نویسنده: تحریریه

آیين تجليل از پهلوانان طبيعت برگزار می شود/ رونمايی از تنديس بوم پاد

دیده بان حقوق حیوانات: «پهلوانان طبيعت»، مردمانی از جنس تلاش، حرکت و پايداری هستند که افتخارشان حفظ ميراث طبيعی اين مرز و بوم و نشانشان ورزش پاک، معنوی و معرفتی است. از همين رو دفتر محيط زيست و توسعه پايدار وزارت ورزش و جوانان در نظر دارد در روز يک شنبه 26 مرداد ماه و همزمان با گردهمايی فعالان محيط زيستی حوزه ورزش، از هفده «پهلوان طبيعت» تجليل نمايد.
اين مراسم که با هدف برقراری تعامل سازنده ميان وزارت ورزش و جوانان و سمن های محيط زيستی فعال در بخش ورزش و همچنين ترغيب ساير سمن ها جهت فعاليت هر چه بيشتر در اين حوزه برگزار می شود، از تنديس بوم پاد(نگهبان سرزمين) رونمايی خواهد شد. اين تنديس که طرحی از تکه سفال کشف شده در تپه «موسيان» در فاصله سالهای 3600 و 3300 پيش از ميلاد است، انسان هايی را در حال ورزش و فعاليت نشان می دهد که به اجرای آيين خرمن (باران آوری) مشغول هستند.
کاريکاتوريست بوم پاد، بازيگر بوم پاد، رسانه بوم پاد، عکاس بوم پاد، مدرس بوم پاد، فدراسيون بوم پاد، انجمن بوم پاد، مستند ساز بوم پاد، نقاش بوم پاد، خبرنگار بوم پاد، مدير ورزشی بوم پاد، کارگردان بوم پاد، موسيقی دان بوم پاد، ورزشکار بوم پاد، مولف بوم پاد، چهره ماندگار بوم پاد و مجری بوم پاد، هفده عنوان تنديسی هستند که به پهلوانان طبيعت اهدا خواهد شد.
علاقه مندان شرکت در اين مراسم می توانند از طريق ايميل info@dogreen.ir با دبيرخانه مراسم تماس حاصل نمايند.

منبع: وب سایت «سبزش کن»

آگوست 10, 2015
یازده دلیل برای اینکه خوردن شیر گاو را ترک کنید/ اسناد و تصاویر

دیده بان حقوق حیوانات/ نیک*: مصرف شير گاو منجر به يازده عارضه مهم بيماری‌زا ميشود.

تبليغات شيرفروشان هميشه شير حيوانات را بعنوان منبع کليسم معرفی کرده است، اما تحقبقات جديد عکس اين را نشان ميدهد. کليسم حيوانی، در مقايسه با کلسيم گياهی، قابليت جذب بسيار کمتری دارد و حتی عوارض جانبی خطرناک ديگری هم دارد.

١. شکستگی استخوان

يک تحقيق سوئدی نشان داده که زنانی که روزانه مقادير زيادی شير مصرف می‌کنند، در مقايسه با آنها که کمتر شيرمصرف ميکنند، يا کسانی که اصلا شير مصرف نميکنند، بيشتر در معرض خطر شکستگی استخوان قرار ميگيرند.

٢. سرطان پروستات

شواهد نشان ميدهد که مصرف شير و ديگر فراورده‌های لبنياتی خطر مبتلا به سرطان پروستات را افزايش ميدهد، درحاليکه مصرف فراورده‌های گياهی برای سرطان پروستات نقشی بازدارنده دارد.

٣. حساسيت نسبت به قند شير

شير گاو محتوی نوعی قند است که لاکتوز نام دارد و برای انسانها مشکلات هضم بوجود می‌آورد. اين منجر به عوارضی چون تهوع، انقباض و گاز معده، نفخ و اسهال ميشود. اين عوارض ميتواند بعدها در طول زندگی رو به وخامت بيشتر رود.

٤. جوش صورت

تحقيقات گونانون به رابطه ميان ايجاد و افزايش جوش صورت و مصرف انواع شير گاو اشاره دارد. اين امر در ميان پسرها و دخترها، هر دو، صدق ميکند.

٥. کلسترول

تنها يک ليوان شير ميتواند در بر دارنده ٢٤ گرم چربی (يا کلسترول) باشد، در حاليکه غذاهای گياهی فاقد کلسترول است. لازم به اشاره است که کلسترول غذايی که در محصولات حيوانی است بمرور به عارضه‌های قلبی می‌انجامد، زيرا منجر به ايجاد لايه‌هايی روی ديواره‌های رگها ميشود و مجرای خون را تنگ می‌کند.

٦. سرطان تخمدان

يک تحقق سوئدی نشان داده است که زنانی که روزانه بارها از فراورده‌های لبنياتی استفاده ميکنند بميزان دوبرابر، در مقايسه با آنهايی که کمتر فراوره‌های لبنياتی مصرف ميکنند، در معرض خطر سرطان تخمدان پیشرفته قرار ميگيرند.

٧. حساسيت‌های شيری

در تفاوت با حساسيت‌های قند شير، حساسيت‌هاي شيری، اغلب نزد نوزادان، نشان دهنده ايجاد عوارضی با قابليت‌های بالا و خطرناک، مانند استفراغ يا حساسيت‌های خطرناک غذايی (آنافیلاکسی) ميباشد.

٨. آنتی‌بيوتيک‌ها

گاوها بميزان بسيار زيادی مورد تزريق آنتی‌بيوتيک‌ها قرار ميگيرند. اين امر منجر به ايجاد باکتری‌های مقاوم نسبت به آنتی‌بيوتيک‌ها ميشود، که بنوبه خود تأثير آنتی‌بيوتيک‌ها را نسبت به انسانها کم خواهد کرد.

٩. چربی‌های اشباع شده

تنها يک ليوان شير ميتواند حاوی بيش از بيست درصد از ميزان لازم برای جذب روزانه چربی باشد. اما حتی شير 1% حاوی هشت درصد از ميزان لازم و معقول است. اگر کسی روزانه سه ليوان شير مصرف کند، معادل شصت در صد جربی دريافت کرده است، بدون اينکه غذايی خورده باشد.

١٠. افزايش وزن

عليرغم شروط شيرفروشان برای مصرف زياد شير، تحقيقی که روی بيش از دوازده هزار کودک انجام شده نشان داد که ميزان مصرف شير ربط مستقيمی با افزايش وزن دارد.

١١. پوکی استخوان

پروتئين حيوانی در محصولات لبنياتی ميتواند بجای اينکه حافظ سلامت استخوانها باشد، نقش تهی کردن استخوان از کلسيم را بازی ميکند.

عوامل فوق، در کنار تأثبرات مخرب محيط زيست که از جمله بدنبال توليد شير در ابعاد وسيع بوجود می‌آيد، بروشنی نشاندهنده اين امر هستند که مصرف شير کاملا غير ضروری است.

سالمترين تغذيه همان گياهخواری کامل، عاری از محصولات حيوانی است.

کلسيم بطور اخص از جمله در اقلام گياهی زير يافت ميشود که اغلب دارای ميزان بيشتر کلسيم، نسبت به شير حيوانی است: نخود،شير سويا، کنجد، کلم پيچ، بادام، شلغم، جلبک دريايی، لوبيا سفيد، پرتقال.

* منبع: PETA

آگوست 9, 2015
فروش راکون در معابر و پت شاپ های کشور؛ هشدار دیده بان حقوق حیوانات در رابطه با سلامت مردم و حیات وحش/ تصویر

دیده بان حقوق حیوانات: گزارش های مستند رسیده به تحریریه دیده بان حقوق حیوانات حاکی از فروش راکون در سطح شهرهای کشور است.

به گزارش دیده بان حقوق حیوانات تا کنون لا اقل در دو مورد، یکی در نزدیکی شهر همدان و دیگری در شهر تهران فروش راکون به عنوان حیوان خانگی اتفاق افتاده است. فروش راکون در شهر تهران شامل سه عدد راکون و به مبلغ حدود یک میلیون تومان بوده است.

راکون قابلیت سازگاری با شرایط اقلیمی و آب و هوای شهرهای مختلف و طبیعت ایران را دارا بوده و با توجه به دفع غیر اصولی زباله ها در شهرهای مختلف و حومه شهرها و روستا ها، پیش بینی می شود در صورت رهاسازی عمدی یا سهوی یا فرار از قفس در شهرهای مختلف، طبیعت و حیات وحش با ضرر غیر قابل جبرانی مواجه شوند. راکون از یک سو با توان تکثیر سریع و قابلیت تبدیل شدن به ناقل بیماری هاری و از یک سو به دلیل خاطره جمعی ایرانیان از انیمیشن زیبای رامکال (با نام اصلی راسکال یا Rascal the Raccoon) می تواند تهدیدی جدی برای سلامت شهروندان نیز محسوب شود.

در شرایطی که روش های شهرداری ها در بیش از ده سال گذشته به بهانه انتقال هاری از سگ های آزاد به انسان (با آماری نزدیک به صفر)، منجر به قتل عام سگ ها به روش های بدوی شده، خطر معرفی راکون به اقلیم های مختلف کشور را باید برای مردم، محیط زیست و حیات وحش خطری جدی تلقی کرد.

لازم است با ورود بدون فوت وقت ادارات تخصصی سازمان محیط زیست و همکاری جدی سازمان پدافند غیر عامل، سازمان دامپزشکی، نیروهای انتظامی و شهرداری ها از طریق ارایه دستور العمل فوری مبنی بر گزارش مشاهده راکون به هر شکل اعم از خرید و فروش، دست فروشی، نگهداری، مراجعه به عنوان بیمار به کلینیک های دامپزشکی، تبلیغ به عنوان حیوان خانگی و … از ورود این گونه به شهرها و محیط زیست کشور پیشگیری کنند.

پراکندگی راکون:

طبق نقشه فوق، راکون در آمریکای شمالی گونه بومی محسوب می شود که در بسیاری از شهرها به عنوان حیات وحش شهری آزادانه زندگی می کند ولی به عنوان عامل انتقال هاری، هرگونه صید، تغذیه، تکثیر و نگهداری آن به عنوان حیوان خانگی ممنوع بوده و با جرایم مالی هنگفت همراه است. دو جفت از این حیوان که به منظور تشدید حس لامسه، غذای خود را قبل از خوردن در آب فرو کرده و لمس می کند، در سال 1934 در یکی از شهرهای آلمان رها شدند. رها کننده، مرغداری بود که با هدف غنا بخشیدن و معرفی یک گونه جدید به تنوع زیستی آلمان، دو هفته قبل از دریافت مجوز این دو جفت راکون خانگی را در مزرعه اش رها کرد و باعث شد اولین جمعیت راکون در آلمان تکثیر شود. جمعیت بعدی در سال 1945 با فرار 25 راکون از یک مزرعه پرورش خز و پوست بعد از حمله هوایی در آلمان شرقی پدیدار شد. تا 1956 تعداد راکون های جمعیت اول به 285 عدد رسید و تا 1970 این جمعیت به 20 هزار عدد رسید. این جمعیت در سال 2008 به حدود 400 هزار عدد بالغ شد و در حال حاضر برآورد می شود جمعیت راکون در آلمان بالغ بر یک میلیون عدد برآور می شود. شرایط مشابه در رهاسازی تعداد بیشتری راکون از باغ وحش ها و مزارع پرورش خز در شوروی سابق، راکون را در این کشور نیز به رقیبی برای گونه های بومی تبدیل کرد. در سال 1977 و پس از موفقیت انیمیشن رامکال، سالانه حدود 1500 راکون به عنوان حیوان خانگی وارد کشور ژاپن شده و در سال 2000 یعنی فقط 3 سال بعد، جمعیت رهای این گونه در 17 استان از 47 استان ژاپن گزارش شد. جمعیت راکون های رها شده ژاپن از 17 استان در سال 2000 تا 2004 به 42 استان و تا 2008 به تمام 47 استان این کشور گسترش پیدا کرد. در ایران نیز از سالها قبل مشاهده این گونه در جنگل های تالش گزارش شده و رقابت آن با حیات وحش بومی هشدار داده شده بود. تا اواخر سال گذشته یک عدد از این گونه بدون اطلاع رسانی در کلینیک پارک پردیسان نگهداری می شد.

از نوروز امسال، دیده بان حقوق حیوانات با اعلام موجودیت کمپین «قاچاق حیات وحش نه!» به همراه کمپین «تصادف با حیوانات نه!» در حال برنامه ریزی و اجرای مراحل اولیه اقداماتی جامع در حیطه قاچاق حیات وحش بوده که به دلیل برخی حساسیت های امر و جلوگیری از اختفای تخلفات کلان، تا کنون از رسانه ای کردن بخشی از اقدامات خودداری کرده است. با توجه به اسناد جامع جمع آوری شده در دو سال اخیر، به زودی اخبار خوبی در رابطه با برخورد با قاچاق حیات وحش در دنیای مجازی منتشر خواهد شد.

گزارش فروش این گونه به صورت کتبی و با اعلام آدرس و مشخصات فروشنده جهت پیگیری به اطلاع مسوولان سازمان حفاظت محیط زیست رسیده است.

آگوست 7, 2015
فخر فروشی «بچه پولدارهای تهران» با نگهداری یوزپلنگ ایرانی در خانه/ فیلم

دیده بان حقوق حیوانات: بچه پولدارهای تهرانی با حیات وحش در خطر انقراض فخر فروشی می کنند.

فیلم ارسالی به تحریریه دیده بان حاکی از نگهداری یک یوز بالغ در محل زندگی یکی از هموطنان در مکانی نامعلوم در شهر تهران است. نقش و نگار این یوز، حاکی است این یوزپلنگ گونه به شدت در معرض خطر یوز ایرانی است. در بخشی از این فیلم کوتاه، فیلمبردار یوزپلنگی که ظاهرن خوابیده است را با حالتی ناسزاگونه «توله سگ» خطاب می کند! پیگیری در رابطه با منبع انتشار این فیلم، حاکی است این فیلم در صفحه اینستاگرام «بچه پولدارها» یا Rich Kids of Tehran که با نام اختصاری RKOT شناخته می شوند منتشر شده است.

به گزارش دیده بان حقوق حیوانات صفحات اجتماعی بچه پولدارها که در آنها تصاویری از زندگی مرفه برخی از مردم به اشتراک گذاشته می شود، تا کنون محلی برای انتشار تصاویر خوش گذرانی های جوانان، خودروها و وسایل گرانقیمت فردی و مدهای پوششی و رفتاری جوانان بوده که پیش تر برخی رسانه ها از آن انتقاد کرده بودند. فارغ از هرگونه قضاوت در این حیطه و با تاکید بر اینکه مسایل شخصی افراد قابل تجسس نیست، باید اعلام کرد اسارت یوزپلنگ و نگهداری با عنوان حیوان دست آموز یکی از بزرگ ترین تخلفات در حیطه قاچاق حیات وحش محسوب شده و در صورت صحت، نیازمند برخورد عاجل و بدون فوت وقت از طرف مسوولان است.

از نوروز امسال، دیده بان حقوق حیوانات با اعلام موجودیت کمپین «قاچاق حیات وحش نه!» به همراه کمپین «تصادف با حیوانات نه!» در حال برنامه ریزی و اجرای مراحل اولیه اقداماتی جامع در حیطه قاچاق حیات وحش بوده که به دلیل برخی حساسیت های امر و جلوگیری از اختفای تخلفات کلان، تا کنون از رسانه ای کردن بخشی از اقدامات خودداری کرده است. با توجه به اسناد جامع جمع آوری شده در دو سال اخیر، به زودی اخبار خوبی در رابطه با برخورد با قاچاق حیات وحش در دنیای مجازی منتشر خواهد شد.

دیده بان حقوق حیوانات، صحت فیلم منتشره را تایید کرده ولی قادر به تایید وابستگی آن به فرد یا مکان خاص نیست.

آگوست 6, 2015
کشف دو قطعه تاکسیدرمی از یک واحد فروش مبلمان در استان قم/ تصویر

دیده بان حقوق حیوانات: رییس اداره امور حیات وحش حفاظت محیط زیست استان قم گفت: دو قطعه تاکسیدرمی روباه و سمور از یک واحد فروش مبلمان در قم کشف و به موزه تاریخ طبیعی استان منتقل شد.

به گزارش روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست استان قم، محمدرضا عابدی با اشاره به ارایه گزارش تخلفات زیست محیطی از سوی شهروندان در سخنانی اظهار داشت: فعالان و دوستداران طبیعت در استان، همواره همکاری و مشارکت مناسبی با این اداره کل در جهت کشف و مقابله با متخلفان زیست محیطی داشته و دارند.

وی در ادامه افزود: تمامی گزارش ها از تخلفات در حوزه حیات وحش اعم از خرید و فروش و نگهداری جانوران وحشی و تاکسیدرمی ها به سرعت از سوی کارشناسان اداره کل حفاظت محیط زیست استان قم بررسی و بر اساس قوانین با متخلفان برخورد می شود.

رییس اداره امور حیات وحش حفاظت محیط زیست استان قم خاطرنشان کرد: بر اساس یکی از گزارش های مردمی مبنی بر نگهداری دو قطعه تاکسیدرمی در یکی از واحدهای فروش مبلمان، بلافاصله این موضوع مورد بررسی قرار گرفت و دو تاکسیدرمی روباه و سمور کشف و ضبط و به موزه تاریخ طبیعی استان منتقل شد.

آگوست 3, 2015
اولویت بندی، حلقه مفقوده فعالیت‌های زیست محیطی/ نابودی جنگل‌ها عامل مهم تشدید بحران‌های آب و محیط زیست

دیده بان حقوق حیوانات/ داود کامگار*: وقوع بحران آب در کشور ایران غیر قابل انکار است و چندی است که این موضوع تبدیل به یکی از محورهای اصلی گفت‌وگو در محافل و رسانه‌های رسمي‌و غیررسمي‌خبری و نیز فضاهای مجازی شده است .
به واسطه شرایط اقلیمي‌و جغرافیایی ایران، معضل کم آبی همواره با شدت و ضعف متفاوتی گریبانگیر کشورمان بوده و در واقع اکثر کشورهایی که در عرض جغرافیایی مشابه ایران قرار دارند نیز از وضعیت مشابهی برخوردارند. اما در گذشته با توجه به جمعیت کمتر، همین مقدار آب، کفاف تامین سرانه آب را می‌داده اما رشد جمعیت، توسعه کشاورزی، توسعه صنعتی و بالا رفتن استانداردهای زندگی و … از جمله عواملی هستند که منجر به کاهش سرانه آب و تشدید اثرات کم آبی شده‌اند.
به نظر می‌رسد عوامل متعددی در تشدید این بحران دخیل بوده و هستند و پرداختن به همه عوامل ایجاد بحران و تعیین قدرالسهم و وزن هر یک از این عوامل، بحث مهمي‌است که نیاز است با دیدگاه کارشناسی و بیطرفانه و فارغ از هرگونه تعصب و بخشی نگری به‌‌آن پرداخته شود. اهمیت تعیین نسبتِ تأثیرگذاری هریک از عوامل دخیل در ایجاد بحران آب، به این دلیل است که در صورتی که سهم عوامل در بروز هر پدیده و بحرانی به‌درستی شناسایی و اندازه گیری نشود، طبعاً در انتخاب راهکارهای مهار و کنترل آن پدیده، نه تنها راه را به خطا خواهیم رفت بلکه حتی دادنِ آدرسِ اشتباه در خصوص عوامل ایجاد بحران، مي‌تواند موجب شود تا اقدامات و فعالیت‌هایی که ابزاری برای کنترل و کاهش پیامدهای بحران هستند، به اشتباه به‌عنوان عامل ایجاد بحران قلمداد شوند و نتیجه آن شود که نه‌تنها کار مثبتی برای کاهش ابعاد و تبعات بحران نشده، بلکه با تصمیمات غلط و عوام زده، ابزارها و اقدامات شناخته شده ای که مي‌توانست در جهت مهار و تطبیق با بحران به‌کار آید کنار گذاشته شده و عملا خود را در برابر بحران خلع سلاح كنيم.آنچه امروز در مورد مسئله کم آبی در حال وقوع است مي‌تواند مصداق توضیحات بالاست.
به زعم نگارنده عوامل متعددی در وقوع بحران آب در کشور دخیل‌اند که هریک به نوبه خود تاثیرات بسزایی در بروز و تشدید مشکلات آبی کشور دارند. از جمله این عوامل مي‌توان به تغییرات اقلیمي‌و خشکسالی‌های پی درپی چندساله اخیر ، رشد جمعیت و به تبعِ آن رشد فزاینده مصرف، بهره وری پایین، الگوی غلط کشت و توسعه نامتناسب کشاورزی، گسترش بی رویه چاه‌های غیرمجاز، توسعه صنعتی و نیز از بین رفتن جنگل‌ها و پوشش گیاهی اشاره كرد.
آنچه که در این نوشتار بیشتر به‌آن پرداخته خواهد شد، مورد آخر، یعنی اثر از بین رفتن جنگل‌ها و پوشش گیاهی در بروز بحران آب است؛
بسیاری از صاحبنظران این حوزه، با توجه به نقشی که جنگل‌ها در چرخه آب دارند، آنها را “مادر چشمه‌ها و رودخانه‌ها” نامیده اند. فلسفه این نامگذاری بیشتر از این جهت است که منافذ ایجاد شده ناشی از نفوذ ریشه درختان در خاک مناطق جنگلی، همانند یک شبکه انتقال، آب ناشی از بارندگی را به سمت سفره‌های زیرزمینی هدایت مي‌كند. اثر این شرایط به‌گونه‌ای است که بنا بر ادعای برخی کارشناسان این حوزه، میزان نفوذ آب در مناطق جنگلی، تا 40 برابر مناطق غیرجنگلی است. از طرف دیگر، درصد تبخیر آب در سطح زمین‌های جنگلی، به‌دلیل خنک بودن هوا، کاهش تابش مستقیم آفتاب و کاهش شدت باد، بسیار کمتر از مناطق غیرجنگلی است. شایان توجه است که بر اساس آمار اعلامی، با توجه به شرایط اقلیمي‌کشور، از مجموع حدود 430 میلیارد مترمکعب نزولات جوی سالانه، بین 270 تا 300 میلیارد متر مکعب آن در اثر تبخیر از دست مي‌رود لذا از این جهت، اهمیت حفظ جنگل‌ها و پوشش گیاهی کشور به منظور حفظ منافع آبی دو چندان مي‌نماید.
در خصوصِ تأثیر جنگل‌ها و مراتع در جلوگیری از انتشار و نیز جذب ریزگردها(به عنوان یکی از مهم‌ترین مشکلات زیست محیطی کشور)، به این نکته بسنده مي‌شود که هر هکتار جنگل، سالانه قادر به جذب 68 تن گرد و غبار است و از سوی دیگر با توجه به کاهش سرعت باد، مهار طوفان‌ها و حفظ رطوبت خاک، پوشش گیاهی، نقش مهمي‌در جلوگیری از برخاستن و انتشار ریزگردها دارد.
در کنار تشریح اهمیت جنگل‌ها در چرخه طبیعی آب، لازم است به چند نمونه از فجایعی که طی سالیان گذشته در خصوص جنگل‌های کشور اتفاق افتاده است، اشاره شود تا از این رهگذر اولویت‌های واقعی زیست محیطی کشور مشخص شود:
1- بر اساس گزارش رسمي‌سازمان جنگل‌ها که به تاریخ 14/2/93 در جلسه هیأت دولت ارائه گردید، ظرف مدت پنج سال(حد فاصل سال‌های 1387 تا 1393)، حدود 1/1 میلیون هکتار، معادل 18 میلیون اصله درخت از جنگل‌های بلوط کشور، به‌دلیل شیوع گونه ای آفت به نام آفت ذغالی و نیز سوسک چوبخوار از بین رفته است (معادل حدود 50برابر تمام سطوح جنگلی که در همه سدهای کشور از بین رفته است و حدود 4500برابر خسارت مخزن سد شفارود). این در حالی است که این میزان نابودی ناشی از آفت، در ازاي هیچ توسعه و منفعتی نبوده است!
2- براساس اعلام رئيس وقت سازمان جنگل‌ها که به تاریخ 16/8/91 در پایگاه خبری سازمان جنگل‌ها منعکس شده است، طی 10سال، حدِ فاصل سال‌های1380 تا 1390 ، حدود 150 هزار هکتار از اراضی جنگلی و مراتع کشور صرفاً به‌واسطه آتش سوزی تخریب شده است. این به‌میزان جنگل از دست رفته، معادل تخریبِ ناشی از احداث حداقل یکصد بزرگراه سراسری، از شمال تا جنوب ایران است! قیاس این آمار با میزان جنگل تخریب شده ناشی از احداث جاده در جنگل ابر(حدود 50 هکتار)، نشان از این واقعیت تلخ دارد که برخی دوستداران و فعالان محیط زیست کشور، معضلات بزرگ زیست‌محیطی کشور- که به ازاي هیچ منفعتی- در حال وقوع است را به دست فراموشی سپرده و صرفاً توجه خود را معطوف به تبعات جنبی زیست‌محیطیِ بسیار کمترِ ناشی از طرح‌های عمرانی، كرده‌اند.
3- بر اساس اعلام مدیرکل منابع طبیعی استان لرستان طی مصاحبه مورخ 24/3/89 با خبرگزاری مهر،”سالانه هفت هزار هکتار از جنگل‌های بلوط لرستان، تخریب و تبدیل به ذغال مي‌شوند”. این میزان تخریب سالانه، معادل خسارت مخزن ناشی از احداث حداقل 10 سد بزرگ کشور است. توجه به این مطلب ضروری است که تخریب ناشی از تولید ذغال و یا آتش سوزی، هرساله در حال تکرار است و تخریب ناشی از مستغرق شدن مناطق جنگلی در دریاچه سدها، یکبار برای همیشه است.
4- به گفته مدیرکل محیط زیست استان گلستان”در 10 تا 15 مورد آتش سوزی که طی سال 93 در جنگل گلستان اتفاق افتاد، بیش از هزار هکتار از جنگل سوخت و خاکستر شد”.
5- مدیرکل دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان محیط زیست طی مصاحبه مورخ 28 فروردین 1394 اعلام کرد که ” در چهار دهه گذشته وسعت جنگل‌های کشور از 18 میلیون هکتار به 12 میلیون هکتار رسیده است.” به عبارتی در این مدت، 30درصد از جنگل‌های کشور نابود شده است.
مثال‌های فوق به عنوان نمونه‌هایی از مشکلات واقعی و اساسی زیست محیطی کشور است که با توجه به ابعاد بزرگ و دامنه وسیع تبعات و خسارات پی آیند آنها، ضروری است در اولویتِ توجه سازمان محیط‌زیست و فعالان زیست‌محیطی و سایر ارگان‌های ذ‌ی‌ربط قرار گیرد.
مطابق قانون دو ارگانِ سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری و سازمان حفاظت از محیط زیست هر کدام متولی صیانت از بخشی از جنگل‌های کشور هستند و طبعاَ به دلیل همین مسئولیتِ قانونی، بايد به سهم خود پاسخگوی مشکلات و اتفاقات تلخی که در خصوص این منابع ملی افتاده و فجایع زیست محیطیِ متعاقب آن(اعم از بحران آب و بحران ریز گردها) باشند.
با عنایت به مباحث مطرح شده فوق، انتظار مي‌رود که دلسوزان واقعی محیط زیست ضمن شناسایی معضلات واقعی زیست محیطی کشور، با اولویت بندی مسائل، وقت و توان محدود خود را بیشتر معطوف به حل چالش‌هایی كنند، که اثرات و پیامدهای آنها بسیار بزرگ‌تر و گسترده‌تر از تبعات جنبی(بعضاَ اجتناب ناپذیرِ) برخی طرح‌های عمرانی است.

* روزنامه قانون

آگوست 3, 2015
تیرماه شیرین برای حیات وحش ایران/ گزارش «شهروند» از بازگشت برخی از گونه های حیات وحش به خانه هایشان پس از سال های طولانی

دیده بان حقوق حیوانات: هیچ جا خانه نمی‌شود، حتی اگر روزگاری به دلایلی خانه ناامن باشد و ترک شود، باز هم خانه است و بازگشتی را رقم می‌زند.
در ماه‌های گذشته، در کنار خبرهایی که نگرانی از آینده حیات‌وحش کشور را عمیق‌تر کرده و جای تصوری خوش برای آینده حیات‌وحش ایران باقی نگذاشته، هر از گاهی خبرهایی خوش به گوش می‌رسد. خبرهایی از بازگشت دوباره گونه‌هایی که سال‌ها، خانه را رها کرده و رفته بودند ولی حالا بازگشته‌اند یا زاد و ولد کرده‌اند تا خانه، خانه شود و پناهگاهی باشد که سال‌های پیش نبود. پیش از این کمتر شنیده می‌شد، گونه‌هایی که خانه را ترک کرده‌اند، در نزدیکی خانه مشاهده شده‌اند اما مدتی است که این اخبار هر از چند گاهی شنیده می‌شود و لبخند را روی لبان دوستداران محیط‌زیست می‌آورد.

یوزپلنگ آسیایی پس از ٤٠‌سال در پارک ملی گلستان
٢١ مهرماه‌ سال ٩٣، یوزپلنگ آسیایی پس از ٤٠‌سال به پارک ملی گلستان بازگشت. یکی از محیط‌بانان پارک ملی در حال گشتزنی در محدوده دشت میزار بایلو، دسته‌ای آهو دید که رم کرده بودند. یک یوز به دسته آهوان زده بود و باعث فرار آنها شده بود. مشاهده یوزپلنگ آسیایی پس از چهار دهه در منطقه‌ای که دیگر امیدی به زندگی یوزپلنگ‌ها در آن نمی‌رفت، تلاش‌های بسیاری را با خود همراه کرد تا درستی حضور یوز در منطقه را ثابت کند. حضور یوزپلنگ آسیایی در استانی که سال‌هاست با آتش‌سوزی جنگل‌ها و از دست رفتن زیستگاه وحوش‌اش دست و پنجه نرم می‌کند، خبر بسیار خوشی بود که کارشناسان و محیط‌بانان را در پارک ملی مستقر کرد تا با کار گذاشتن دوربین حضور یوزپلنگ آسیایی در این منطقه را ثبت کنند. ثبت حضور یوز در این منطقه پس از سال‌ها برای دوستداران محیط‌زیست نویدبخش بازگشت امنیت به این زیست‌کره بود.
هر چند، تصوری از این بازگشت به ثبت نرسیده اما به گفته اسماعیل مهاجر مدیرکل محیط‌زیست استان گلستان، یوزپلنگ آسیایی که وارد پارک ملی شده بود، هنوز در منطقه حضور دارد و از پارک خارج نشده. او دراین‌باره به «شهروند» می‌گوید: «متاسفانه دوربین‌ها خوب نبودند و نتوانستیم از یوزپلنگی که به منطقه وارد شده، عکس بگیریم اما از لاشه‌هایی که در منطقه دیده می‌شود، می‌دانیم که این یوز هنوز در پارک ملی حضور دارد و از منطقه خارج نشده است.»
او درباره ادعای حضور یوز در منطقه هم می‌گوید: «لاشه‌هایی که در منطقه مشاهده می‌شوند، با شیوه شکار یوزپلنگ شکار شده‌اند و به همین دلیل می‌دانیم که این گونه وارد پارک ملی شده و هنوز در منطقه حضور دارد.»
مهاجر درباره مکان زندگی این یوزپلنگ هم می‌گوید: «لاشه‌ها در دشت میزار بایلو و منطقه آلمه مشاهده شده‌اند، وقتی شکار می‌کند، یعنی در این مناطق حضور دارد.»

تولد گوزن زرد بعد از ١٥٠‌سال در لرستان
چند ماهی از حضور خوشحال‌کننده، یوزپلنگ آسیایی در گلستان گذشته بود که خبر جدیدی از راه رسید. گوزن زرد پس از ١٥٠‌سال در لرستان متولد شد.
٢٧ خردادماه‌ سال‌جاری، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان با اعلام این‌که نسل گوزن زرد ایرانی حدود ١٥٠‌سال پیش به علت‌های مختلف نظیر تخریب زیستگاه و شکار بی‌رویه در لرستان به شدت روبه انقراض نهاد و متاسفانه از این حیوان در استان فقط نام محلش به یادگار مانده بود، از تولد این‌گونه بعد از یک قرن و نیم در این استان خبر داد.
مهرداد فتحی بیرانوند ادامه داده بود که «در راستای احیای این‌ گونه ارزشمند از‌ سال ١٣١٤ تاکنون اقدام‌های موثری در دستور کار سازمان حفاظت محیط‌زیست قرار گرفت تا به این وسیله از انقراض گونه‌ای که در گذشته پراکندگی وسیعی از شمال آفریقا تا عراق و ترکیه داشته و امروز فقط در ایران وجود دارد جلوگیری شود. »
او با اشاره به این‌که در سال‌های گذشته تعداد ٣ رأس گوزن زرد ایرانی از زیستگاه دشت ناز ساری به خرم‌آباد منتقل شد تا با همکاری دامپزشکی لرستان نسل این گونه ارزشمند در لرستان احیا شود، گفت: «متاسفانه ٢ رأس از این گونه ارزشمند به دلیل جدال شدید با هم تلف شدند و فقط یکی از گوزن‌های نر زنده ماند. با تلاش محیط‌زیست لرستان و انتقال یک رأس گوزن دیگر به استان، بعد از ١٥٠‌سال اولین گوزن زرد ایرانی نر با وزن چهار کیلوگرم در پناهگاه قبلی‌اش متولد شد.»
گوزن زرد متولد شده در سلامتی کامل به سر می‌برد و به نظر می‌رسد که بار دیگر قرار است، گوزن‌های زرد طبیعت لرستان را زیر پا بگذارند.
تیرماه رکورددار

بازگشت گونه‌های فراری به خانه
با آمدن تیرماه، فصل تازه‌ای از بازگشت به خانه آغاز شد. از نخستین روزهای ماهی که تاکنون تنها یک سوم آن سپری شده، خبرهای خوش بسیاری از بازگشت گونه‌های مختلف به خانه شنیده می‌شود. دوم تیرماه بود که خبر آمد، سبزقبا به دشت اسدآباد بازگشته است. این پرنده که به علت حضور زنبورداران در دشت اسدآباد این ناحیه را ترک کرده بود با بروز خشکسالی و تغییر مکان زنبورداران دوباره خانه را امن دیده و به این منطقه بازگشته است. به گزارش ایرنا، سبزقبا ازجمله پرندگان مهاجر است که در مناطق گرمسیر بیشتر یافت می‌شود و مسیر مهاجرت آن به گونه‌ای است که در فصل بهار و تابستان در ایران و در فصل‌های سرد ‌سال به سمت کشورهای آفریقایی و عربستان مهاجرت می‌کنند. دشت سرسبز اسدآباد در دهه گذشته میزبان شمار زیادی سبزقبا در فصل بهار و تابستان بود ولی زنبورداران با استفاده از شیوه‌های مختلف باعث شدند که این پرندگان دشت اسدآباد را ترک کنند. خشکسالی و خداحافظی منطقه با زنبورداری، بار دیگر این دشت را برای حضور این پرندگان مناسب کرد. در این باره، رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست اسدآباد با اشاره به این‌که خوراک سبزقبا، حشرات و زنبورها است، می‌گوید: «در سال‌های گذشته شمار زیادی از کشاورزان در اسدآباد به زنبورداری پرداختند. زنبورداران برای در امان ماندن زنبورها از شکار با استفاده از سلاح ساچمه‌ای، انداختن ترقه و ایجاد سر و صدا و استفاده از سموم سعی کردند این پرندگان را از زنبورها دور کنند که این موضوع عاملی شد برای حضور نیافتن این پرنده در دشت اسدآباد. »
رامین رمضانی در زمینه استفاده از سموم توضیح داد: استفاده از سم در بخش کشاورزی موجب مرگ حشرات شده و این پرندگان با خوردن لاشه حشرات مسموم می‌شدند. چند سالی شاهد حضور سبزقبا در دشت اسدآباد نبودیم ولی با خشکسالی و مهاجرت زنبوردارها به ارتفاعات دوباره این پرندگان زیبا در اسدآباد دیده شده‌اند. »

مشاهده بوبی نقابدار بعد از ٤٣‌سال در چابهار
بوبی نقابدار پس از ٤٣‌سال به چابهار بازگشت. چند روز پس از اعلام خبر بازگشت سبزقباها به دشت اسدآباد، خبر خوش دیگری از راه رسید. پرنده‌ای کمیاب که چهار دهه در چابهار مشاهده نشده بود، در این منطقه دیده شد. مدیرکل حفاظت محیط‌زیست سیستان و بلوچستان با اشاره به ثبت حضور پرنده کمیاب بوبی نقابدار (Masked Booby) بعد از ٤٣‌سال در بندر چابهار دراین‌باره می‌گوید: «محیط‌بانان یگان حفاظت و کارشناسان محیط‌زیست چابهار موفق به مشاهده یک گونه نادر پرنده به نام بوبی نقابدار در این شهرستان شدند که قادر به پرواز نبود. »
سعید محمودی ادامه می‌دهد: «دامپزشک در بررسی بالینی از این پرنده آثار هیچ‌گونه بیماری یا مصدومیتی مشاهده نکرد و به نظر می‌رسد این پرنده به دلیل گرمای شدید هوا و خستگی ناشی از پرواز در مسافت طولانی دچار تحلیل قوای جسمانی شده و قادر به پرواز نبوده است. این پرنده پس از تیمار و اطمینان از سلامتی، در یکی از زیستگاه‌های مستعد بندر چابهار رهاسازی شد.»

جوجه‌آوری اردک بلوطی برای نخستین بار در تالاب انزلی
یک روز پس از این خبر خوش، خبر دیگری آمد، گونه کمیاب و در معرض تهدید اردک بلوطی، برای نخستین بار در تالاب انزلی جوجه‌آوری کرد. کارشناس محیط‌زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط‌زیست گیلان با تأکید بر این‌که هر ساله حدود ١٠٠ اردک بلوطی که در گویش محلی کاس گیلار نامیده می‌شود، از سیبری و بخش‌هایی از اروپا به تالاب انزلی می‌آیند، از جوجه‌آوری این پرنده برای نخستین بار در تالاب انزلی خبر داد.
عباس عاشوری ادامه داد: «جوجه‌آوری این گونه در معرض تهدید در دیگر تالاب‌های کشور نیز دیده شده ولی برای نخستین‌بار است که این پرنده در تالاب‌های شمال ایران جوجه‌آوری کرده است. این پرنده زیبا همراه با ١٠ جوجه‌اش در محدوده انتهای غربی تالاب انزلی حوزه سنگاچین کرکان مشاهده شده است.» به گفته عاشوری، اردک بلوطی از گونه‌های در معرض تهدید (Near Threatened) در سطح دنیا و در خطر انقراض در ایران است که هر ساله در تالاب‌های استان زمستان‌گذرانی می‌کنند. هم اکنون در اروپا به دنبال راهکارهایی برای افزایش این گونه در مناطق جوجه‌آوری آن هستند و بدون‌شک در صورت ادامه روند جوجه‌آوری این پرنده زیبا در سال‌های آینده در تالاب انزلی و با توجه به تعداد پرنده هایی که جوجه‌آوری می‌کنند و انتخاب محل جوجه‌آوری، می‌توان برنامه‌های حفاظتی مناسبی را در این زمینه ارایه داد.
رویت خرس قهوه‌ای در لرستان
زمان زیادی نگذشت؛ تنها دو روز. خرس قهوه‌ای در لرستان مشاهده شد و خبر شاد و خوشحال‌کننده دیگری شد در عرصه محیط‌زیست کشور. نهم تیرماه بود که مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان از ثبت نخستین خرس قهوه‌ای بعد از سال‌ها در استان لرستان خبر داد. به گزارش روابط عمومی حفاظت محیط‌زیست لرستان، مهرداد فتحی بیرانوند با اشاره به گزارشی مبنی بر خسارت وارده به کندوداران منطقه شکار و صید ممنوع هشتادپهلو، گفت: «در بازدید‌های میدانی، ردزنی و دریافت اطلاعات از مردم بومی منطقه در زیستگاه این گونه به کمک محیط‌بانان با نصب دوربین کمراترپ، تصاویری از حضور این گونه به ثبت رسید.» او ادامه داد: «کاهش شدید در تعداد و محدوده پراکنش این گونه در سال‌های اخیر آسیب جدی را به این گونه وارد کرده است که مهم‌ترین آن شکار و از بین بردن زیستگاه بوده است.»

شناسایی پنج گله جدید دلفین‌های گوژپشت در قشم
آخرین خبر، نهم تیرماه آمد. خبری از حواشی جزیره قشم در خلیج‌فارس؛ پنج گله جدید دلفین‌های گوژپشت در اطراف قشم شناسایی شدند. مدیرکل محیط‌زیست سازمان منطقه آزاد قشم دراین‌باره با اشاره به این‌که به تازگی پنج گله جدید دلفین گوژپشت در اطراف این جزیره شناسایی شده که در این آب‌ها زندگی می‌کنند، گفت: «پیش‌تر تصور می‌شد که فقط یک گله از دلفین‌های بینی بطری (Buttle noise) در اطراف جزیره هنگام و یک گله از دلفین‌های پورپویز (Porpoise) در اطراف جنگل‌های حرا زندگی و تنها گله دلفین گونه گوژپشت (Hump back) منطقه نیز به صورت مهاجر به این آب‌ها سفر می‌کنند.»
سیدمحمدهاشم داخته ادامه داد: «در ماه‌های اخیر با دعوت از پژوهشگران بین‌المللی حوزه پستانداران دریایی، ویژگی‌های رفتاری دلفین‌های جزیره قشم مورد مطالعه قرار گرفت و در این بین مشخص شد که پنج گله از دلفین‌های گوژپشت ساکن آب‌های اطراف جزیره قشم هستند. پیش از این تحقیقات تصور می‌شد که دلفین‌های گوژپشت تنگه هرمز همچون دلفین‌های گوژپشت اقیانوس هند از گونه sousa chinensis است. تحقیقات جدید نشان داد که دلفین‌های گوژپشتی که در این منطقه زندگی می‌کنند از نوع sousa plumbea است.»
خبرهای بازگشت، مشاهده یا زاد و ولد گونه‌هایی که سال‌هاست دیگر در بسیاری از مناطق کشور حضور ندارند و حتی نسل‌شان هم در مناطقی منقرض شده، در میان خبرهای بد و نگران‌کننده‌ای که از وضع محیط‌زیست و حیات‌وحش کشور به گوش می‌رسد، گاهی مرهمی می‌شود بر نگرانی‌ها. این‌که بالاخره روزگاری می‌رسد که خانه امن شود و جانداری که زمانی آن را ترک کرده به خانه بازگردد.
در ١٠ روزی که از تیرماه امسال پشت‌سر گذاشته شده بیشترین خبر از بازگشت و مشاهده گونه‌ها به مناطق مختلف کشور شنیده شده و این امر نقطه امیدی شده برای اینکه، نخستین ماه تابستان امسال با خبرهای خوش دیگری در بخش محیط‌زیست و حیات وحش کشور همراه باشد و کمی از نگرانی‌ها بکاهد. حتی شاید تیرماه امسال، خبر بارداری دلبر (یوزپلنگی که در پارک پردیسان نگهداری می‌شود) هم شنیده شود تا خبرهای خوش حیات وحشی در این ماه تکمیل شود و نخستین تولد یوزپلنگ آسیایی در تهران رقم بخورد.

جولای 3, 2015
یک انیمیشن دیدنی در معرفی ترویج و حمایت گری/ انیمیشن

دیده بان حقوق حیوانات/ مدرسه ترویج و حمایتگری پرتو*: افراد، در مواجهه با چالش ها، واکنش های گوناگونی دارند. برخی در رویارویی با مشکلات و شرایط نامناسب اجتماعی، با ابراز نارضایتی ، غرولند می کنند ولی کاری برای حل مشکل انجام نمی دهند! اما وقتی شما به جای شکایت از مشکل، تصمیم می گیرید که بخشی از راه حل باشید، قدمی بردارید و کاری انجام دهید، به یک شهروند فعال تبدیل می شوید.

* متن و انیمیشن به کوشش مدرسه ترویج و حمایتگری پرتو

ژوئن 21, 2015
از تخریب تا روز جهانی محیط زیست!/ به بهانه 5 ژوئن (15 خرداد)؛ روز جهانی محیط زیست

دیده بان حقوق حیوانات/ محمد رضا زمانی درمزاری(فرهنگ)*: محیط زیست، میراث مشترک بشریت بوده و حفظ حقوق محیط زیست، ضرورتی ملی و بین المللی است.اراده جهانی برای حفاظت محیط زیست با تشکیل نخستین کنفرانس جهانی سازمان ملل متحد درباره انسان و محیط زیست(کنوانسیون استکهلم) به نام گذاری روز پنجم ژوئن(15 خرداد) بعنوان ” روز جهانی محیط زیست” از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد انجامید و در ایران نیز ۱۵ تا ۲۱ خرداد هر سال به عنوان ” هفته محیط زیست” نام گذاری شده‌است.

هدف از نام گذاری این روز؛ افزایش آگاهی مردم و دولت ها برای حفظ محیط زیست و ترغیب مسئولان به اتخاذ تدابیری برای مقابله با تخریب محیط زیست و گونه‌های زیستی‌ است. هرساله،یکی از مسایل تهدید کننده محیط زیست جهانی بعنوان شعار این روزانتخاب می شود. : ” هفت میلیارد رویا، یک سیاره، با دقت مصرف کنیم” بعنوان شعار روز جهانی محیط زیست در سال ۲۰۱۵ انتخاب شده است….

محیط زیست، یک ضرورت بشری و جهانی :

(WED) ؛ روز جهانی محیط زیست ( World Environment Day) از سوی سازمان ملل برای افزایش آگاهی مردم برای نگهدار محیط زیست و تشویق سیاستمداران به گرفتن تصمیماتی برای رویارویی با تخریب محیط زیست و گونه‌های زیستی‌جانوری، به عنوان روز میحط زیست انتخاب شده‌است. رشد روزافزون آلودگی و تخریب فزاینده محیط‌زیست و بروز بحران‌های زیست محیطی مستمر سبب توجه جدی و جهانی دولتها به محیط زیست و حفظ حقوق آن گردید که تجلی آن در روز 5 ژوئن(15 خرداد) با نام گذاری این روز بعنوان ” روز جهانی محیط زیست”، به ترتیب یاد شده، همراه بوده است.

دبیر کل سازمان ملل متحد در پیامی به مناسبت روز جهانی محیط زیست 5 ژوئن 2015 برابر با 15 خرداد ماه جاری، ضمن هشدار در مورد مصرف بسیار زیاد منابع طبیعی، مردم جهان را فراخواند تا نسبت به پی آمد های زیست محیطی فعالیت هایشان فکر کنند.متن کامل پیام بان کی مون، به شرح زیر است :

موضوع امسال روز جهانی محیط زیست ؛ “هفت میلیارد رویا، یک سیاره. با دقت مصرف کنید”، است.انسان همچنان، بسیار افزون تر از منابع طبیعی موجود مصرف می نماید که سیاره زمین می تواند به گونه ای پایدار ارائه دهد. بسیاری از زیست بوم های کره ارض به نزدیکی نقطه حساس غیر قابل بازگشت رسیده اند.

هدف توسعه پایدار جهانی، افزایش کیفیت زندگی مردم بدون افزایش نابودی زیست محیطی و لطمه زدن به منابع مورد نیاز نسل های آتی افراد است. این مهم را با تغییر الگوی مصرف خود به سوی کالا هایی که انرژی کمتر مصرف می کنند، بهره برداری بهینه ازآب و سایر منابع، همچنین کمتر هدر دادن غذا می توانیم به ثمر برسانیم. در این سال دگرگونی، زمانیکه امید داریم تا پیشرفت های بزرگی در زمینه توسعه پایدار و تغییرات اقلیمی را شاهد باشیم، اجازه دهید تا روز جهانی محیط زیست را با هوشیاری افزون نسبت به اثرات زیست بومی فعالیت هایمان جشن بگیریم. اجازه دهید در باره پی آمد های زیست محیطی فعالیت هایمان فکر کنیم. اجازه دهید مهمانداران بهتری برای سیاره خود باشیم.(1)

ﺷﻌﺎر روز ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ سال گذشته(2014) در جهت توجه دادن به وضعیت گرمای فوق العاده زمین و مبارزه با آن ﺑﺎ ﻋﻨﻮان” ﺻﺪاﯾﺘﺎن را ﺑﺎﻻ ﺑﺒﺮﯾﺪ، ﻧﻪ ﺳﻄﺢ درﯾﺎﻫﺎ را… ” ﻧﺎم گذاری ﺷﺪه بود.در این میان، ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ، ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺑﺮﭘﺎﯾﯽ کنفرانس استکهلم، ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ اي را ﺗﺼﻮﯾﺐ ﮐﺮد ﮐﻪ سبب ﺗﺸﮑﯿﻞ یونپ (UNEP)؛ برﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺷﺪ. اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ در ﭼﻨﯿﻦ روز، در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن، آﯾﯿﻦ وﯾﮋه اي ﺑﻪ اﺷﮑﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ؛ از قبیل ﭘﯿﺎده روي ﻫﺎي ﻫﻤﮕﺎﻧﯽ، ﻫﻤﺎﯾﺶ ﻫﺎي دوﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮاري، ﻧﻤﺎﯾﺶ، ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﻧﻘﺎﺷﯽ و ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ در ﻣﺪارس، درﺧﺘﮑﺎري، ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺎزﯾﺎﻓﺖ، ﭘﺎﮐﺴﺎزي و ﻣﺮاﺳﻤﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ را ﺑﺮﮔﺰار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﻫﺪف از ﺑﺮﮔﺰاري اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﺮاﺳﻢ، ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻋﻤﻮﻣﯽ و ارﺗﻘﺎء ﺳﻄﺢ ﺑﯿﻨﺶ وآﮔﺎﻫﯽ ﻫﺎي ﻣﺮدم، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﯾﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ را آﻟﻮده ﻣﯽ ﺳﺎزد.

حمایت از محیط زیست انسان و بهبود آن، موضوع مهمی است که بر رفاه افراد بشر و توسعه اقتصادی در سراسر جهان ، اثر می گذارد . حفاظت از محیط زیست جهانی و نظام توسعه را باید بعنوان یک واحد مشترک در جهان پذیرفت و بر اهمیت و مراقبت از آن تاکید جدی و همیشگی داشت. وحدت نیازهای زیست محیطی و توسعه، به وسیله اصل توسعه پایدار اعلام شده است و به منظور دست یابی به توسعه مستمر، باید حفاظت از محیط زیست، جزء جدانشدنی از توسعه به حساب آید. باید ” کره زمین را بعنوان وطن خویش“ تلقی کرده و جهانی پاک و بدور از هرگونه تخریب یا آسیب نسبت بدان برای آیندگان بخواهیم. پیامدهای هر گونه بی توجهی نسبت به این موضوع، از آثار بی رویه تخریب محیط زیست نیز کمتر نخواهد بود.(2)

توجه به اصول و محورهای درج شده در اعلامیه جهانی حقوق بشر( 1948)، منشور ملل متحد سازمان ملل( 1945)، اعلامیه استکهلم( 1972)، منشور جهانی طبیعت ( 1982) و اعلامیه ریو( 1992) درباره محیط زیست و توسعه و استانداردهای جهانی و بین المللی مقرر در برنامه آموزشی زیست محیطی سازمان ملل متحد، در همین رابطه مورد تاکید است. در صورت بی توجهی نسبت به محیط زیست و کم انگاری نسبت به اهمیت، نقض و جایگاه ملی و بین المللی آن باید شاهد بازخوردهای غیر قابل انکار و پیامدهای تاسف بار تعرض بدان و نقض حقوق محیط زیست در جامعه و جهان باشیم.

تخریب محیط زیست؛ تهدید حیات شهروندان و جامعه :

جای بسی تاسف است، در آستانه روز جهانی محیط زیست و نخستین روز از هفته محیط زیست در ایران؛ جنگلهای زاگرس در استان ایلام، به شدت طعمه حریق شده و در حال آتش سوزی گسترده می باشد و به جهت ” عدم وجود امداد هوایی و تجهیزات اطفاء هوایی، عملیات خاموش کردن آتش با لوازم ابتدایی و به کندی، در حال انجام است…” ! (3 ) این نشانه خوبی برای حفظ محیط زیست منطقه ای و کشوری نبوده و به مانند آتش سوزی های پیشین دیگر میراث طبیعی و زیست محیطی کشور چون آتش سوزهای مکرر تالاب بین المللی میانکاله و سایر مناطق کشور و نیز کاهش رتبه جهانی ایرانی از حیث شاخص جهانی عملکرد زیست محیطی با 36 پله سقوط به رتبه 114 جهان نمی باشد…!!!(4)

تخریب بی رویه جنگل ها، مراتع و بخش های مختلف طبیعت، افزایش روزافزون گازهای گلخانه ای و گرم شدن لایه اُزن و هوای جهان، گسترش فزاینده آلاینده های صنعتی و شهری، انباشت بی شمار و مستمر زباله های ریخته شده در طبیعت و ذخائر آبی و رودخانه های جاری ، بهره برداری های نادرست از منابع آبی و دریایی، پیدایش حوادث طبیعی و زیانبار زیست محیطی مانند سیل و زلزله و مانند آنها، تغییر شرایط آب و هوایی و اقلیم جهانی، تاثیر مخرب و زیان بار امواج الکترومغناظیسی، اشعه ها و پارازیت ها بر سلامت انسان، حیات وحش و محیط زیست پیرامون آنها و از بین بردن بی رویه گونه های جانوری، گیاهی و زیستی؛ نیز همه و همه در این رابطه، قابل اشاره می باشند.

در اثر بی توجهی نسبت به محیط زیست و تخریب ارادی و سودجوجویانه آن توسط اشخاص حقیقی و حقوقی، آرزوها و دغدغه های کودکان و فرزندانمان نسبت به آینده به سرابی تاسف بار و غیر واقع تبدیل خواهد شد و در آتیه ای نزدیک، همگی ما متهم به تخریب و تجاوز نسبت به محیط زیست و کوتاهی در مراقبت از آن و انتقال درست و سالم آن به نسل های بعدی خواهیم بود. در همین رابطه، ضروری است؛ محیط زیست خود و وضعیت مخاطره آمیز جاری بر آن را شناخته و اهمیت و ضرورت حفظ و مراقبت از آن را نیز به کودکانمان و دیگران آموزش داده و بر لزوم و اهمیت این مهم و تضمین حقوق محیط زیست ملی و بین المللی، همسو با استانداردهای جهانی تاکید نمائیم.

ضروری است آموزش و اطلاع رسانی مستمر و موثر در این رابطه در سرفصل اصلی نظام آموزشی دانش آموزان و دانشجویان قرار گیرد و بر آموزش، نظارت، حفظ و اجرای حقوق محیط زیست نیز در هر کشوری تاکید گردد. در این میان، حقوق محیط زیست، ابزار مهمی برای نظارت و مدیریت توسعه پایدار بوده و در تعیین خط مشی ها و اقدامات حفاظتی و استفاده خردمندانه و پایدار از منابع طبیعی موثر است. توجه به اصول و محورهای درج شده در اعلامیه جهانی حقوق بشر( 1948)، منشور ملل متحد سازمان ملل( 1945)، اعلامیه استکهلم( 1972)، منشور جهانی طبیعت ( 1982) و اعلامیه ریو( 1992) درباره محیط زیست و توسعه و استانداردهای جهانی و بین المللی مقرر در برنامه آموزشی زیست محیطی سازمان ملل متحد، در همین رابطه مورد تاکید است.(5)

لازم است نظام حقوق داخلی دولتها و نظام حقوق بین المللی و جهانی در جهت توسعۀ روزافزون قواعد و مقررات حمایتی نسبت به محیط زیست و حفظ حقوق محیط زیست در سطح ملی و بین المللی عمل نماید و هرگونه تخریب و تعدی نسبت به محیط زیست را با جرم انگاری و مقرر داشتن ضمانت های قانونی و حقوقی مربوطه، مورد حمایت مستمر و گسترده قرار دهند.

نتیجه :
وضعیت تاسف بار دریاچه ارومیه و خشک شدن آن بعنوان بزرگترین رویداد بیابان زایی قرن 21، فرو افت فزاینده آب های زیر زمین کشور،خشک شدن تالاب ها، وضعیت تاسف بار زاینده رود،طوفان های مکرر تهران و سیلاب های ویرانگر شمال و مازندران،وضعیت آلودگی تاسف بار هوای تهران و کلان شهرها، تخریب مستمر و روزافزون جنگل های هیرکانی در شمال ایران و سایر منابع طبیعی و میراث زیست محیطی کشور، آتش سوزی های مخرب محیط زیست و جنگل های مختلف چون میانکاله و زاگرس؛ دستاورد بی توجهی و رفتارِ غیرمسئولانۀ نسبت به محیط زیست و بی توجهی مستمر به تخریب بلاوجه آن و هشدارهای مکرر کارشناسان، حقوقدانان و فعالان حقوق محیط زیست(6) بوده که نه تنها، تاسف بار می باشد، بلکه از حیث نقض مکرر حقوق شهروندی مردم و محیط زیست مستلزم مسئولیت و نیز جبران خسارات وارده خواهد بود و هریک از شهروندان و مردم و اشخاص حقیقی و حقوقی می توانند نسبت به تخریب محیط زیست و نقض حقوق شهروندی آنها علیه عاملین آن، به مراجع قانونی ذیربط رجوع کرده و در طرح شکایت خویش برآیند.

در این میان، چنین به نظر می رسد؛ محیط زیست و حفظ حقوق آن در توسعه کشور،برخلاف اصل توسعه پایدار، در عمل؛کمتر در اولویت قرار داشته و وضعیت جاری و مشهود بیشتر پروژه های عمرانی، شهرسازی، صنعتی و جاده ای آن نشان از این مهم دارد…فروش فزاینده تراکم در تهران و شهرهای مختلف، ساخت و سازهای بی رویه و غیر اصولی در آنها، استمرار تخریب محیط زیست در جنگل ها و منابع طبیعی، رشد فزاینده پارازیت ها و امواج الکترومغناطیسی و خلاء های قانونی ناشی از عدم تضمینات لازم در جهت حفظ محیط زیست و حقوق آن در ابعاد گوناگون، نبود مراجع تخصصی رسیدگی به جرائم محیط زیستی، با وجود مقرر داشتن آن در قانون آئین دادرسی کیفری، فاصله فزاینده بین نظام حقوقی محیط زیست در ایران با اصول و هنجارهای بین المللی محیط زیست و حتی، تعهدات بین المللی زیست محیطی ایران و وجود موانع جدی و متعدد در سر راه اعمال وظایف قانونی سازمان حفاظت از محیط زیست و…، نوید خوبی از وضعیت محیط زیست کشور و حفظ حقوق آن بدست نمی دهد….!!! اگر، امروز محیط زیست و حقوق محیط زیست را به درستی، درنیابیم؛ فردا ؛ چه زود، دیر می شود….!!!

پی نوشت ها و منابع :

1- هشدار دبیر کل سازمان ملل نسبت به مصرف زیاد منابع طبیعی :

http://www.unic-ir.org/index.php?option=com_content&view=article&id=1198D8

2- برای اطلاع بیشتر دراین باره ر.ک: الکساندر کیس و پیتر اچ.سند، حقوق محیط زیست، ترجمه دکتر محمد حسن حبیبی، جلد اول تا سوم، انتشارات دانشگاه تهران.

3- آتش سوزی وسیع در جنگلهای زاگرس ایلام : http://www.isna.ir/fa/imageReport/94031508313

– بزرگترین آتش سوزی میانکاله در دهه اخیر/ 100 هکتار از پناهگاه حیات وحش طعمه حریق شد : http://www.mehrnews.com/news/2339134 و ر.ک : روزنامه خراسان، شماره 18116، موره 23/2/1391

4- جنگل های ایران از بین می روند ؛ 14 هزار آتش سوزی در 10 سال : http://www.asriran.com/fa/news/193221

5- کودکان و محیط زیست : http://khabaronline.ir/detail/303902/weblog/zamanidarmazari

6- هشدار يک حقوقدان نسبت به نقض حقوق شهروندی مردم از سوی دولت در هوای آلوده : http://biosafetysociety.ir/find.php?item=1.61.34.fa – هشدار یک حقوقدان به رئیس جمهور نسبت به تخریب محیط زیست و تکرار سونامی سیل پائیزی در شمال کشور(قسمت اول و دوم) : http://www.khabaronline.ir/detail/317131/weblog/zamanidarmazari و http://www.khabaronline.ir/%28X%281%29S%28bsiibb3oc3wx3idtatts3ocx%29%29/detail/317133/weblog/zamanidarmazari

* حقوقدان و وکیل پایه یک دادگستری

واحد مطالعات محیط زیست موسسه مطالعات حقوقی و بین المللی زمانی

ژوئن 5, 2015
باز هم خرس کشی، فیلمبرداری و قلدری!؛ نا آگاهی چه زمانی پایان خواهد یافت؟/ فیلم +16

دیده بان حقوق حیوانات: افراد نا آگاه باز هم از کشتار شنیع یک خرس قهوه ای برای اثبات مردانگیشان فیلم تهیه کردند!

پس از گذشت چند سال از خرس کشی شنیع در مرکز کشور، فیلم ارسالی به تحریریه دیده بان حقوق حیوانات نشان از آن دارد که هنوز هم جهل افرادی که با حیات وحش در تماس هستند گریبان گیر حیوانات می شود و هنوز هم هستند افرادی که از مرگ حیوانات کلیپ های تفریحی و قهرمانانه تهیه می کنند.

وقتی که کشتارچیان تفریحی و تئوریسین های کشتار در روزنامه و مجله و سایت های اینترنتی و رادیو و تلویزیون در دفاع از شکار تروفه جار می زنند،

وقتی که هنوز هم ضرر و زیان کشتار خرس و پلنگ با گوسفند و گاو برابری می کند و افزایش مبالغ اجرایی نشده،

وقتی هنوز هم 2700 محیط بان با تکیه به به نیروی شرافت و با کمترین حق الزحمه از پهنه وسیع طبیعت کشور محافظت می کنند،

و وقتی هنوز برخی افراد خرس و پلنگ را اشباحی هولناک می دانند،

آیا نباید باز هم انتظار تکرار فاجعه سمیرم را داشته باشیم؟

به گفته منابع آگاه، این فیلم مربوط به منطقه ای در شمال غرب کشور و احتمالن استان اردبیل است؛ با اینحال دیده بان حقوق حیوانات به صورت مستقل قادر به رد یا تایید ارتباط این فیلم با این استان نیست.

می 10, 2015