دیده بان حقوق حیوانات: یک قاضی جوان کازرونی در اقدامی ابتکاری یک حکم محیط زیستی صادر کرد، در حکم این قاضی دوستدار محیط زیست که قطعا تاثیر بازدارندگی اش بیشتر از حبس و زندان است، متهم مجبور شده است …
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی محیط زیست (پام)، در شرایطی که محیط زیست ایران در وضعیت بحرانی قرار گرفته است؛ نامهربانی های انسانی و طبیعی، چهره ای رنجور و خسته از محیط زیست و حیات وحش کشور ترسیم کرده است؛ کمبود امکانات، بودجه و نیروی انسانی چالش ها، نگرانی ها و دغدغه متولیان امر و دوستداران محیط زیست این پهنه را هر روز بیش از پیش می کند؛ سهم هر ایرانی بلند اندیشه و متعهد در تغییر این شرایط چیست؟ هر کس در هر جایگاه و سمتی به منظور حفظ این میراث گرانبها برای نسل پس از خود چه باید بکند؟ آیندگان میراث دار کدام محیط زیست و حیات وحش خواهند بود؟ نسل پس از ما چه قضاوتی در مورد مردمان پیش از خود خواهد داشت؟
این پرسش ها اگرچه در شرایطی مطرح می شود که هنوز برخی با خودخواهی منافع شخصی خود را بر نجات محیط زیست کشور ترجیح دهند و حتی در جهت تخریب آن گام بردارند یا بسیاری حتی فرصت فکر کردن به این موضوع را هم ندارند و هنوز به اهمیت مبحث مورد اشاره پی نبرده اند یا راهی برای برعهده گرفتن مسئولیت خویش در این مسیر دشوار نیافته اند، اما ابوذر اسدی قاضی جوان کازرونی با درک اهمیت زمان برای محیط زیست ایران، اولین مهره دومینوی فرهنگ سازی برای حفظ محیط زیست در سال 1393 را با صدور حکمی متفاوت برای شکارچی 18 ساله، انداخت تا شاید آغازگر اقدامی بزرگ در سراسر کشور باشد.
ابتکار قاضی دوستدار محیط زیست
اقدام و حکم متفاوت اسدی بود که منجر شد تیترهایی همچون؛ قاضی دوستدار محیط زیست، تهیه پژوهش زیست محیطی جایگزین کیفر حبس، شکارچی پرنده به پژوهشگری محکوم شد، رویه قضایی زیست محیطی در فارس رقم خورد؛ پس از ابلاغ حکم قاضی جوان کازرونی بر تلکس خبری ایران نقش ببندد و یکبار دیگر این پرسش را در اذهان حک کند که نقش هر فرد در حفظ محیط زیست کشور چیست؟
اگرچه چنین حکمی، نخستین حکم این چنینی نبود و در سال 1388 نیز مردی که یک رأس الاغ زنده را به دلیل خسارت به مزرعه کاهوی خود به عمد آتش زده بود با حکم قاضی در استان فارس محکوم به فراگیری 20 حدیث از معصومین (ع) با مضامین مهربانی با حیوانات و رفتار شایسته با حیوانات شد، ضمن آنکه به مدت یکسال از کاشتن کاهو در مزرعه خود محروم و مکلف شد یک رأس الاغ بلاصاحب را به مدت سه ماه نگهداری و تغذیه وی را به عهده گیرد یا پیشتر نیز در احکامی مشابه چنین اقداماتی از قضات مشاهده شده بود، اما این بار گویا به مدد توجه بیشتر اصحاب رسانه و مردم به محیط زیست، حکم قاضی اسدی با استقبالی خوشایند مواجه شد و سرآغاز بحث استفاده بیشتر و بهتر از ظرفیت های قانونی جدید در این حوزه شد.
قاضی جوان کازرونی در تشریح اقدام خود و هدف از صدور چنین حکمی، می گوید: با توجه به سن کم جوان خاطی که در 18 سالگی اقدام به شکار 38 قطعه دراج از پرندگان منطقه پریشان کرد و با در نظر گرفتن این موضوع که “پرداخت جریمه نقدی در این سن در اکثر مواقع بر عهده پدر متهم است و لذا نمی تواند تنبیهی برای شخص خاطی باشد و حتی اگر جرم در حدی باشد که منجر به صدور حکم زندان شود، با در نظر گرفتن شرایط سنی متهم و فقدان آموزشی که منجر به وارد شدن چنین خسارتی بر بدنه حیات وحش منطقه شده است، حکم جایگزین اقدام موثرتری است”، تصمیم به انشاء حکمی اصلاحی برای وی می گیرد.
فرهنگسازی نوین برای حفظ محیط زیست
در حکم جدید افشین، شکارچی جوان کازرونی محکوم است علاوه بر پرداخت 152 میلیون ریال با تعویق یک سال، متعهد شود در مدت تعویق یک ساله محیط بان افتخاری محیط زیست دریاچه پریشان شود و علاوه بر آن اطلاعاتی را در خصوص انواع گونه های پرندگان این دریاچه به همراه عکس و مشخصات محل زندگی و مبدا مهاجرت و عمر تقریبی آن ها تهیه و به تفکیک اعلام کند. او همچنین باید در این تحقیق اعلام کند چه تعداد از این پرنده ها و به چه علت در حال حاضر دریاچه را ترک کرده اند.
دریاچه شیرین پریشان با وسعت 43 کیلومترمربع در 12 کیلومتری جنوب شرقی شهر کازرون در حاشیه جنوبی ارتفاعات زاگرس واقع شده است. این دریاچه تا قبل از بروز پدیده خشکسالی پذیرای خیل عظیمی از پرندگان مهاجر و آبزی بود اما به دلیل خشکسالی و حفر چاه‌های غیرمجاز در اطراف آن در سال‌های اخیر با خشکی تالاب و مهاجرت شمار کمی از پرندگان به این منطقه مواجه شده است.
قاضی اسدی معتقد است: “با در نظر گرفتن جمیع شرایط این بهترین راه برای جبران عمل سخیف جوان و آشنا کردن وی با اهمیت حفظ محیط زیست و حیات وحش در زندگی انسان هاست و چه بسا صدور چنین حکمی منجر به تربیت محافظ و مبلغی بسیار خوب برای محیط زیست منطقه شود”.
قاضی دوستدار محیط زیست می گوید: “محیط بانان نیز می توانند با آغاز حرکتی جمعی که سازمان حفاظت محیط زیست، قوه قضائیه و نیروی انتظامی بازوهای اصلی آن هستند، زیر چتر حمایتی قرار گیرند که شایسته زحمات آنها باشد. نیروی انتظامی با اشاعه آموزش های خاص و افزایش توان و مهارت تیراندازی محیط بانان، سازمان حفاظت محیط زیست با تصویب قوانین حمایتی از محیط بانان و قوه قضائیه با ایجاد نگاه حمایتی قوی تر و استفاده از ظرفیت های قانونی جدید برای صدور احکام محیط بانان با رعایت قانون و عدالت و عدم اجحاف در حقوق سایرین”.
قاضی اسدی با اشاره به گذر جاده کازرون – شیراز از جنگل های باستانی بلوط و تخریب بخشی از این جنگل های ارزشمند، می گوید: “اگر هر فردی در هر مسئولیتی به اهمیت محیط زیست در زندگی خود آگاه باشد و برای حفظ آن تلاش کند و مانعی بر سر راه تخریب یا نابودی محیط زیست و حیات وحش کشور باشد، شاهد شکل گیری گروهی بزرگ از علاقمندان به این حوزه خواهیم بود که حفظ محیط زیست ایران در سراسر کشور فعالیت می کنند”.
شکارچی که محیط بان شد
در آن سو اما افشین جوان که بلافاصله خودش را به محیط بانی دریاچه پریشان معرفی کرده و اکنون محیط بان افتخاری این مجموعه شده است با ابراز ندامت از اقدام گذشته خود می گوید:” حالا آنچنان به پرندگان و حیات وحش علاقمند شده ام که دیگر حاضر نیستم کوچکترین آسیبی به آنها برسد”.
وی با تشکر از حکم قاضی اسدی، ابراز امیدواری می کند: “با تلاش خود بتواند ثابت کند که حکم قاضی بهترین مجازات بوده است و هیچ تنبیهی بالاتر از این نیست که هر روز از رفتار گذشته خود پشیمان تر باشی”.
او حالا از تمام شکارچیان و هم سن و سالان خود می خواهد: “حیات خود را وابسته به حیات پرندگان و حیات وحش بدانند و به جای شکار پرندگان تلاش کنند مامن و پناهگاهی امنی برای آن ها در کشور به وجود آورند”.
یک سئوال اساسی
حالا سئوال اساسی این است آیا چنین اقداماتی ادامه خواهد یافت؟ در صورت تدوام، تاثیر این اقدامات در بلند مدت بر خروج محیط زیست ایران از بحران تا چه اندازه خواهد بود؟؟
