواهی در استان‌ها در دستور کار است که چنانچه به تصویب نهایی برسد اقدامات لازم برای اجرا از سر گرفته می‌شود.

عالیخانی با اشاره به برپایی اولین کارگاه آموزشی مهارت منطقه‌ای حفاظت از پلنگ بعد از ماه مبارک رمضان، گفت: این کارگاه‌ها در مرحله نخست در استان‌های لرستان، مازندران، خراسان شمالی، قزوین، البرز و اصفهان برپا خواهند شد.

بازدید از باغ وحش های سراسر کشور در شش ماه آینده

مدیر کل دفتر صید و شکار سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: با توجه به درخواست بسیاری از تشکل های مردم نهاد و مردم و همچنین مشکلات فراوانی که در سیرک های کشور وجود دارد کمیته ای متشکل از اساتید دانشگاه مسئولان سازمان محیط زیست و نمایندگان سازمان های مردم نهاد در دفتر حیات وحش و شکار و صید تشکیل شده تا بتوان سیرک های کشور را به استانداردهای بین المللی نزدیک کرد.

مدیر کل دفتر صید و شکار سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اشاره به ارزیابی کلی از وضعیت باغ‌های وحش و باغ پرندگان، از ایجاد یک دبیر خانه در دفتر صید و شکار با همکاری دفتر حیات وحش برای بازدیدهای دوره‌ای شش ماهه از همه باغ وحش ها و باغ‌های پرندگان خبر داد و گفت: چنانچه نیاز به اصلاح و تغییرات باشد پیگیری ها و اقدامات لازم جهت استاندارد سازی انجام می شود.

عالیخانی اعلام کرد: در صورت تامین اعتبار 3 کتاب با عناوین آشنایی با گونه های مشمول ضرر و زیان، توانمندسازی محیط بانان و کارشناسان حفاظت از گوشت خواران و آموزش محیط بانان تا پایان سال جاری تهیه و چاپ می شود.

حضور دام در زیستگاه های یوزپلنگ آسیایی یکی از تهدیدات بالقوه برای این گونه/ 35 مورد مشاهده یوز ظرف سه ماه گذشته

هومن جوکار، مدیر پروژه حفاظت از یوز آسیایی، گفت: به طور کلی پس از مطرح شدن یوز در رسانه ها و فوتبال کشور تمام سعی خود را کرده ایم که با استفاده از پیامد مثبت این موضوع بتوانیم بخشی از هزینه های حفاظت از زیستگاه های این گونه ارزشمند را که تاکنون از طریق سازمان محیط زیست تامین می شده از منافع دیگر تامین کنیم.

جوکار ادامه داد: همچنین مرکزی در پارک پردیسان در حال احداث است که برای آموزش و تحقیق در مورد یوز آسیایی در نظر گرفته شده است.

وی با بیان اینکه علت راه اندازی این مرکز در تهران نظارت آنلاین متخصصان این گونه در این مرکز است، اظهار داشت: دلبر و کوشکی دو یوز نر و ماده در اسارت نیز پس از احداث این مرکز به آن منتقل خواهند شد.

مدیر پروژه بین المللی یوزپلنگ آسیایی از 35 مورد مشاهده یوزپلنگ در زیستگاه های این گونه ارزشمند در کشور ظرف سه ماه گذشته خبر داد.

جوکار تصریح کرد: یکی از تهدیدات بالقوه یوزپلنگ آسیایی حضور دام و سگ نگهبان گله در زیستگاه های این گونه است به گونه ای که در شش ماه گذشته دو قلاده یوزپلنگ به وسیله سگ گله تلف شده اند و بنابراین اقداماتی در خصوص انتقال واحدهای دامپروری موجود در نقاط حساس زیستگاه یوز به مراتعی کم آسیب تر فراهم شده است.

وی با اشاره به اینکه در چند ماه گذشته دو یوزپلنگ توسط سگ های گله تلف شده اند یادآور شد: این اقدام تا حدودی تهدید این گونه ارزشمند را توسط دامداری ها کاهش می دهد.

وی آموزش ویژه محیط بانان زیستگاه یوز به منظور توانمند سازی بیشتر آنها را یکی دیگر از اقدامات پروژه یوزپلنگ آسیایی عنوان کرد.

بالاترین میزان سرانه فرسایش خاک در منطقه زاگرس / قطع ارتباطات اکولوژیکی حیات وحش در منطقه زاگرس

شیرین ابواقاسمی مدیر پروژه حفاظت از زاگرس با اعلام خبر خشکیدگی 100 هزار هکتار جنگل های بلوط زاگرس مرکزی، گفت: بالاترین میزان سرانه فرسایش خاک در منطقه زاگرس است که تغییر کاربری جنگل های زاگرس به اراضی باغی و نهاده های کشاورزی علت عمده آن است.

وی با تأکید بر این موضوع که ارزیابی توان اکولوژیک زاگرس، پیش نیاز مطالعات تنوع زیستی است و مطالعات در 2.5 میلیون هکتار از زاگرس انجام شده است، افزود: براساس این ارزیابی ها نقاط داغ و بحرانی زاگرس مشخص شد که در این میان 100 هزار هکتار از جنگل های بلوط زاگرس که متاثر از خشکسالی بوده اند، نیز بررسی شدند.

ابوالقاسمی اظهار داشت: همچنین در این مطالعات، رودخانه کارون و تالاب بختگان نیز مطالعه و ارزیابی شدند که متاسفانه وضعیت این منابع آبی نگران کننده است.

مدیر پروژه بین المللی حفاظت از زاگرس تصریح کرد: خشکسالی این دو مورد تنها به خاطر مداخله مستقیم انسان در شاخه های کارون و بختگان است چراکه انتقال آب از یک استان با استان دیگر در کشور ما چالش های زیادی ایجاد کرده است.

وی تأکید کرد: پیش نیاز حفاظت از منابع طبیعی آمایش سرزمین است که در کشور باید جدی گرفته شود.

وی با اشاره به منتفی شدن انتقال آب از منطقه حفاظت شده سبزکوه اظهار امیدواری کرد: امیدواریم انتقال آب از بهشت آباد نیز لغو شود.

این مقام مسئول افزود: 61 گونه پستاندار شاخص در منطقه زاگرس زیست می کند که احداث جاده، ارتباط اکولوژیکی حیات وحش منطقه را از بین برده و این مساله تهدیدی برای گونه های جانوری این منطقه است به طوری که وضعیت گونه های شاخص این محدوده از جمله پلنگ، خرس و سنجاب نگران کننده است و حل آن نیازمند حمایت مسئولان برای جلوگیری از احداث جاده های غیرضرور است.

مبارزه با جرایم آشکار از وظایف نیروی انتظامی است

همچنین سرهنگ حمیدرضا خیلدار فرمانده یگان حفاظت سازمان محیط زیست از ارائه آموزش به محیط بانان در سه سطح آموزش قوانین و مقررات سلاح، دفاع شخصی و ضابطین خاص دادگستری که از جمله مهمترین نقاط ضعف محیط بانان است در 31 استان کشور خبر داد و یادآور شد: آموزش یکی از مهم ترین نیازهای محیط بانان است.

خیلدار با اعلام خبر تعامل و همکاری یگان با پلیس فتا برای جلوگیری از  خرید و فروش حیات وحش در فضای مجازی و تخلفات در این فضا، افزود: سرشاخه های اصلی این موضوع شناسایی و عده ای نیز دستگیر شده اند.

وی برخورد با خرید و فروش پرندگان در بازارهای پرندگان مانند بازاری که در بزرگراه آزادگان تهران وجود دارد را یکی دیگر از اقدامات تحت مدیریت خود عنوان کرد و ادامه داد: متاسفانه میزان جرایم در این خصوص بسیار پایین است و بازدارنده نیست به گونه ای که گاهی فروشندگان این بازار عنوان می کند که مانور یک ساعته محیط زیست در این بازار موجب ضرر و زیان 20 میلیونی آنها می شود بنابراین پنج میلیون تومان جریمه نقدی برای آنها بازدارنده نیست.

فرمانده یگان حفاظت سازمان محیط زیست تأکید کرد: برخی از افراد که برای خرید حیوانات به بازار فروش خلیج فارس مراجعه می کنند از نوع گونه و اینکه در چه وضعیتی قرار دارد مطلع نیستند از این رو قرار است تابلویی در این بازار نصب شود و فهرستی از گونه هایی که خرید و فروش آنها غیرمجاز است با میزان جریمه آنها بر روی تابلو نوشته شود، ساز و کار تهیه این تابلو انجام شده و به زودی اجرایی می شود.

خیلدار با بیان اینکه مبارزه با جرایم آشکار از وظایف نیروی انتظامی است، اظهار داشت: سازمان محیط زیست با دو هزار و 400 نیرو به تنهایی قادر به مقابله با تمام تخلفات در فضایی به وسعت 17 میلیون هکتار نیست.

وی ادامه داد: حفظ محیط زیست وظیفه تمام مردم است و این مساله نیاز به عزم ملی دارد.